سالمندان را آفتاب لبِ بام ندانیم

جام جم آنلاین اصفهان ؛ سالمندی دوره‌ای از فرآیند زندگی است و جامعه امروز که به طرف افزایش جمعیت سالمندان پیش می‌رود، با شرایط خاص این دوره نیز روبرو می‌شود. هرچند که نیازهای جامعه سالمندی، جدا از ضرورت‌های کل جامعه نیست، اما نیازهای این گروه از شهروندان، در بخش رفاه اجتماعی، پزشکی، روانشناختی و اقتصادی به عنوان مطالباتی هستند تا سطح کمی و کیفی زندگی سالمندان بهبود پیدا کند.

طیبه مرادی، استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه طب سالمندی اظهار کرد: جمعیت سالمند ایران در سال ۱۳۵۵ بنا به گزارش مرکز آمار ۳.۹ درصد جمعیت کشور بود که در سال ۱۳۸۵ این رقم به ۷.۳ درصد و در سال ۱۴۰۰ به حدود ۱۰ درصد جمعیت رسیده است.

وی افزود: جمعیت سالمند ایران در ۵۰ سال گذشته بیش از دو برابر شده است بنابراین برنامه‌ریزی برای مدیریت شرایط زندگی این جمعیت یک ضرورت است.

این پژوهشگر حوزه طب سالمندی، گفت: مسئله اول برای مدیریت جمعیت سالمندان، فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای زندگی سالم این گروه از افراد جامعه است. با وجود آنکه احترام به سالمندان همواره مورد سفارش در فرهنگ ملی و دینی بوده است ولی ما هنوز این تسهیلات را آماده نکرده‌ایم.

مرادی تصریح کرد: سالمندان را نباید بخش جدایی از جامعه بدانیم و باید شرایطی را فراهم کنیم که آنها بتوانند در تدوین و اجرای سیاست‌های جامعه شرکت کرده و دانش و تجربه خود را در اختیار نسل جوان قرار دهند و تأمین این شرایط نیازی به سرمایه‌گذاری کلان مادی ندارد.

این عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی کاشان تأکید کرد: سالمندان یکی از گروه‌هایی هستند که می‌توانند برای خدمت به اجتماع به طور داوطلبانه فعالیت کنند بنابراین می‌توان آنها را به مکان‌هایی مثل سرای محله، فرهنگسرا یا تشکل‌های مردم نهاد دعوت کرد تا متناسب با توانمندی خود در مسیر توسعه جامعه حرکت کنند.

مرادی افزود: یکی از ضرروت‌های بهبود زندگی سالمندان، ارائه آموزش‌های سلامت محور است تا ضمن حفظ سلامتی خود، توانمندی‌هایشان را توسعه داده و اوقات فراغت خود را غنی‌سازی کرده تا از بیماری‌ها پیشگیری کرده یا به تأخیر اندازد.

وی تصریح کرد: یکی دیگر از مؤلفه‌های سلامت سالمندان، استقلال شخصی و حمایت اجتماعی است تا در یک فضای اخلاقی و امن بتوانند میزان مناسبی از مراقبت و خدمت سازمان‌های حمایتی، توانبخشی و بهداشتی را دریافت کنند ضمن آنکه منزلت و نیازهای زندگی خصوصی آنها نیز حفظ شود.

این عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی کاشان، گفت: افزایش نشاط و کاهش فشارهای روحی یکی از نیازهای اساسی سالمندان است که سازمان‌هایی مثل صندوق بازنشستگی، سازمان‌های رفاهی، سازمان‌های دوران اشتغال و تشکل‌های مردمی می‌تواند علاوه بر مأموریت اصلی خود شرایطی را با تولید محتوای آموزشی و برپایی فعالیت‌های گروهی متنوع در این مسیر فراهم کند.

مرادی افزود: آموزش جمعیت شاغل و فعال جامعه در زمینه روش‌های خود مراقبتی و افزایش توان ذهنی افراد می‌تواند ضمن پیشگیری از برخی بیماری‌ها به کاهش هزینه‌های درمانی جمعیت سالمند آینده نیز کمک کند.

همچنین معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کاشان به ایسنا، گفت: بنا بر آمار، ۱۲ درصد از جمعیت زیر پوشش خدمات این دانشگاه، گروه سنی سالمندان هستند که این رقم ۲ درصد بیشتر از میانگین کشوری  است.

مهدی دلاوری اظهار کرد: پیگیری و رسیدگی به مشکلات سالمندان،  نیازمند همکاری‌های فرا سازمانی است و همه سازمان‌های عمومی، دولتی و غیردولتی باید برای رفع آنها مشارکت اثربخش داشته باشند.  

وی افزود: حدود هفت هزار نفر از سالمندان منطقه به عنوان سالمند بسیار پرخطر شناسایی شده‌اند که سن آنها بیشتر از ۷۵ سال است و دارای بیماری صعب‌العلاج بوده یا تنها و ناتوان و یا بی‌بضاعت هستند که باید برنامه‌ریزی لازم جهت رسیدگی به وضعیت این سالمندان انجام شود.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کاشان تصریح کرد: آمار نشان می‌دهد که ۸۰ درصد سالمندان منطقه کاشان، فعالیت بدنی ناکافی و حدود ۵ درصد نیز بدون فعالیت بدنی هستند. همچنین متوسط فعالیت بدنی در زنان ۷ درصد و در مردان سالمند حدود ۲۶ درصد است.

دلاوری تأکید کرد: چالش‌ها و مشکلات سالمندی مربوط به  حوزه‌های مختلف بهداشتی، درمانی، قضائی و حقوقی بوده و در واقع  موضوعی چند وجهی است و این امر اهمیت همکاری ادارات و سازمان‌های مختلف را نشان می‌دهد.

بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، تعداد سالمندان ایران در سال ۲۰۵۰ میلادی به رقم ۲۶ میلیون و ۳۹۳ هزار نفر خواهد رسید که حدود ۲۶ درصد کل جمعیت را شامل می‌شود و باید از اکنون زیرساخت‌های زندگی این گروه از شهروندان جامعه را فراهم کرد، به ویژه آنکه سالمندان جامعه نقش خود را در جامعه ایفا کرده و هر اقدام در مسیر سلامت و رفاه آنها، نشانه قدردانی از تلاش آنها است. اجازه ندهیم سالمندانی که یک عمر جامعه را طراوت بخشیدند، در کنار پارک‌ها نشسته و یا به دستفروشی در کنار خیابان روزگار خود را سپری کنند.  باور کنیم که سالمندان، آفتاب لبِ بام نیستند.

هاجر مقضی خبرنگار جام جم آنلاین