این بانوان روسریهای رنگی که با کمک خانمی که از آنها به تجربه حجاب دعوت کرده بود بر سر میکردند و وقتی برای اولین بار با پوشش روسری مقابل آینه قرار میگرفتند با چهره تازهای از خودشان روبهرو میشدند که طبق آنچه تصاویر ثبت کردهاند این چهره جدید برایشان جذاب و خوشایند بود و لبخند رضایتی را بر چهرههایشان مینشاند و حتی گاهی اوقات از چهره تازهای که در آینه میدیدند، هیجانزده شده و به وجد میآمدند. شاید بسیاری از این زنان با پایان مسابقات جامجهانی فوتبال و وقتی به کشورشان باز میگردند دیگر هرگز چنین تجربهای را تکرار نکنند، اما شاید همین تجربه یک روز با حجاب برایشان تلنگری شود تا درباره اسلام و حقوق زن در آن بیشتر بدانند و همین تلنگر و مطالعه بیشتر حتی موجب شود آنها به اسلام گرایش پیدا کنند. اما ابتکار برای تجربه یک روز با حجاب به سالها قبل بازمیگردد و همهساله در تاریخ اولفوریه مصادف با ۱۲بهمن در حدود ۱۹۰کشور جهان روز جهانی حجاب برگزار و هشتگ WorldHijabDay حسابی در شبکههای اجتماعی و فضای مجازی داغ میشود.
ابتکار عمل قطریها برای استفاده از ظرفیت حضور زنان و دختران از تمامی کشورهای جهان در جامجهانی فوتبال برای معرفی اسلام و حجاب بازتابهای گستردهای داشت. زنان و دختران غیرمسلمانی که پوشیدن روسریهای رنگارنگ و جلوهای که این نوع از پوشش به چهرههایشان میدهد برایشان جذاب است و در برابرش نه فقط موضع منفی ندارند که حتی از آن استقبال میکنند و چهرههایشان را در این قاب تازه ثبت میکنند. تصاویر این تجربه و این رخداد بهخصوص در رسانههای کشورهای اسلامی همچون کشور خود ما بازتابهای گستردهای داشته است. قطریها اما نخستین مبتکر تجربه حجاب برای غیرمسلمانها نبودهاند و پیش از آنها تجربه یک روز باحجاب از سوی یک بانوی بنگلادشی مقیم نیوریورک طراحی شده است.
شاید برای شما هم جالب باشد که ما روز جهانی حجاب داریم و خاستگاه راهاندازی چنین روزی هم از کشوری مانند آمریکاست؛ البته این ابتکار عمل از سوی یک خانم مسلمان آسیایی تبار بوده است، اما حالا این روز در ۱۹۰کشور دنیا برگزار میشود و هشتگ WorldHijabDay در فضای مجازی حسابی داغ میشود. آن هم در دنیای امروز که تصویر متفاوتی از اسلام و بهطور ویژه حقوق زنان در اسلام به زنان دنیا و بهخصوص زنان در کشورهای غربی نمایش داده میشود. زنانی که اسلام را با داعش و القاعده شناختهاند و ۲۱سال پس از ۱۱سپتامبر۲۰۰۱هنوز خاطرات عملیات انتحاری حمله به برجهای دوقلوی نیویورک در گوششان تکرارمیشود.
روز جهانی حجاب هر سال در اول فوریه برای گرامیداشت زنان مسلمان با حجاب برگزار میشود. در این روز زنان با ریشهها و عقاید مختلف تشویق میشوند تا حجاب را امتحان کنند و ببینند که با حجاب چه حسی را تجربه میکنند. از نگاه زنان غیرمسلمانی که حجاب را برای نخستینبار تجربه میکنند، پوشیدن حجاب بسیار سرگرمکننده است، زیرا در طیف رنگها و سبکهای مختلف موجود است. مبدع این روز یک بانوی مسلمان بنگلادشی مقیم نیویورک به نام نظمه خان است. در اول فوریه ۲۰۱۳ اولین روز جهانی حجاب را اعلام کرد. نظمه خان، هنگامی که ۱۱ساله بوده از بنگلادش به نیویورک آمده بود، حجاب را نماد ایمان دینی و تواضع و زیبایی میداند. نظمه خان به منظور جلب همبستگی زنان جهان و تشویق زنان مسلمان و غیرمسلمان برای استفاده از روسری، روز جهانی حجاب را تاسیس کرد. زمانی که خان، کودکی در شهر نیویورک بود، به دلیل پوشش روسری در مدرسه مورد آزار و اذیت قرار گرفته و با تبعیض روبهرو شده بود. این مسأله بهویژه پس از حملات ۱۱سپتامبر تشدید و وی با تعصبات زیادی روبهرو شد. نظمه خان امیدوار بود با برپایی این روز بتواند به این نوع تبعیض پایان دهد. وی میگوید: همواره از من میپرسند، چرا لباس معمولی نمیپوشی؟ همواره در ترس و اضطراب به سر میبرم، همواره مرا به اسم و صفتهایی مانند اسامه یا تروریست صدا میزنند و این وضع به کابوس شبیه است. نظمه خان درباره چگونگی شکلگیری این ایده در ذهنش اینگونه توضیح میدهد:«مدتها فکر کردم که چه کنم تا به دوستانم و به خودم کمک کنم. سرانجام به این نتیجه رسیدم که از زنان دیگر بخواهم یک روز از سال را به تجربه زندگی با حجاب دعوت کنم و چه بسا که همین یک روز، به تغییری منجر شود.»
در حال حاضر روز جهانی حجاب در ۱۹۰کشور جهان جشن گرفته میشود. سال۲۰۱۷، ایالت نیویورک روز جهانی حجاب را اعلام کرد و ترزا میدر مراسم بزرگداشت این مناسبت در مجلس عوام شرکت کرد. سال۲۰۲۱، مجلس نمایندگان فیلیپین، اولفوریه را به عنوان روز ملی حجاب تعیین کرد تا درک بهتر و پذیرش سنت اسلامی را تقویت کند.
پویش روز جهانی حجاب در حال حاضر ابعاد بسیار وسیعی در سطح بینالمللی یافته است و هر ساله توجه کشورها و رسانهها بیشتر به آن معطوف میشود که حکایت از تقویت جریان هویتگرای اسلامی در سطح جهان دارد. در دوران شیوع بیماری کرونا، ایجاد قرنطینه و محدودیتهای کرونایی در کشورهای مختلف باعث شد زنان و فعالان حجاب در سراسر جهان این مناسبت را به صورت مجازی برگزار کنند. از این رو، پویش حجاب ابعاد وسیعتری در شبکههای اجتماعی یافت و فیسبوک و یوتیوب عرصه انتشار محتوا در این رابطه قرار گرفت. آسیاییتبار بودن مؤسس روز جهانی حجاب باعث شده حامیان و حرکتهای متعددی در کشورهای جنوب و شرق آسیا در این زمینه ایجاد شود و زنان فعال مالزیایی، سنگاپوری، اندونزیایی و بنگلادشی حمایتهای زیادی از برنامههای روز جهانی حجاب به عمل میآورند. با وجود این، همچنان در بسیاری از کشورهای غربی محدودیتهایی برای زنان محجبه وجود دارد و بسیاری از فعالیتهای اجتماعی و تحصیل در دانشگاه و کارهایی از این قبیل برای زنان مسلمان و محجبه امکانپذیر نیست و رسانهها هم همواره کوشیدهاند تصویری منفی از اسلام و حجاب به مردم ارائه کنند. اما شاید حرکتهایی از این دست بتواند در اصلاح این تصویر و وارونهنمایی نقشی مثبت داشته باشد.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد