مناجات‌خوانی، هنری فراموش‌شده

در ابتدای این مراسم سیدمحسن حسینی، دبیر جشنواره گفت: فراخوان جشنواره با مشارکت بنیاد فرهنگی-هنری رودکی و انجمن موسیقی ایران منتشر و در نیمه ماه مبارک رمضان به پایان فصل نخست خود رسید و این یعنی کمتر از یک ماه این گنجینه معنوی و هنری گردهم آمد. این نقطه از جشنواره را نقطه پایان نمی‌دانیم، بلکه تازه ابتدای مسیر است. «ماهور» در سه عرصه سحری‌خوانی، مناجات و نیایش محمل آثار هنرمندان این رشته شد. علی‌رغم برگزاری رویداد در ایام پایانی سال، ایام نوروزی و ماه رمضان بیش از ۳۰۰ اثر به دبیرخانه ارسال شد. بیشترین آثار پذیرفته‌شده در رشته مناجات بود. حضور و استقبال هنرمندان در این رشته، نشان از نیاز جامعه به این‌گونه از آثار معنوی دارد.
او ادامه داد: پرداختن به شیوه آوازی نیایش، مناجات و سحرخوانی درخور توجه جامعه هنری و موسیقایی کشور است که می‌تواند به همت و اهمیت خادمان عرصه فرهنگ جامه عمل بپوشاند. هدف ما در برگزاری مسابقه سحرخوانی ایرانیان بهره‌مندی از ظرفیت معنوی ماه رمضان و قریحه هنرمندان عرصه آواز بود؛ رخدادی که در سال‌های اخیر کمتر به آن پرداخته شده است. برای اجرای شرکت‌کنندگان در این جشنواره اشعاری از شعرای قدیم پیشنهاد شد اما به دلیل غنای اشعار شاعران جوان و معاصر که از ظرفیت ارزشمندی برخوردار است، از این اشعار استفاده شد.
حسینی تصریح کرد: آثار دریافتی از تنوع بسیاری برخوردار بود که ما را بر آن داشت که در آینده‌ای نزدیک از آثار برگزیده این مسابقه آلبومی منتشر کنیم.
همچنین امیرعباس ستایشگر، رئیس انجمن موسیقی گفت: یکی از مهم‌ترین روش‌های حوزه موسیقی، مناجات‌خوانی و سحری‌خوانی است که خیلی مغفول مانده بود. مناجات‌خوانی یکی از شاخه‌های موسیقی ردیف دستگاهی ما بوده و به مرور رو به خاموشی گذاشته شده است.
حداد عادل نیز طی سخنانی بیان کرد: احیای سحری‌خوانی، خیلی خوشحال‌کننده است از آن جهت که فکر کردم یکی دیگر از گنجینه‌های نهفته تاریخ ما را پیدا کرده و می‌خواهد احیا شود. ایران عزیز ما از این سرمایه‌ها بسیار دارد. ماه رمضان ماه خاصی است، ماه عبادت خدا و ماه قرآن است. جلوه خاصی از دینداری و خداپرستی است و آداب و سنن خاص خود را در طول تاریخ به وجود آورده است.
عادل تصریح کرد: سحری‌خوانی از همه دلپذیرتر بوده که با مناجات‌خوانی پا به پای روزه‌داران تا اذان صبح می‌آمده است. سحر همیشه برای شاعران الهام‌بخش بوده و در میان شاعران بزرگ، حافظ بیش از همه احوال شبانه داشته است. امیدوارم این اولین قدمی که برداشته شده سبب احیای این مراسم و سنت شود و آن را از تاریخ به جغرافیا بیاورد.
برگزیدگان این رویداد هنری در دو بخش شایسته تقدیر و برگزیده‌ها معرفی شدند؛ در بخش شایسته تقدیر هادی حسن‌بیگی و حمید خزائی و در بخش برگزیده‌ها هادی فیض‌آبادی، سید محمدهادی قاسمی و مهدی محمدی معرفی شدند.
پس از آن‌که از محمد معتمدی تقدیر شد، او گفت: با این‌که وقتی از بنده تقدیر می‌کنید، دلم شاد می‌شود ولی ما برای جامعه و فرهنگ کار نکرده زیاد داریم گرچه که بسترها و امکانات فراهم بوده ولی کار تأثیرگذاری نداشته‌ایم و نتیجه‌اش شده همین که مناجات‌خوانی رو به انقراض است. اکوسیستم فرهنگی ما مانند اکوسیستم زیستی ما از بین رفته و خیلی وقت‌ها در حوزه فرهنگی خواسته‌ایم معنویت را زیاد کنیم ولی کلا برعکس عمل کرده‌ایم؛ مانند وقت‌هایی که می‌خواهیم بهره‌برداری از یک رود را زیاد کنیم ولی کلا آن را می‌خشکانیم. اگر به ریشه‌ها بپردازیم، شاخه‌ها خود جوانه می‌زنند.