روسیاه شدند

از آنجا که یکی از بالاترین درآمد‌های رویداد‌های جهانی متعلق به این رقابت‌هاست، همواره راننده‌ها یا مدیران تیم‌ها از دخالت سیاست در این رشته می‌گویند. کریستین هورنر، مدیر تیم ردبول در تایید این موضوع گفته بود: «فرمول یک، پردرآمد‌ترین ورزش دنیاست. اینجا یک جنگ سیاسی واقعی وجود دارد.»

فوتبال نیز صنعتی درآمدزاست؛ درآمد‌ها و خرج‌های این رشته، در طول سال، در سطح جهان قابل برآورد نیست. از لیگ برتر ژاپن تا جنوبی‌ترین نقطه جهان، باشگاه‌های متعددی هستند که پول خرج می‌کنند. رویداد‌های بین‌المللی زیادی برگزار می‌شود که درآمد‌های آن‌ها قابل محاسبه نیست. فیفا، میزبان‌ها، تیم‌های برنده، کارکنان و... همه و همه درآمد‌هایی دارند که رقم آن شگفت‌انگیز است. بنابراین، بیراه نیست که می‌گویند فوتبال خواه‌ناخواه، به دلیل نفوذی که در سرتاسر دنیا داشته، ویروس سیاست را به خود جذب کرده است.

اتفاقات سیاسی فوتبال

خیلی از میزبانی‌های جام‌جهانی، میزبانی‌های جام ملت‌ها یا حتی مسابقات باشگاهی، به اضافه تصمیمات مهم، تحت‌تاثیر سیاست قرار داشته و کسی نمی‌تواند منکر این موضوع شود. کیست که از نقش سیاست در میزبانی آمریکا در جام‌جهانی ۱۹۹۴ نگوید؟ کیست که از راز بازی آرژانتین و پرو در جام‌جهانی ۱۹۷۸ خبر نداشته باشد؟ دیداری که نتیجه پرگل آن را تبادل اسرای پرو رقم زدند. آن‌ها شش گل از آرژانتین خوردند تا عامل صعودشان به فینال شوند و در عوض اسرای خود را پس بگیرند. درباره میزبانی قطر هم پول و سیاست کم اثرگذار نبود. هنوز داستان‌ها و روایت‌هایی از این میزبانی شنیده می‌شود. حالا چرا باید عجیب باشد که در آستانه رویدادی، چون جام‌جهانی یک کار سیاسی علیه ایران صورت بگیرد؟ چرا باید عجیب باشد که آمریکا اجازه ندهد ایران از منابع مالی خود در فیفا استفاده کند؟ فوتبال امروز تحت‌تاثیر سیاست قرار دارد و این را کسی نمی‌تواند منکر شود. اگر به جای روسیه آمریکا به کشوری حمله می‌کرد، آیا امکان داشت آن‌ها از رقابت‌های مقدماتی جام‌جهانی کنار گذاشته شوند؟ مگر این اتفاق در جام‌جهانی ۲۰۰۲ و بعد از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۱ رخ داد؟ آمریکا به‌راحتی در جام‌جهانی حاضر شد و جامعه جهانی کاملا سکوت کرد. اگر قانون برای همه یکسان بود، به خاطر کمک‌های تسلیحاتی انگلیس، فرانسه و آلمان به عراق در زمان جنگ تحمیلی، این سه‌کشور اجازه داشتند در رقابت‌های جام‌های جهانی ۱۹۸۲ (اسپانیا) و ۱۹۸۶ (مکزیک) شرکت کنند؟ که حالا به خاطر یک اتهام در جنگ روسیه و اوکراین، ایران حداقل با کار رسانه‌ای، با خطر حذف از جام‌جهانی مواجه شود؟

رد شد

از روز پنجشنبه این شایعه به‌راه افتاد که در جلسه روز شنبه (دیروز) فیفا قرار است درباره حذف ایران از مسابقات بحث شود. بماند که اصلا این موضوع در دستور جلسه اجلاس فیفا قرار نداشت و کوچک‌ترین بحثی درباره حذف ایران نشد، اما این‌که چنین مباحثی همیشه برای ایران مطرح بوده، جای بررسی و تامل دارد.

مستندات را آماده کنیم

عباس ترابیان، رئیس سابق کمیته بین‌المللی فدراسیون فوتبال اعتقاد دارد همواره باید برای ورود به چنین پرونده‌هایی آماده بود و از الان اقداماتی کرد. او به جام جم می‌گوید: «این خیلی مهم است که موضع ما نسبت به این اخبار چه باشد. سکوت در چنین مواقعی درست نیست. بحث روسیه با ایران کاملا متفاوت بود. دیگر روایت‌های جنگ ایران و عراق را می‌دانید. آیا فیفا در آن دوران جنجال کرد و کشوری را از مسابقات جام‌جهانی کنار گذاشت؟ بنابراین اگر هم می‌خواست نمی‌توانست ما را حذف کند.»

او دو موضوع را مهم می‌داند: «اول این‌که باید نماینده‌ای داشته باشیم که به‌خوبی از ما دفاع کند. مورد داشتیم طرف ایرانی چیزی را در یک جلسه مهم امضا کرده که به نفع کشورمان نبوده. چرا؟ چون نمی‌دانسته چه چیزی را امضا می‌کند. فیفا پسرخاله و دخترخاله ما نیست که برویم با آن‌ها عکس بگیریم و لبخندزنان برگردیم. باید برویم و از حق‌مان دفاع کنیم. مورد دوم این‌که ما باید از همین حالا مستندات محکمی جمع‌آوری کنیم تا در هر لحظه که نیاز بود، آن‌ها را ارائه دهیم. همه اتفاقات جنگ ایران و عراق مشخص است. باید پرونده مستندی در اختیار فدراسیون قرار گیرد تا همیشه آماده‌باش، این مدارک را ارائه دهد.»

تصمیم هزینه‌ساز فیفا

قوانین مقدماتی جام‌جهانی و مسابقات جام‌جهانی متفاوت است. روسیه در مرحله مقدماتی حذف و این تصمیم در شورای فیفا گرفته شد؛ متشکل از رئیس کنفدراسیون‌های فوتبال جهان به همراه جیانی اینفانتینو رئیس فیفا. درباره مسابقات جام‌جهانی، اما قانون روشنی درباره حذف تیم‌ها وجود ندارد. به طور مثال هیچ دستورالعملی برای تیم جانشین دیده نمی‌شود. به طور مثال اگر فیفا امروز ایران یا هر تیم دیگری را کنار بگذارد، اصلا دستورالعملی برای جانشینی یا برگزاری یک گروه از مسابقات با سه تیم ندارد. این‌که ادعا می‎شد ایتالیا جانشین ایران شود، اصلا قانونی نبود. این‌که گفته می‌شد یک تیم آسیایی جانشین ایران می‌شود هم، کاملا نادرست و غلط بود. اصلا در آیین‌نامه برگزاری مسابقات هیچ‌یک از این موارد وجود ندارد.

صفی‌ا... فغانپور، وکیل بین‌المللی فوتبال وارد بحث می‌شود و می‌گوید: «هر تصمیمی که فیفا در این‌باره بگیرد، برایش هزینه دارد. باید تمام کنفدراسیون‌ها را قانع کند. به نظر شما آسیا اصلا موافق حذف ایران بود؟ وقتی شما قانونی ندارید، چطور می‌توانید تصمیم بگیرید؟ البته من این را قبول دارم که فشار سیاسی می‌تواند گاهی قوانین را دور بزند و اتفاقات عجیبی را رقم بزند؛ بنابراین توصیه می‌کنم ما مستندات لازم را همیشه آماده داشته باشیم. یک نکته مهم دیگر روابطی است که آقای تاج با شیخ سلمان رئیس AFC و اینفانتینو رئیس FIFA دارد. این روابط به اعتقاد من قوی‌تر از اقدامات بعضی کشور‌ها برای حذف ایران است. در مجموع مشخص بود این کار نشدنی است و تنها یک بازی رسانه‌ای برای ایجاد امید در کشوری مثل ایتالیا یا ایجاد حواشی برای تیم ملی کشورمان.»

با خبری که دیروز اعلام شد، روسیاهی ماند برای آن کشور‌هایی که قصد داشتند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند و در ورای قوانین محکم فوتبالی، با یک کار سیاسی ایران را از مسابقات جام‌جهانی حذف کنند. باردیگر مشخص شد نباید به اخباری که آن‌ها می‌سازند، اعتماد کرد.