«آهنگ دو نفره» تبلیغ یک خواننده نیست

فروش کل این فیلم تا به حال نزدیک به ۱۰میلیارد تومان بوده و از فروش فیلم‌های «عروس خیابان فرشته» و «جنگ جهانی سوم» سبقت گرفته، هرچند این میزان فروش حتی هزینه‌های تولید را پوشش نداده‌است.

«آهنگ دونفره» با زوج‌سازی و تکیه روی زندگی خواننده‌ای مانند فرزاد فرزین که در این سال‌ها مخاطبان زیادی با آهنگ‌های او خاطره داشته‌اند و همچنین بازی احمد مهرانفر، تلاش می‌کند لحظات خوب و به گفته کارگردانش، آرزو ارزانش لحظات مفرح و خاطره‌انگیزی را برای مخاطبان رقم بزند. ارزانش در اولین تجربه سینمایی خود سراغ فیلمی با درونمایه‌های طنز رفته و به تأیید خودش این کار را برایش به عنوان یک فیلمساز خانم سخت کرده، اما در ادامه با جدیت و پیگیری راهش هموارتر شده‌است. ایرادهایی در فیلمنامه و شیوه اجرای فیلم مشهود است که ما را بر آن داشت تا لحظاتی با این کارگردان همراه شویم تا جواب‌های آن را بگیریم و البته با ارزانش درباره اولین تجربه فیلمسازی‌اش صحبت کنیم.

در اولین تجربه کارگردانی چرا سراغ ساخت فیلم سینمای بدنه و کمدی که بخش زیادی از آن در فضای موسیقی با حضور فرزاد فرزین و احمد مهرانفر می‌گذرد، رفتید و این قصه برای شما چه جذابیتی داشت؟

بعضی معتقدند که سینما ترکیب صنعت و هنر است، اما به نظرم سینما فقط صنعت است. وقتی سینما صنعتی باشد، باید نشانه‌ها و المان‌هایی را در ساخت فیلم رعایت کنیم. دلیل رفتن من به سمت فیلم کمدی یا گیشه این است که سال‌ها در مقاطع کارشناسی و ارشد درس سینما در رشته کارگردانی خواندم و دیدم دوستانم در زمینه‌های مختلف یا در سینمای هنر و تجربه کار می‌کنند و بعد از دوهفته نمایش، دیگر فیلم دیده نمی‌شود و این ظلمی در حق فیلمساز است. فیلم کمدی و عوام‌پسند با مردم در ارتباط است و قشر بیشتری از مردم به دیدن فیلم می‌روند.«آهنگ دونفره» نه صرفا کمدی و نه صرفا موزیکال است، بلکه فیلم مفرحی است که در بخش‌هایی کمدی، در بخش‌هایی موزیکال و در بخش‌هایی هم عاشقانه می‌شود و تلاشم این بود که جوانان از ۱۶ تا ۲۸ سال که سینمارو هستند، فیلم را بپسندند.

چه دلیلی برای انتخاب فرزاد فرزین و احمد مهرانفر برای قرارگرفتن کنار هم به عنوان زوج بازیگر داشتید؟

مصطفی زندی طرح فیلم را نوشت و من آن را خیلی دوست داشتم. فیلمنامه «آهنگ دونفره» را بابک کایدان نوشته و دلیل استفاده از فرزاد فرزین این بود که ایشان هم بازیگر بوده و هم حدود ۲۰ سال است که خوانندگی می‌کند و فیلمنامه ما هم درباره زندگی یک خواننده بود و نیاز به بازیگری داشتیم که بتواند این نقش را اجرا کند. آقای فرزین هم به عنوان یک خواننده پاپ مطرح سابقه بازی در فیلم و سریال را داشت و بهترین فرد برای این فیلم بود و اگر دقت کنید کمتر کسی را داریم که هم بازیگر باشد و هم خواننده. آقای مهرانفر هم بازیگر شناخته‌شده‌، بسیار حرفه‌ای و درجه یک هستند و قرارگرفتن او در کنار فرزاد فرزین ترکیب خیلی خوبی شده‌است. بالاخره داستان این فیلم درباره خواننده‌ای به نام ایلیا(فرزاد فرزین) است که بر اثر اتفاقی نمی‌تواند کنسرت‌های بعدیش را اجرا کند و پاشا(احمد مهرانفر) به کمک او می‌آید. آقای فرزین به دلیل این‌که خواننده است، به من برای نوع لباس‌پوشیدن یا رژیمی که قبل از کنسرت‌ها باید رعایت کند، مشاوره داد و خیلی از مردم از این موضوع بی‌اطلاع هستند. در مجموع، شیوه زندگی خواننده‌ها در خانه متفاوت است و بعضی اتاق یا استودیویی برای تمرین دارند و شما یا باید خواننده باشید یا در حوزه موسیقی کار کنید که اینها را بدانید و آقای فرزین در این زمینه‌ها بسیار به من مشاوره دادند. این جزو نکات جزئی است که به باورپذیر‌کردن فیلم کمک می‌کند.

چقدر شما به عنوان کارگردان و آقای مهرانفر با موسیقی آشنا هستید؟

خودم خیلی به موسیقی علاقه دارم و موسیقی‌های ایران و جهان را دنبال می‌کنم و به نظرم زندگی بدون موسیقی چیزی کم دارد، اما چندان به شکل تخصصی که بخواهم سازی بنوازم یا آهنگسازی انجام دهم، با موسیقی آشنا نیستم. آقای مهرانفر هم مانند دیگر بازیگران اهل موسیقی به شکل تخصصی نیستند، اما او هم مانند من علاقه‌مند به موسیقی است و در سریال «جادوگر» هم در پایان تیتراژ با جواد رضویان و در فیلم ما برای اولین بار آواز خواند. به دلیل این‌که آقای مهرانفر خیلی بازیگر خلاق و بااستعدادی است، به سرعت ارتباط برقرار می‌کند و در انتهای فیلم با راهنمایی آقای فرزین آهنگ دونفره‌ای با او خوانده شد.

بازیگران چطور به شما به عنوان یک خانم که اولین تجربه کارگردانی را در ساخت فیلم تجاری از سر می‌گذرانید، اعتماد کردند؟

معمولا در اولین تجربه کارگردانی، بازیگران و دیگر عوامل به فردی که می‌خواهد فیلم بسازد، سخت اعتماد می‌کنند و به همین دلیل کارگردانان فیلم اول خود را از گیشه شروع نمی‌کنند. البته حق می‌دهم که اعتماد نسبت به من از سمت بازیگران و عوامل کم باشد و به هرحال باید مرا بشناسند و ببینند. در سینما راه برای کارگردانان زن سخت است، اما در همین سینما بسیاری از آقایان سینماگر و حتی از طرف ارشاد از من حمایت کردند. هادی کاظمی اولین بار است که در فیلم نقش جدی بازی می‌کرد و بعد از چند جلسه، حضور کوتاه و اثرگذاری داشت. بهاره کیان‌افشار هم حضور خوب و مؤثری داشت. علیرضا استادی مثل آقای مهرانفر واقعا بی‌نظیر بود و نیاز به این نداشت که نقش را برایش توضیح دهید و یکباره با گفتن یک دیالوگ یا بازی‌اش شما را غافلگیر می‌کرد و باعث افتخار بود که با ایشان کار کردم و خیلی خوب از پس نقش برآمد. سهی‌بانو ذوالقدر به عنوان دختر خانواده شیادی که در این فیلم بازی کرده، قبلا تجربه کارگردانی داشته و دو فیلم ساخته‌است. علی برقی هم متأسفانه دو روز بعد از فیلمبرداری ما فوت شدند. فیلم میزانسن‌های شلوغی دارد و بازیگران مداوم کنار هم هستند اما در مجموع همه بازیگران درخشان ظاهر شدند.

اکثر کسانی که فیلم را با دیدگاه نقادانه دیدند، معتقدند این فیلم بیشتر برای فرزاد فرزین یا تبلیغی برای کنسرت‌های آینده‌اش ساخته شده‌است. پاسخ شما به این نقدها چیست؟

چنین چیزی نشنیدم و فکر نمی‌کنم درست باشد. فرزاد فرزین حدود ۲۰ سال است که خوانندگی می‌کند و طرفداران خاص خود را دارد که بسیار زیادند. به یاد می‌آورم یک روز در سالن آزادی در شرایط کرونا و زمانی که هنوز واکسن نیامده‌بود، فیلمبرداری می‌کردیم و تنها تعداد محدودی از مردم می‌توانستند در سالن حاضر شوند و اکثر نماهای ما بسته بود اما طرفداران فرزاد فرزین هم شنیده‌بودند که او در حال بازی در یک فیلم سینمایی است و سالن بیش از ظرفیت مربوط به محدودیت‌های کرونا پر شده‌بود و از این میزان جمعیت تعجب کردیم. معتقدم فرزاد فرزین نیازی ندارد که «آهنگ دونفره» تبلیغ کنسرت‌هایش باشد بلکه حضور ایشان یکی از عوامل موثر برای فروش فیلم ماست. آدم‌های مشهور خودشان اعتبار و محبوبیت دارند و همین هفته پیش که فرزاد فرزین کنسرت داشت و من را دعوت کردند، اصلا جا برای نشستن نبود و برای بار سوم این کنسرت در تهران تمدید شد. همه کسانی که معروف می‌شوند، هوادارانی دارند و بعضی‌ها هم از روی حسادت حرف‌هایی می‌زنند که کاملا تکلیف این عده مشخص است.

می‌توانیم بگوییم که حضور فرزاد فرزین مثل قلابی است که مخاطبان را به سالن سینما می‌کشاند؟

بله موافقم که افراد مشهور به دیده شدن فیلم کمک می‌کنند. همیشه بازیگران محبوب یک‌سری هوادار دارند و خودم وقتی بخواهم فیلمی را ببینم، دوست دارم بدانم بازیگران یا کارگردانش چه کسانی هستند. در این فیلم هم فرزاد فرزین، احمد مهرانفر، هادی کاظمی و بهاره کیان‌افشار هرکدام طرفدارانی دارند و وقتی شما فیلم تجاری و گیشه می‌سازید، باید روی بازیگران حساب کنید؛ یعنی اگر قرار است فیلم را مردم ببینند، باید بازیگرانی در آن نقش‌‍‌آفرینی کنند که شناخته شده‌باشند. این عوامل در فروش و دیده شدن فیلمی که برای مردم ساخته شده، خیلی تأثیر دارد. وقتی می‌خواستم این فیلم را در اوج کرونا در سال ۹۹ بسازم، بازیگران معمولا یا می‌ترسیدند کار کنند یا سر سریال‌های نمایش خانگی بودند و پیدا کردن بازیگر در آن دوران خیلی سخت بود. سینمای ما صنعتی نیست و اگر صنعتی بود، باید تمام برنامه‌ها و عوامل برای فیلمسازی مهیا باشد. ما بازیگر در سنین مختلف نداریم و برای ساخت فیلم تجاری باید مؤلفه‌هایی مانند بازیگران و عوامل شناخته شده در‌نظر بگیریم، چون به‌هرحال کار کرده‌اند و با قواعد کار آشنا هستند.

درست است که آهنگ دونفره برای گیشه ساخته شده، اما بعضی از منتقدان معتقدند که فیلمنامه قوت لازم را ندارد و از یک‌سری کلیشه‌های مضمونی فقیر و غنی استفاده کرده و به‌جز این شیوه آشنایی پاشا با خانواده همسرش و ایلیا به‌نظر باورپذیر نیست.

من به تمام این نظرات احترام می‌گذارم و هرکس نظر خودش را دارد و بعضی نظرات هم سلیقه‌ای است اما وقتی به سراغ کمدی می‌رویم، باید خیلی از قواعد ژانر را رعایت کنیم و در فرآیند سانسور شدن بسیاری از قوانین ژانر به‌هم می‌خورد و نمی‌توانیم آنچه را که باید به مخاطبان منتقل کنیم؛ بنابراین اتفاقاتی در این فرآیند می‌افتد که حتی اگر بهترین بازیگران، فیلمنامه و عوامل را داشته‌باشید، ژانر کارکرد خودش را ندارد و نمی‌توانیم حرف‌مان را بزنیم. فیلم من، یک فیلم مفرح بدون شوخی جنسی و خانوادگی است و مسائلی مانند احترام به بزرگ‌تر و پایبندی به عشق گذشته را در آن می‌توانیم ببینیم. نمی‌شود از آهنگ دو نفره این توقع را داشته‌باشیم که در سراسر آن فقط بخندیم یا شوخی‌های کلامی آنچنانی داشته یا فقط درباره موسیقی باشد.

آهنگ دونفره دچار چه ممیزی‌هایی شد؟

در کارمان ممیزی داشتیم و اصلا در بخش‌هایی، دیالوگ‌ها با آنچه بازیگر بیان می‌کند، همخوانی ندارد و ما دوباره دوبله کردیم. بالاخره ما طرحی داشتیم که فیلمنامه بعدها نوشته شده، بنابراین ما با فیلمنامه‌نویس همه‌چیز را از آغاز چک می‌کردیم. به این دلیل که بابک کایدان سال‌هاست برای سریال‌ها و پلتفرم‌ها می‌نویسد، قواعد را می‌داند و به یک نوعی ممیزی شده کار می‌کند. در دوره قبل که مدیران سازمان سینمایی در وزارت ارشاد بودند، حدود چهارماه و نیم طول کشید تا پروانه ساخت فیلم را صادر کردند، چون می‌گفتند خیلی چیزها باید تغییر کند و بعد از چهارماه و نیم مقاومت، تمام موارد را برطرف کردیم تا پروانه گرفتیم. تا قبل از فیلم ساختن ممکن بود این انتقادها را نسبت به فیلم داشته‌باشم اما به‌دلیل این‌که قبل و بعد از ساخت، فیلم با تغییراتی مواجه می‌شود، چندان نمی‌توانم قطعی نظر بدهم‌. من با این نظرات چندان مخالف نیستم و اگر ایرادی باشد، بیشتر به این فرآیند مربوط می‌شود. اگر طبق قواعد ژانر سینمای کمدی می‌توانستم فیلم بسازم، شاید اتفاق دیگری می‌افتاد. به‌طور کلی در کشورهای حوزه خاورمیانه، مشهور شدن یک هنرمند کار سختی است و خیلی‌ها زود ناامید می‌شوند و می‌روند اما بعضی‌ها همچنان امیدوار به کار خود ادامه می‌دهند. پاشا و ایلیا که یکی پاپ و دیگری خال تور می‌خواند، به عشق خواننده شدن وارد این عرصه می‌شوند. شما با هر قشری در این جامعه بخواهید رو‌به‌رو شوید، سختی‌های زیادی بر سر راه‌تان دارید و خیلی خوب است که در این راه به هم کمک و با هم رفاقت کنیم.

مخاطبانی که کنارشان فیلم را دیدید، چه واکنش‌هایی داشتند؟

ما گروه‌هایی به سینماهای مختلف فرستادیم که از عکس‌العمل مردم هنگام تماشا، فیلم گرفتند و خیلی برایم جالب بود که مردم فیلم را دوست داشتند، می‌دیدند و می‌خندیدند. دو ترانه پایانی هم مختص فیلم ما ساخته شده‌بود و بسیاری از مخاطبان از آن با بازخوانی روی آهنگ و انتشار در صفحه مجازی خود استقبال کردند. در یکی از سینماها، مخاطبی وقتی متوجه شد کارگردان فیلم هستم، گفت من چهار بار این فیلم را دیده‌ام و می‌شود گفت که استقبال از این نوع فیلم‌ها بیشتر سلیقه‌ای است.‌

گلایه از کمبود سالن سینما در شهرستان‌ها

متأسفانه زمانی که در حال چک کردن سینماها بودم، متوجه شدم خیلی از شهرستان‌های ایران سینما ندارد و اصلا باورم نمی‌شد. چطور باید از شهری که سینما، تئاتر و سالن کنسرت ندارد، انتظار داشته‌باشیم که فرهنگ‌ساز باشد و بتواند مردم را با خود همراه کند؟! به‌عنوان مثال، فردی که در قائمشهر زندگی می‌کند باید ۲۱ کیلومتر راه را برای دیدن فیلم تا ساری پشت سر بگذارد و این منطقی نیست. همچنین شهر اراک که صنعتی است، سینما ندارد یا سینماهای شهر یزد نیز خیلی قدیمی هستند. حتی تهران هم زیاد سالن ندارد و بسیاری از پخش‌کنندگان برای سالن با یکدیگر دچار چالش می‌شوند.