حکایت رفتگان بی‌بازگشت

بالاخره پس از مدت‌ها انتظار برای تماشای مینی سریال «عاشورا»، خبر آمد که این سریال با روایت زندگی شهیدان مهدی و حمید باکری و یادی از حماسه‌سازان لشکر۳۱ عاشورا قرار است در ایام ماه محرم و صفر به صورت هفتگی از تلویزیون پخش شود. البته در این خبر اعلام شد که علاقه‌مندان همچنین می‌توانند این مینی سریال را با شروع هفته دفاع مقدس هر شب ببینند. نسخه سینمایی این سریال هم با عنوان «موقعیت مهدی» پس از گذشت مدتی از اکران، نوروز امسال از تلویزیون پخش شد. در این قصه هادی حجازی‌فر علاوه ‌بر کارگردانی، رخت نقش اصلی یعنی شهید مهدی باکری را نیز بر تن کرده است. در گزارش پیش‌رو نگاهی به برخی نقش‌های سریال داریم که به زودی با آنها روی آنتن آشنا خواهید شد.

مهدی باکری از فرماندهان سپاه پاسداران در سال‌های سخت دفاع مقدس فرماندهی لشکر۳۱ عاشورا را برعهده داشت. باکری در عملیات‌های فتح‌المبین، بیت‌المقدس، رمضان، مسلم بن عقیل، والفجر مقدماتی، والفجر ۱، ۲، ۳ و ۴، همچنین عملیات خیبر حضوری فعال داشت. او پس از حضور در جبهه‌های جنگ، بالاخره سال۱۳۶۳ در خلال اجرای عملیات بدر در روستای حریبه بر اثر اصابت گلوله مستقیم نیروهای عراقی به شهادت رسید. سپس گروهی داوطلب برای بازگرداندن پیکر وی اقدام کردند که در حال بازگشت، قایق آنها مورد اصابت موشک آر.پی. جی قرار گرفت و پیکر تمام آنها در اروندرود مفقود شد. شهید حمید باکری هم پیشتر در سال ۱۳۶۲ به‌سوی حق شتافت. مینی سریالی که با محوریت شهید مهدی باکری و با نگاهی به زندگی برادر شهید وی و دیگر همرزمانش در لشکر۳۱ عاشورا ساخته شده، محصول سیمافیلم است و طبق آخرین خبرها تدوین آن به اتمام رسیده و هم اکنون در مرحله صداگذاری، اصلاح رنگ، موسیقی و جلوه‌های ویژه قرار دارد. همچنین گفته می‌شود مجموعه‌ای از مصاحبه‌ها و پشت صحنه این اثر هم در دست تولید و آماده‌سازی برای پخش است. از آنجا که برای تولید این اثر از جلوه‌های ویژه میدانی حرفه‌ای بهره برده شده و همچنین گروه، سفرهایی به نقاط مختلف کشور برای تصویربرداری سکانس‌ها داشتند احتمالا کنار تماشای قصه‌ای دیدنی، شاهد پشت‌صحنه متنوع و جذابی هم خواهیم بود.

یک قصه با ۲ نسخه
نسخه سینمایی این سریال با عنوان «موقعیت مهدی» در چهلمین جشنواره فیلم فجر در بخش سودای سیمرغ به نمایش درآمد و توانست برنده پنج جایزه از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم این جشنواره شود. در گفت‌وگویی که پیشتر با هادی‌حجازی‌فر داشتیم وی درباره نگارش این قصه به جام‌جم گفت: سرپرستی نویسندگی فیلمنامه این سریال را خودم بر عهده داشتم و ابراهیم امینی، فارس باقری و امین بهروزی دیگر نویسندگانی بودند که در نگارش این سریال من را همراهی کردند. البته نویسندگی نسخه سینمایی «لشکر عاشورا» با همکاری مشترک من و ابراهیم امینی به نگارش درآمده‌است. این کارگردان درباره شباهت نسخه سینمایی با مینی سریال افزود: فیلم سینمایی درباره شهید مهدی باکری و لشکر عاشورا کاملا متفاوت با این سریال است و اصلا این‌گونه نخواهد بود که فیلم سینمایی خلاصه‌ای از سریال باشد. کاراکترهای فرعی جذابی در این سریال داریم که در فیلم سینمایی از آنها استفاده نشده و در فیلم سینمایی، روایت بیشتر حول محور دو برادر باکری‌است.

جمعی از شهیدان نام‌آشنا
در این قصه با شخصیت‌های واقعی تعدادی از همرزمان شهید باکری آشنا می‌شویم البته به گفته کارگردان مینی سریال عاشورا درواقع شخصیت‌هایی مثل شهید همت و شهید احمد کاظمی و بقیه شهدا فقط در بخش‌های کوتاهی حضور دارند و بیشتر سریال حول محور زندگی برادران باکری و خصوصا شهید مهدی باکری می‌چرخد. وحید حجازی‌فر نقش شهید حمید باکری را دارد.

آشنایی با شهید همت و کاظمی
بازیگر نقش شهید همت وحید شیخلر است که دستیاری کارگردان را برعهده داشته و البته حضور کوتاهی هم در نقش مذکور دارد. محمدرضا طاهرنژاد هم بازیگر نقش شهیداحمد کاظمی است. این بازیگر هم پیشتر در گفت‌وگویی با جام‌جم بیان کرد: ماجرای رسیدنم به نقش شهید حاج ‌احمد کاظمی کمی تامل‌برانگیز است. من تحصیلکرده رشته تئاتر دانشکده هنرهای زیبا هستم و از طریق یک دوست مشترک به هادی‌حجازی‌فر که او هم تحصیلکرده این دانشکده است، معرفی شدم. من نه برای ایفای نقش شهید‌احمد‌کاظمی، بلکه فقط برای این‌که به‌عنوان یک بازیگر در سریال شهید باکری حضور داشته‌باشم؛ به این سریال معرفی شدم. در واقع برای بازی در فیلمی به کارگردانی سیدرضا میرکریمی تست بازیگری داده بودم و آقای حجازی‌فر توسط دستیار خود که در فیلم آقای میرکریمی هم دستیار بود، این تست را دیده بود و این گونه من برای نقش شهید احمد کاظمی انتخاب شدم. طاهرنژاد ادامه داد: من مقطعی از زندگی شهیدکاظمی را بازی می‌کنم که او در عملیات خیبر و بدر با شهید مهدی باکری در ارتباط بوده و این مقطع بازگوکننده داستان‌هایی براساس واقعیت است که بین شهیداحمد کاظمی و شهیدمهدی باکری رخ‌داده است. امیدوارم به‌عنوان یک بازیگر توانسته باشم گوشه‌ای از بزرگی و وقار این شهید بزرگوار را به‌نمایش بگذارم و باعث زنده‌شدن یاد این شهید در اذهان مردم شوم. اگر خاطرتان باشد شهید کاظمی ته‌لهجه‌ای نجف‌آبادی داشت که بازیگر نقش وی درباره این استفاده از لهجه توضیح داد: این سریال به دلیل روایتگری درباره شهیدان باکری و لشکر عاشورا که همه آنها آذری‌زبان هستند و از استان آذربایجان در جنگ حضور داشتند، بیشتر از بازیگران همان منطقه یا بازیگرانی که به زبان ترکی تسلط دارند، استفاده کرده‌ است. من اصالتا جنوبی هستم و به دلیل این‌که جنگ‌زده بودیم، در اصفهان بزرگ شدم، البته مادرم اصالتا اهل نجف‌آباد اصفهان است و برای لهجه شهید توانستم از این موضوع کمک بگیرم. دایی من یکی از اولین‌شهدای محصل نجف‌آباد بود که در زمان جنگ جزو نیروهای حاج‌ احمد کاظمی بوده‌است. من فکر می‌کنم انتخابم برای این نقش با یک نیروی ماورایی اتفاق افتاده و برای خودم خیلی عجیب است. پس از انتخاب و صحبت‌هایی که انجام شد آقای حجازی‌فر به شدت روی لهجه اصفهانی این شخصیت در سریال تاکید داشت و من هم سعی کردم این لهجه را به درستی بازگو کنم تا بتواند در زمان پخش ارتباط خوبی با مخاطب سریال برقرار کند.
یکی دیگر از شهدایی که در این سریال به آن پرداخته شده شهیدغلامحسین سفیدگری است که نقشش را حسن شیری بازی کرده است. به گفته ایفاگر این شخصیت، غلامحسین سفیدگری همرزم، بی‌سیم‌چی و راننده حاج‌مهدی باکری در سال‌های دفاع‌مقدس بود. بیش از نیمی از خاطراتی که از حاج‌مهدی باکری روایت‌شده‌ از زبان شهید سفیدگری بوده است. شهید سفیدگری یک شهید گمنام بود که سعی می‌کرد همیشه در خفا باشد و به همین دلیل اطلاعات زیادی از این همرزم و دوست شهید‌مهدی باکری در دسترس نبوده و نیست. شیری در این باره بیان کرد: ما برای رسیدن به نقش این شهید هر چه تحقیق کردیم، عکس‌ یا سخنی از او ندیدیم و این کار را برای من به‌‌عنوان بازیگر و نیز دیگر عوامل سخت کرده بود. فقط یک عکس از او وجود دارد که آن هم یک عکس دسته‌جمعی با دیگر رزمندگان است. در خاطراتی که از شهید‌مهدی باکری روایت‌شده شهید سفیدگری هم به‌عنوان راننده و بی‌سیم‌چی این سردار شهید حضور داشته است. شهید سفیدگری هم آذری‌زبان بود و اهل ارومیه. من هم ترک زبان و اهل اردبیل هستم و از طریق فراخوانی که توسط تیم تولید سریال لشکر عاشورا اعلام شد برای حضور در این سریال تست دادم؛ البته در آن زمان انتخاب نشدم و پس از یک‌سال با من تماس گرفتند و گفتند به‌عنوان بازیگر نقش شهید سفیدگری انتخاب شده‌ام. من از بین صدها نفر که برای بازی در این سریال تست داده بودند، انتخاب شدم و افتخار می‌کنم‌ در این سریال نقش یکی از رزمندگان گمنام جنگ تحمیلی را ایفا خواهم کرد.

حضور در قامت یک شهید زنده
روح‌ا... زمانی از دیگر نقش‌آفرینان سریال است. احتمالا بازی او را در فیلم سینمایی خورشید به کارگردانی مجید مجیدی دیده‌اید. او در این سریال در قامت جانباز خسرو ملازاده زمانی که ۱۵ ساله بود، دیده می‌شود. او هم درباره حس و حالش از ایفای این نقش گفته بود: بیشتر از این خوشحالم که با بازی در این نقش به هم‌سن و سال‌های خودم بفهمانم این بچه‌ها در زمان جنگ چه‌ها کشیدند؛ هر چند ما هر چقدر بگوییم، درکش سخت است. همچنین باید بگویم آقای حجازی‌فر در این کار خیلی عالی و کاربلد هستند. ایشان کار من را در فیلم سینمایی خورشید دیده بودند و همچنین برای انتخاب بازیگر به شباهت چهره هر فرد با نقشی که بازی می‌کند، توجه داشتند. خدا را شکر آنقدر از این شخصیت شناخت به‌دست آوردم که بتوانم نقش را بازی کنم. از آقای حجازی‌فر تشکر می‌کنم که به من اعتماد کردند و برای این نقش انتخاب شدم.

یک یادگاری
آذر ماه ۱۴۰۰ بود که پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما سری به پشت‌صحنه این سریال زد و در گفت‌وگو با عوامل آن از روند تولید بازدید کرد. او چند خطی را هم برای گروه که آن روزها در حوالی قم مشغول کار بودند، به یادگار نوشت.