فرهنگسازی گفت‌وگو در جامعه

سیاست‌هایی که از ابتدای کار این شبکه در دستور کار قرار گرفت، چیزی است که باعث شد امروز و در 17 سالگی این رادیو، بسیاری از دولتی‌ها هم بر آن اذعان کنند.

در همین رابطه و برای بررسی عملکرد این شبکه رادیویی با معاون صدا، مدیر رادیو گفت‌و‌گو، برخی وزرای دولت و برنامه‌سازان این شبکه رادیویی، گفت‌و‌گو کردیم.

علی بخشی‌ زاده، معاون صدای رسانه‌ملی درخصوص تاثیر فعالیت‌های رادیو گفت‌وگو در نهادینه کردن فضای گفتمان در جامعه به جام‌جم می‌گوید: «27 اردیبهشت، هفدهمین سالروز راه‌اندازی رادیو گفت‌و‌گو با شعار «صدای اندیشه‌ها» در سپهر رسانه‌ملی است. رسانه‌ای فرهیختگانی که رسالت آن تروج نظام گفتمانی انقلاب اسلامی، جریان‌سازی رسانه‌ای و پیشتازی در عرصه جهاد تبیین است. طبیعی است در این بستر، ارتباط با بدنه کارشناسی کشور برای تولید محتوا و انتقال این پیام به سطوح مختلف مخاطبان شبکه در جامعه، مزیت نسبی این شبکه است. ضمن این‌که ترویج گفت‌و‌گوی محققانه در جامعه، گفت‌و‌گوهای انتقادی، تریبون‌سپاری به همه سلایق سیاسی- فرهنگی خانواده بزرگ انقلاب اسلامی برای ایجاد همدلی، مفاهمه و درکی مشترک در عرصه‌های مختلف از دیگر انتظارات از این شبکه است. مهم‌تر این‌که در بستر جهاد تبیین، اتخاذ رویکرد روشنگری پیشدستانه برای تبیین حقایق انقلاب و تولید روایت اول در کنار مقابله هوشمندانه با گسیل انواع سویه‌های روانی- رسانه‌ای در جنگ ترکیبی دشمن به سمت افکار عمومی کشور نیز، در برنامه‌سازی‌های محققانه این شبکه مورد انتظار است.»

وی ادامه می‌دهد: «به نظر می‌رسد، این شبکه رسالت‌های مذکور را تاکنون به‌نحو موفقیت‌آمیزی به جامعه مخاطب و عرصه انتظارات بالادستی پاسخ داده است. خاصه این‌که در بستر اتفاقات و نیازهای کنونی جامعه، رادیو گفت‌و‌گو ازجمله پیشتازان بسط «گفت» و «گو» در عرصه رسانه‌ای کشور و نهادینگی آن در جامعه است. ضمن تبریک سالروز تاسیس این شبکه به همه همکارانم در رادیو گفت‌و‌گو، از آنها به پاس زحمات اثرگذارشان تشکر می‌کنم.»

17 سال با رادیو گفت‌و‌گو

رضا کوچک‌زاده، مدیر شبکه رادیویی گفت‌و‌گو هم درخصوص جهاد تبیین در رادیو گفت‌وگو به جام‌جم می‌گوید: «17 سال پیش رادیو گفت‌و‌گو در بستر رسانه‌ملی متولد شد؛ شبکه‌ای که شعار «صدای اندیشه‌ها» و «بسط تضارب آراء و دیدگاه‌های گونه‌گون» را سرلوحه خود قرار داد. این شبکه رادیویی، خیلی زود توانست به عنوان «رابط» میان نخبگان و مردم با مسئولان کشور، ظاهر و جریان‌ساز واقع شود. این شبکه کوشید تا ضمن تقید و رویکرد به مبانی انقلاب اسلامی و هوشیاری نسبت به اهمیت و عواقب جنگ ترکیبی دشمن، صدای همه سلایق و اندیشه‌ها در کشور شناخته شود و برای تقویت تعاطی افکار و رواج «گفت» و «گو» بین نخبگانی در کشور، مجدانه همت کند. در این مسیر و فرآیند، دال مرکزی عملکرد و فعالیت و تکاپوی رسانه‌ای، بر«روشنگری» استوار شد و شبکه رادیویی گفت‌و‌گو تلاش کرد با اتخاذ آرایش تهاجمی در برابر جبهه‌گیری رسانه‌های معاند و برخی جریان‌های سیاسی داخلی و خارجی، واقعی‌‌ها و دستاوردهای ذهنی و عینی کشور را به‌درستی و به‌روشنی نمایان کند.»

وی ادامه می‌دهد: «جریان‌شناسی نفوذ، تقویت بصیرت سیاسی، دشمن‌شناسی، مقابله با ناکارآمدی‌های داخلی، مسئولیت‌پذیر کردن سازه اجرایی کشور، پیگیری مطالبات جامعه، تبیین حکمرانی مشارکتی، پرداخت به موارد و موضوعاتی چون جمعیت، سبک زندگی اسلامی- ایرانی، تحول‌خواهی، عدالت‌طلبی و... از دیگر کارویژه‌های این شبکه با رویکردی فعال و مطالبه‌گرایانه است.»

کوچک‌زاده عنوان می‌کند: «این شبکه خود را موظف می‌داند تا در عرصه گفتمانی انقلاب اسلامی، با برقراری پیوند میان آرمان‌های نظام و گام دوم انقلاب، ظرفیت‌های انقلاب اسلامی را برای تمدن‌سازی نوین اسلامی بالفعل سازد. این شبکه همچنین برآن است تا در عرصه «جهاد تبیین»، کنشگرانه به تبیین پیشدستانه امور و حقایق انقلاب، قبل از تحرک دشمن اقدام کند. باید تاکید کنم همکاران ما با درک اهمیت و وسعت جنگ ترکیبی دشمن و انواع سویه‌های جنگ‌های شناختی- روانی- خود را در خط مقدم این جبهه برای خنثی‌سازی سیاهنمایی‌ها، بن‌بست‌انگاری، ناکارآمدنمایی، دروغ‌پراکنی‌ها و تشکیک و تحریف دشمنان تعریف می‌کنند. رادیو گفت‌و‌گو در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، علم و فناوری، و اجتماعی میداندار تبیین واقعیت‌ها در بستر بهره‌گیری از نظام نخبگانی کشور و تعامل مستمر با قوای حاکمیتی برای بسط نقد، پاسخگویی و تنویر افکار است. در انتها، صمیمانه از زحمات شبانه‌روزی همه همکارانم سپاسگزارم.»

لزوم توسعه گفت‌و‌گو

به گزارش جام‌جم، گفتمانی که شبکه رادیویی گفت‌و‌گو ایجاد کرده چیزی است که کابینه دولت هم به آن اذعان دارد. بر همین اساس روح‌ا... دهقانی‌فیروزآبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور و رئیس بنیاد ملی نخبگان درخصوص ویژگی‌های منحصربه‌فرد رادیو گفت‌وگو به جام‌جم می‌گوید: «رادیو گفت‌وگو دو ویژگی بزرگ و منحصر‌به‌فرد دارد: اول این‌که نام این شبکه «گفت»‌و«گو» است؛ معنایی که کمبود آن در کشور به‌شدت احساس می‌شود. گفت‌وگو نه به معنا و مفهوم مشاجره و دعوا که وقتی گفت‌وگو می‌کنیم در حقیقت یکدیگر را محکوم کرده و درصدد بزرگنمایی اشتباه طرف مقابل باشیم، بلکه گفت‌وگو به معنای تبادل نظر، زمانی شکل می‌گیرد که ضمن سخن گفتن با یکدیگر، به راهکارهای مشترک دست پیدا کنیم. امیدوارم رادیو گفت‌وگو فرهنگ گفت‌وگو را توسعه بیشتری دهد تا بتوانیم بهتر با یکدیگر سخن بگوییم.»

ثابت قدم باشید

اما وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم دیگر عضوی از کابینه است که به گفته خود، خاطراتی از این شبکه رادیویی دارد. محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این رابطه به جام‌جم می‌گوید: من در نخستین شب راه‌اندازی رادیو گفت‌وگو، مهمان این شبکه پر مخاطب بودم و به خاطر دارم گفت‌وگویی مفصل شکل گرفته بود.

مخاطب‌شناسی رمز موفقیت

نکته دیگری که برخی از اعضای کابینه دولت به آن اشاره می‌کنند، مخاطب شناسی است. علی سلاجقه، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در این خصوص به جام‌جم می‌گوید: من به‌عنوان یک دانشگاهی، قبل از این‌که عضوی از کابینه دولت باشم، اولین رسانه‌ای که با آن وارد بحث و مذاکره شدم و ارتباط بسیار صمیمی برقرار کردم، رادیو گفت‌وگو بود. این شبکه در حوزه تنویر افکار عمومی در موضوعات متعدد، تولید دانش و ترویج مباحث علمی در امور اساسی و اجرایی کشور نقشی جدی ایفا کرده و خوشبختانه شبکه‌ای پر مخاطب است.

آماده نقد هستیم

نکته جالب در این میان، تعامل میان رادیو گفت‌وگو و وزرای دولت است. کما این‌که وزیر تعاون اعلام کرده آماده نقد است. صولت مرتضوی، وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی در همین رابطه به جام‌جم می‌گوید: با تشکر از حسن ابتکار دست اندرکاران این شبکه که اساسا یک گفت‌وگوی عالمانه، عادلانه و توأم با انتقادهای سازنده را مطرح می‌کنند، برنامه‌های این‌چنینی که نشان از حرفه‌ای بودن یک رسانه دارد بسیار کار خوبی است.

گفت‌وگو سکوی ایجاد ارتباط

در این میان، برخی اعضای کابینه دولت مثل وزیر ارتباطات معتقد است که رادیو گفت‌وگو سکویی برای ایجاد ارتباط است.

عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به جام‌جم می‌گوید: گفت‌وگو با نخبگان و با عامه مردم از وظایف مهم یک رسانه است، ترویج راه‌های گفت‌وگو در سکوهای مختلف خود نشان از اهمیت گفت‌وگو در جامعه دارد که تمام ظرفیت‌ها را برای این مهم پای کار آورده است.

پیشتاز فرهنگ گفت‌وگو باشید

اما برخی از اعضای کابینه، پیشنهادهایی هم برای رادیو گفت‌وگو دارند. مثلا سخنگوی دولت معتقد است این شبکه رادیویی باید پیشتاز فرهنگ گفت‌وگو باشد. علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت سیزدهم در این باره به جام‌جم می‌گوید: 17سالگی یادآوری نوجوانی است، ورود به این سن جذاب و پرهیاهو را به رادیو گفت‌وگو تبریک عرض می‌کنم. به طور حتم گفت‌وگو در هر محیطی به ارتقای علمی ظرفیت‌ها، به افزایش سعه صدر، به پذیرش و اقناع افکار عمومی نسبت به تصمیمات مختلف یا نگاه به واقعیت‌های موجود در کشور، شنیدن حرف مخالف، آموزش نحوه‌ مباحثه و تعامل متقابل و هر آنچه در این زمینه بگویم، کمک شایانی می‌کند و رادیو گفت‌وگو هم می‌تواند پیشگام این حوزه برای ترویج این فرهنگ باشد.

ارزیابی دقیق در میزگردهای رادیو گفت‌وگو

نکته جالبی که در میان صحبت‌های اعضای کابینه دولت می‌توان یافت، اظهارنظرهای دقیقی است که نشان از پیگیری برنامه‌ها از سوی این افراد دارد. مثلا سید محمد حسینی، معاون پارلمانی رئیس جمهور معتقد است که در میزگردهای رادیو گفت‌و‌گو، ارزیابی دقیقی صورت می‌گیرد.

او در همین رابطه به جام‌جم می‌گوید: تشکر و خدا قوت می گویم به همکاران خوب رادیو گفت وگو که فعالانه در حوزه رسانه خدمت می‌کنند و تلاش دارند تا سوژه‌های روز و مورد نیاز جامعه را مورد بررسی قرار دهند و با پیگیری از مسئولان، صاحب نظران، متخصصان و نخبگان حوزه‌های مختلف به دغدغه‌های مردم رسیدگی می‌کنند تا بازوی کمکی خوبی برای دولت باشند.

رصد و پایش رویدادها

علاوه بر نکاتی که از سوی وزرای دولت بیان شد، دیدگاه مدیران بخش‌های مختلف رادیو گفت‌وگو هم نشان از آن دارد که این شبکه رادیویی می‌کوشد مسیر خود را ارزیابی و بازسازی کند.

محمدتقی بحری، مدیر طرح و برنامه‌ریزی رادیو گفت‌وگو در همین باره به جام‌جم می‌گوید: همزمان با دوره جدید مدیریت رسانه‌ملی و همسو با اهداف سازمانی و اسناد بالادستی، در امتداد ابلاغ سند تحول رسانه‌ملی و سند تحول معاونت صدا به عنوان زیرمجموعه آن؛ شبکه رادیویی گفت‌وگو با اولویت قرار دادن آسیب‌شناسی وضع موجود، عملیاتی سازی اولویت‌ها و سیاست‌های محتوایی را محل اقدام قرار داده است.

بهره‌گیری از ظرفیت‌های پژوهشی

در همین رابطه، سیدمحمد معافی مدنی، مدیرگروه تاریخ و فرهنگ رادیو گفت وگو به جام‌جم می‌گوید: یکی از اصلی‌ترین سیاست‌های اجرایی گروه تاریخ و فرهنگ، بهره‌گیری از ظرفیت‌های پژوهشی در راستای رصد تحولات و شناسایی فرصت‌های عرصه فرهنگی ـ هنری کشور است که به شکل مستمر و روزانه در اتاق‌های فکر تخصصی این گروه مورد مداقه و تحلیل قرار می‌گیرد.

سیدوحید موسوی، مدیر گروه سیاسی ــ اجتماعی رادیو گفت‌وگو هم در این خصوص به جام‌جم می‌گوید: «زدودن شبهات مختلف در فضای کشور برگرفته از جنگ ترکیبی دشمن، راهبردی میان‌مدت بود که به مرحله اجرا رسید. با استناد به این مهم این شبکه رادیویی در چشم‌انداز بلندمدت خود با برداشتن گامی رو به جلو، خطوط‌قرمز را کنار خواهد زد و مدیریت خط‌سبزی را در دستورکار خواهد داشت.»

سیما غفاری، مدیر گروه دانش و اقتصاد رادیو گفت‌وگو هم در این میان به جام‌جم می‌گوید: «در همه این سال‌ها تلاش شده تا این رادیو، میزبانی منصف برای حضور همه دغدغه‌مندان باشد. گروه دانش‌واقتصاد تلاش می‌کند تا در راستای جهاد تبیین، به بازنمایی پیشرفت‌های علمی و اقتصادی و تقویت روحیه خودباوری در جامعه، به‌ویژه قشر جوان کمک کند.

سیده‌فاطمه علیقلی‌شعار، مسئول روابط‌عمومی رادیو گفت‌وگو هم به جام‌جم می‌گوید: «اگر تضارب‌آرا و اندیشه‌ها را نشانه بالندگی جامعه بدانیم، به نقطه‌ای می‌رسیم که 17 سال پیش شبکه رادیویی گفت‌وگو بر مبنای آن، بستری نو را برای گردهمایی اندیشه‌ورزان، صاحبان فکر و حاملان فرهنگ گفت‌وگو ایجاد کرد.»

همچنین هادی زینلی، مدیر فضای مجازی و رادیونمای رادیو گفت‌وگو هم به جام‌جم می‌گوید: «گروه فضای مجازی رادیو گفت‌وگو با فعالیت‌های مختلف و مؤثر خود، در دو بستر تارنما و پیام‌رسان‌های داخلی به تولید انواع محتوای خبری، تصویری و ... پرداخته و تولید روزانه بیش از 40 خبر در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و علمی باعث شده تارنمای این شبکه به‌عنوان پایگاه خبری ــ تحلیلی منتخب در سطح معاونت صدا مطرح شود.»

علیرضا غوغایی، مدیر پخش و نظارت رادیو گفت‌وگو هم در ادامه به جام‌جم عنوان می‌کند: رادیو گفت‌وگو در این سال‌ها تلاش کرده نقطه اتصال جامعه، نخبگان و مسئولان باشد، زیرا گفت‌وگو نقطه ابتدایی هر مسیر منجر به موفقیتی در عرصه رسانه محسوب می‌شود.»

هماهنگی و هم‌آوازی مردم، نخبگان و مسئولان

به گزارش جام‌جم، بخشی از فعالیت رادیو گفت‌و‌گو مدیون فعالیت برنامه‌سازان آن است. افرادی که تلاش می‌کنند پیوندی میان نیاز جامعه و رسانه رادیو باشند. فرهاد دهنوی، تهیه‌کننده پیشکسوت رادیو گفت‌وگو در این رابطه به جام‌جم می‌گوید: رادیو گفت‌وگو در پس پشت همه آموزه‌هایش برای من تهیه‌کننده، در این سفر 17ساله نه‌تنها توانسته نماینده‌ای برای همه اقشار، اقوام و اقلیت‌های ملی و بین‌المللی در تمامی عرصه‌ها باشد که حتی بیش از این، در حوزه تأثیرگذاری پایش را فراتر از بعد ملی گذاشته و صدایش را جهانی کرده است.

فاطمه حسن‌پور، کارشناس ــ مجری برنامه «ترنج» رادیو گفت‌وگو هم درخصوص دیدگاه خود درباره این شبکه رادیویی، این‌طور به جام‌جم عنوان می‌کند: «امروزه رابطه دوسویه با رسانه یکی از جذابیت‌های مهم برای اغلب مخاطبان است.»
امین خرمی، کارشناس ــ مجری برنامه گفت‌وگوی فرهنگی هم در گفت‌وگو با جام‌جم عنوان می‌کند: «رادیو گفت‌وگو در جهت بسط نخبگانی این بخش و منطبق بر انتظارات مقام معظم رهبری در تقویت کارکرد فرهنگی نظام رسانه‌ای کشور، در این حوزه فعالانه در حال اقدام است.» رقیه‌زهرا پرندآور، تهیه‌کننده گفت‌وگوی فرهنگی هم عنوان می‌کند: «رسانه به‌عنوان مهم‌ترین ابزار فرهنگی توسعه در جامعه، رسالتش ترویج و تعمیق گفتمان حقیقی و واقعی پیشرفت و ایجاد تحول در ذهن مخاطب است.» فریدون ماهر، تهیه‌کننده گفت‌وگوی سیاسی رادیو گفت‌وگو هم در این رابطه به جام‌جم می‌گوید: «رادیو گفت‌وگو خوشبختانه توانسته در فضایی گرم و صمیمی و با برنامه‌های مختلف گفت‌وگومحور، مخاطبین بسیاری را از گروه‌های مختلف سنی و با گرایش‌های گوناگون به سوی خود جذب کند.»

امین هاشمی، کارشناس ــ مجری برنامه «صبح و گفت‌وگو» هم به جام‌جم عنوان می‌کند: «بی‌هیچ اغراقی رادیو گفت‌وگو یکی از مهم‌ترین عناصر قدرت‌نمایی رسانه رادیو به‌عنوان یکی از ارکان مهم دموکراسی در ایران امروز است.»

رادیو گفت‌وگو، سکوی بیان اندیشه‌ها در رسانه‌ملی است

دکتر پیمان جبلی، رئیس رسانه‌ملی درخصوص سالگرد رادیو گفت‌وگو به جام‌جم می‌گوید: رسانه رادیو مکان مناسب و شایسته‌ای برای طرح نظرات، دیدگاه‌ها و رویکردهای مختلف است و با توجه به فضای آرام گفت‌وگویی در رادیو، بهتر می‌توان مسائل را با دیدی عالمانه، منصفانه و دقیق مطرح کرد.

وی ادامه می‌دهد: خوشبختانه رادیو گفت‌وگو سابقه‌ای روشن و درخشان در اجرای ماموریت‌ها داشته است و طبیعتا سکوی معاونت صدای جمهوری اسلامی ایران در انتشار دیدگاه‌های مختلف است و به نظرم می‌تواند در عرصه تفاهم اجتماعی موفق باشد.