روابط دیپلماتیک ایران و عربستانسعودی که از سال۲۰۱۶ میلادی قطع شدهبود، در ماه مارس با میانجیگری چین توافق کردند روابط دوجانبه را از سر بگیرند؛ از این رو در ماههای گذشته پیشرفت چشمگیری در روابط تهران و ریاض ایجاد شدهاست. وزیران خارجه دو کشور بهتازگی چند دیدار با یکدیگر داشتهاند. همچنین در تکمیل روند اجرای توافقات میان ایران و عربستان برای از سرگیری روابط دو کشور، سفارت جمهوری اسلامی ایران در ریاض، سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در جده و نمایندگی دائم ایران نزد سازمان همکاری اسلامی به صورت رسمی بازگشایی شدند. بنا بر اخبار منتشر شده، قرار است فیصلبن فرحان، وزیر خارجه عربستان در روزهای آتی به تهران سفر کند. همچنین قرار است در بازه سه ماهه مکانهای دیپلماتیک عربستانسعودی در ایران بازگشایی شوند.
نارضایتی صهیونیستها از عادیسازی روابط تهران ـ ریاض
در سه ماه گذشته رویکرد رسانههای ایران و عربستانسعودی نسبت به یکدیگر بسیار مثبت ارزیابی میشود. به عنوان نمونه روزنامه الشرقالاوسط که پیش از توافق پکن مقالات و گزارشهایی علیه ایران و بازیگران محور مقاومت منتشر میکرد، از زمان امضای توافق سهجانبه از انتشار مطالب ضدایرانی پرهیز کردهاست. موضوع و مضمون کاریکاتورهای این روزنامه نیز از بازیگران محور مقاومت به رژیمصهیونیستی و کابینه افراطی نتانیاهو تغییر یافتهاست. بدون تردید بازگشایی مکانهای دیپلماتیک و بهبود روابط میان ایران و عربستانسعودی به دو کشور محدود نخواهدماند و به کشورهای دیگر مانند مصر، اردن و بحرین تسری خواهدیافت که این موضوع، نگرانیهای زیادی را میان صهیونیستها به وجود آوردهاست. از دیدگاه رژیم اشغالگر قدس، تصمیم سعودیها برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک با جمهوری اسلامی و سرمایهگذاری در اقتصاد ایران، هر دو به شدت مشکلساز هستند. تامیر پاردو، رئیس پیشین موساد در کنفرانس امنیتی هرتزلیا گفت: نزدیک شدن ایران به کشورهای منطقه به ویژه مصر و عربستانسعودی، موقعیت رژیمصهیونیستی را به عنوان قدرت منطقهای تهدید میکند. بیشک هرگونه تغییر و تحول در روابط عربستانسعودی و جمهوری اسلامی ایران بر منافع رژیمصهیونیستی و جایگاه آن در جهان و وضعیت امنیتی آن تأثیر مستقیم خواهدگذاشت و تلآویو را به بازنگری در راهبرد منطقهای خود وامیدارد؛ زیرا این راهبرد تاکنون بر مبنای تعریف ایران به عنوان دشمن مشترک تنظیم شدهاست؛ لذا کاهش تنش و بهبود روابط تهران و ریاض به هیچ وجه خوشایند صهیونیستها نیست.
عطش صهیونیستها برای اختلافافکنی میان تهران و ریاض
رژیم اشغالگر قدس به عنوان کانون بحرانساز که از شکلگیری تنش و جنگ در منطقه سود میبرد، همواره از تقویت شکاف میان ایران و اعراب سود بردهاست؛ لذا احیای روابط ایران و عربستانسعودی و تأثیرات مثبت آن در افزایش صلح و ثبات منطقهای، صهیونیستها را شدیدا دچار هراس و نگرانی کردهاست. از این رو، تندروهای صهیونیستی تلاش میکنند با اتخاذ تاکتیکهای مختلف و وعدههای توخالی، ضمن سنگاندازی در روند بهبود روابط تهران و ریاض، سعودیها را به سمت خود جذب کنند. در این میان، یکی از شگردهای صهیونیستها به ویژه نتانیاهو برای شکافآفرینی در روابط تهران و ریاض تشدید سیاست ایرانهراسی بودهاست. بر همین اساس بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیمصهیونیستی در گفتوگویی با شبکه سیانبیسی درباره ازسرگیری روابط میان ایران و عربستان مدعی شد: آنهایی که به شراکت با ایران میپردازند، با بدبختی شریک میشوند. الی کوهن، وزیر خارجه رژیمصهیونیستی نیز دراین باره مدعی شد: «اسرائیل قطعا دشمن عربستانسعودی نیست، دشمن آن ایران است.» برای سیاستهای جمهوری اسلامی ایران و رژیم اشغالگر قدس به گونهای است که دوستی ریاض با یک طرف، دشمنی با طرف دیگر خواهدبود و به همین دلیل نتانیاهو در حال تلاش است با تسریع عادیسازی روابط با ریاض، در مسیر همگرایی ایران و اعراب کارشکنی ایجاد کند. صهیونیستها میدانند هر اندازه روابط تهران و ریاض گسترش یابد، امکان عادیسازی روابط با عربستانسعودی برای آنها دشوار میشود. گفته میشود نتانیاهو در هفتههای گذشته دستکم دو بار با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان تلفنی گفتوگو کردهاست. عبداللطیف الزیانی، وزیر خارجه بحرین، تماسهای دو طرف را هماهنگ و تسهیل کردهاست.
هشدارهایی که به ضرر تلآویو تعبیر شدهاست
در سالهای گذشته اتاقهای فکر رژیمصهیونیستی نسبت به از سرگیری روابط ایران و عربستانسعودی هشدار دادهبودند. یوئل گازانسکی، مدیر برنامه مطالعات خلیجفارس مرکز امنیت داخلی رژیم اشغالگر قدس در گزارشی نوشت: تلآویو باید روند ارتباطات ایران و عربستان را به دقت زیر نظر داشتهباشد تا در برابر تحولاتی که منافع حیاتی این رژیم را در معرض خطر قرار میدهد، غافلگیر نشود. با صلح تهران و ریاض، رژیمصهیونیستی مجبور میشود به تنهایی بار رویارویی با ایران را بر دوش بکشد. در حقیقت، تلآویو از این نگران است با بهبود روابط ایران و اعراب، قدرت و نفوذ تهران در منطقه افزایش یابد و متعاقب آن با تقویت بازوهای قدرتمند مقاومت در نزدیکی سرزمینهای اشغالی، سایه تهدیدات علیه این رژیم نیز افزایش خواهدیافت. صهیونیستها به توافق دیپلماتیک عربستان و ایران به چشم شکست راهبردی مینگرند. آنها تصور میکردند در حال ایجاد ائتلاف قدرتمند منطقهای علیه ایران هستند، اما اکنون روابط تهران با کشورهای عربی به سرعت در حال گسترش است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد