گردشگری روستایی،ضامن توسعه روستاها

بر اساس آمار سازمان گردشگری جهانی، ایران از نقطه نظر ورود گردشگر در مقایسه با کل جهان درحالی مقام صدم را دارد که از نظر جاذبه‌های طبیعی و مصنوعی در رتبه دهم است.

آمار‌ها بیانگر سهم بسیار اندک ایران ازدرآمد جهانی گردشگری با وجود جاذبه‌های بسیار بالای آن است و شواهد نشان می‌دهد هنوز مسئولی نتوانسته با ارائه برنامه‌ای، سهمی شایسته از این بازار را به ایران برساند. سهم ناچیز ایران از درآمد‌های صنعت گردشگری نه به دلیل فقدان جاذبه‌های طبیعی، آثار باستانی یا شرایط آب وهوایی که صرفا محصول بینش مدیریت و نرم‌افزار موجود در این صنعت است. این در حالی است که ایران با برخورداری از منابع سرشار محیطی و بهره‌گیری از پشتوانه تاریخی، تمدنی و فرهنگی چند هزار ساله از قابلیت ویژه‌ای برای توسعه صنعت گردشگری برخوردار است. این جمله تکراری است که موفقیت در صنعت گردشگری علاوه بر توسعه زیرساخت‌های ضروری مستلزم افزایش عوامل ترغیب‌کننده و کاهش عوامل بازدارنده قصد گردشگران برای سفر به یک مقصد برای گردشگری است. اما چه می‌توان کرد که از یک طرف، اقتصاد تک محصولی متکی بر درآمد‌های نفتی و از طرف دیگر حضور مدیرانی که اصلا شناختی به این حوزه نداشته و بالطبع برنامه‌ای برای شکوفایی صنعت گردشگری ارائه نمی‌کنند، مانع از توجه به این بخش از اقتصاد شده و ایران نتوانسته جایگاه و درآمد درخور توجهی را کسب کند.
امروزه گردشگری روستایی به عنوان بخش مهمی در این صنعت، در بیشتر کشور‌های دنیا مد‌نظر است. اما در ایران و در شرایطی که دو دهه از قرن بیست و یکم گذشته، هنوز توسعه برخی استان‌ها با مسائل و چالش‌های متعددی مواجه است. زیرا راهبرد‌های گذشته در زمینه توسعه نواحی، موفقیت‌آمیز نبوده و نتوانسته‌اند مسائلی همچون فقر، اشتغال، بهداشت، امنیت غذایی و پایداری محیط‌زیست را حل کنند. این راهبرد‌ها در توزیع منافع حاصل از رشد و توسعه نیز موفق نبوده و سبب ایجاد مشکلات متعدد برای نواحی به ویژه نواحی روستایی شده است.
یکی از راهبرد‌هایی که اخیرا در اغلب کشور‌های جهان مورد توجه قرار گرفته، توسعه و گسترش گردشگری در نواحی محروم است که توانایی‌های لازم را برای گسترش گردشگری دارند. دنیای امروز از هر داشته‌ای برای بهره بردن در صنعت گردشگری و جذب گردشگر و کسب درآمد استفاده می‌کند. بر همین اساس گردشگری روستایی هم به عنوان یکی از شاخه‌های فرعی صنعت گردشگری است وعده‌ای آن را بخشی از بازار گردشگری و گروهی، سیاستی برای توسعه روستایی قلمداد می‌کنند. با این تفاسیر و اکنون که روستاییان ایران با مشکلاتی همچون بیکاری، بهره‌وری پایین کشاورزی، مهاجرت روزافزون به شهر‌ها و حاشیه‌نشینی مواجه‌اند، توسعه گردشگری روستایی می‌تواند در جهت رفع این معضلات موثر باشد و چونان نوشدارو باعث تجدید حیات این مناطق شود.
اما نتایج برخی تحقیقات نشان می‌دهد مشکلات گردشگری روستایی از فقدان امکانات زیربنایی و رفاهی، درک ناصحیح روستاییان و مسوولان از این نوع گردشگری، کمرنگ شدن جاذبه‌های فرهنگی روستا، نبود شبکه اطلاع‌رسانی صحیح و به‌موقع و نبود حمایت و توجه کافی دولت‌ها نشات می‌گیرد.