افرادی که خودکارآمدی بالاتری دارند، بهتر میتوانند با مشکلات روبهرو شوند و روی پیشرفت خود تمرکز کنند؛ مانند زمانی که کودکی با خودکارآمدی تحصیلی بالا، پس از گرفتن نمره ضعیف به جای از دست دادن اعتماد به نفس و تسلیم شدن، سختتر مطالعه میکند. انسانها ظرفیت دارند که خودکارآمدیشان را تقریبا در هر زمینهای و در هر سنی افزایش دهند. اما آموزش افزایش مهارتهای خودکارآمدی در سنین کودکی از بروز احساسات منفی چون افسردگی، یاس، بیعرضگی و ... در سنین بالاتر خصوصا سنین حساس نوجوانی جلوگیری میکند و میتواند سبب شود فرد با تکیه بر توانمندیهای خود راحتتر با مشکلات و شکستهایی که زندگی بر سر راهش قرار میدهد، مواجه گردد. در اینجا چند راهکار ساده برای افزایش مهارت خودکارآمدی در کودکان ارائه میشود:
مشارکت در فعالیت زیستمحیطی
شرکت در فعالیتهای زیستمحیطی حتی مختصر مانند پاکسازی مدرسه، میتواند خودکارآمدی را افزایش دهد. درگیر ماندن در مسائل زیستمحیطی میتواند به کاهش اضطراب و احساس ناامیدی کودکان در مورد تغییرات آب و هوایی کمک کند. مطالعات هیکمن در سال ۲۰۲۱ روی کودکان در سراسر جهان نشان میدهد که کودکان در مورد تغییرات آب و هوایی احساسات منفی زیادی از جمله اضطراب و غم را ابراز میکنند. با این حال مشارکت در فعالیتهای محیطی میتواند هم خودکارآمدی و هم امید را افزایش دهد. مطالعه لی و مونرو در سال ۲۰۱۹ روی بیش از ۷۰۰ دانشآموز دبیرستانی نشان داد که اعتقاد به احساس مؤثر بودن شخصی در رسیدگی به مسائل زیستمحیطی، امید آنها را افزایش میدهد و آنها خودکارآمدی بالاتری داشتند. کودکان را باید بهعنوان مشارکتکنندگان و رهبران الهامبخش و مؤثر در رسیدگی به تغییرات آب و هوایی پذیرفت و تجلیل کرد.
مشارکت در باغبانی
تقریبا همه ما در مورد مزایای باغبانی و رسیدگی به هر سبزینهای به اندازه کافی اطلاع داریم. شرکت دادن کودکان در کارهای ساده باغبانی مانند کاشتن یک گیاه در گلدان و نگهداری از آن در خانه یا مدرسه یکی از نخستین گامهای سپردن مسئولیت یک موجود زنده به آنهاست. کودکان با بهعهدهگرفتن مسئولیت مراقبت و رسیدگی به یک گیاه یاد میگیرند که چگونه در برابر مشکلات احتمالی تاب بیاورند و در صورت بروز مشکل مسئولیت آن را بپذیرند و در نتیجه مهارتهای خودکارآمدیشان را تقویت کنند. باغبانی علاوه بر جنبههای آموزشی، سرگرمکننده نیز است و کودکان را با جنبههای شگفتانگیز طبیعت بیشتر آشنا میکند. بهترین گزینهها برای شروع گیاهان بارده مانند لوبیا هستند تا کودکان بتوانند از نتیجه زحمات خود بهره نیز ببرند.
سپردن مسئولیتهای صرفهجویی
یکی از مهمترین درسهای زندگی، صرفهجویی است که اگر بهصورت عملی و با سپردن مسئولیتهای مرتبط با صرفهجویی به کودکان آموزش داده شود، نتیجه بهتری حاصل خواهد شد. در مقوله صرفهجویی فقط اقتصاد خانواده نیست که اهمیت دارد؛ مهمتر از آن خانه همه ما یعنی زمین دوستداشتنی است که در انواع بحرانها گرفتار شده و با افزایش صرفهجویی در هر زمینهای میتوان کمی از بار آن کاست. از سپردن کارهای ساده به کودکان شروع کنید. به عنوان مثال از آنها بخواهید لامپهای اضافی را خاموش کنند یا در زمان عدم استفاده، خاموش کردن رایانهها و وسایل برقی ایمن را به آنها بسپارید. از آنها بخواهید بخشی از کتاب، لباس، لوازم ورزشی و اسباببازیهای خود را برای اهدا آماده تا دیگران بتوانند دوباره از آنها استفاده کنند.
مشارکت در امور بازیافتی
رفتار مسئولانه والدین باعث ایجاد خودکارآمدی در کودکان میشود. به همین دلیل زمانی که با فرزند خود به خرید میروید به او آموزش دهید محصولی را انتخاب کند که آسیب کمتری به محیطزیست وارد میکند و از خریدن اقلام یکبار مصرف مانند بطریهای آب پلاستیکی و سایر اقلام یکبار مصرف خودداری کنید. در صورت امکان بکوشید کودکان در کار بازیافت خانگی بهنوعی دخیل و درگیر باشند به عنوان مثال جدا سازی کاغذ، مقوا و پلاستیک را به آنها بسپارید و به آنها بگویید این کارها را برای آسیب رساندن کمتر به منابع غذایی و سایر جانداران انجام میدهید. در هر بار استفاده از خودرو، مسئولیت تمیزنگهداشتن محیط داخلی را به آنها بسپارید و از آنها بخواهید در کیسههای مخصوص، زبالههای خود را تفکیک کنند.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
بهتاش فریبا در گفتوگو با جامجم:
رضا کوچک زاده تهمتن، مدیر رادیو مقاومت در گفت گو با "جام جم"
اسماعیل حلالی در گفتوگو با جامجم: