خوی؛ روی ویبره

کانون این زمین‌لرزه، هفت کیلومتری شهرستان خوی، ۲۹کیلومتری ایواوغلی و ۳۷کیلومتری تسوج در آذربایجان شرقی بود. در میان روستا‌های آسیب‌دیده از زلزله، روستای مرتضی قلی کندی بیشترین خسارت را دیده است. در حال حاضر نیرو‌های امدادی در مناطق زلزله‌زده حضور دارند و احمد وحیدی، وزیر کشور نیز صبح جمعه با حضور در شهرستان خوی، دستور داد تا در سریع‌ترین زمان ممکن و با بسیج تمام امکانات، آواربرداری شده و تا قبل از شروع فصل سرما، تکلیف ساخت و ساز‌ها مشخص شود.

گله اهالی ازامدادرسانی

یکی ازاهالی منطقه دیزج‌دیز استان آذربایجان غربی در مورد شرایط پس از زلزله به خبرنگار «جام‌جم» می‌گوید: «همگی در خانه خوابیده بودیم که ناگهان زمین لرزید. از ترس با زن و بچه از خانه فرار کردیم تا سقف روی سرمان خراب نشود. نجات پیدا کردیم، اما سقف و دیوار‌های خانه شکاف برداشته است. صبح روز بعد اززلزله، امدادگران هلال‌احمر آمدند و به برخی از اهالی چادر دادند، اما به بقیه نرسید و گفتند می‌رویم برای‌تان چادر بیاوریم. بیش از ۲۴ساعت ازحادثه می‌گذرد، اما هنوز چادر نداده‌اند. الان هم با زن و بچه بیرون هستیم و می‌ترسیم وارد خانه نیمه مخروبه‌مان شویم.» همشهری او هم از وضعیت امدادرسانی گله‌مند است: «از بس ترسیده بودیم که همسرم هنگام پایین آمدن از پله‌ها، هول کرد و افتاد روی زمین. شب را بیرون از خانه سپری کردیم و هنوز منتظریم کمک‌های امدادی برسد. البته، چون تعداد زلزله زده‌ها زیاد است نمی‌توانند به همه رسیدگی کنند و باید منتظرباشیم. بسیاری ازخانه‌ها تخریب شده و مردم وحشت‌زده هستند. این اولین بار نیست که زلزله می‌آید، چند روز قبل هم زلزله آمده بود.»

یکی دیگر از شهروندان خوی هم با ناراحتی از شرایط پیش آمده به جام‌جم می‌گوید: «ما در حیاط خوابیده بودیم که زلزله آمد. شدت آن به حدی بود که در خروجی قفل شد و نمی‌توانستیم خارج شویم. همه به شدت ترسیده بودیم. بعد اززلزله، حتی یک مسئول نیامد حال ما را بپرسد که در چه وضعیتی هستیم. یک نیروی امدادگر یا روانشناس هم نیامد با ما صحبت کند و آرامش دهد. مگر امدادرسانی و آرام کردن مردم در چنین بحران‌هایی وظیفه دولت نیست؟ مردم آن‌قدرترسیده‌اند که هیچکس جرات نمی‌کند به خانه‌اش برود. همه می‌ترسند دوباره زلزله بیاید و زیر آواربمانند. خانه ما آسیب چندانی ندید، اما خانه همسایه‌مان تا حدودی تخریب شد. شیشه پاساژ‌ها شکسته و نمای برخی ساختمان‌ها هم ریزش کرد. ممکن بود سنگ‌های ریزش‌کرده به سر کسی بخورد و درجا بمیرد. مدت زلزله کمتر از ۱۰ثانیه بود. اگر زمین کمی بیشتر می‌لرزید، هم تلفات می‌دادیم و هم خانه‌های بیشتری خراب می‌شد. حدود هفت، هشت روز پیش زلزله‌های ضعیفی می‌آمد، اما هیچکس به ما اطلاع‌رسانی نکرد و هشداری نداد، درحالی‌که این وظیفه نهاد‌ها و سازمان‌های مربوط است که مردم را در جریان خطرات احتمالی قرار دهند. بیمارستان خوی هم به هم ریخته بود و توان مدیریت اوضاع پس از زلزله را نداشت. یک مسئول نیامد به ما بگوید نگران نباشید، کنارشما هستیم. تا جایی‌که می‌دانم، در بعضی روستا‌ها هیچ خانه‌ای سالم نمانده و همه از بین رفته است. مردم به کمک‌های امدادی و چادر نیازدارند.»، اما در مرند و تبریز آن طور که مردم این شهر‌ها به ما گفتند شدت زلزله چندان قوی نبود و خانه‌ها آسیبی ندیده است.

نارضایتی شهروندان زلزله‌زده را با مرتضی مرادی‌پور معاون عملیات امداد و نجات هلال‌احمر در میان گذاشتیم و او در پاسخ به جام‌جم توضیح داد: «ما هم اکنون در خوی هستیم و برای تسریع در امدادرسانی، بخش‌های آسیب‌دیده مرکزی را به سه منطقه تقسیم کردیم. در ادامه عملیات، ۲۷ روستا در این محدوده ارزیابی شد که ازاین تعداد، ۱۹روستا از میزان خیلی کم تا حدود ۵۰ درصد دچار آسیب شده بود که همه را به صورت موردی ارزیابی کردیم و تمام آمار‌های مربوط به توزیع چادر‌ها در حوزه‌های مربوط نیز موجود است. در هر نقطه‌ای که حضورداشتیم، مردم و دهیاران نیز حضورداشتند.

دهیاران در ارزیابی‌ها به ما کمک می‌کردند و پس از اعلام آن‌ها به محل مورد نظر مراجعه می‌کردیم. در تمام این مناطق روستایی، ۳۸۰ تا ۴۰۰ خانه روستایی وجود داشت که دچار آسیب‌هایی شده بودند. بافت‌های قدیمی که ایمنی کمتری داشتند، ریزش کرده بود، اما خانه‌های نوساز مشکلی نداشتند.

این حادثه فوتی نداشت و طبق اعلام اورژانس، مصدومان به دلیل فرار و یا هول شدن در زمان اضطرار آسیب دیده بودند. تا عصر پنجشنبه ۱۴ مهرماه بیش از ۱۵۰۰دستگاه چادر در میان حادثه‌دیدگان توزیع شد. تا ساعت ۴ و ۳۰ دقیقه صبح در دیزج حضور داشتم و درباره شرایط آب و هوایی هم سرمای آزاردهنده وجود ندارد. به روستا‌های دیگر مانند موسی‌قلی کندی، بایرام کندی، مرتضی‌خان کندی و... هم سرکشی‌کردیم.

طبق اعلام اهالی روستای اسماعیل کندی، هیچ کسی به آنجا مراجعه نکرده بود که مراجعه کردیم و رسیدگی‌های لازم از سوی امدادگران هلال‌احمر انجام و چادر توزیع شد. اکثر افراد روستایی هستند، حداقل امکانات زیستی مانند پتو و چادردر اختیار دارند، با این حال اعلام کرده‌ایم اگر روستایی بدون ارزیابی مانده است، به ما اعلام کنند خودم شخصا به محل مراجعه‌می‌کنم.

ضمن این‌که شب چهارشنبه تا ساعت پنج صبح در دیزج حضور داشتم و پس از ارزیابی‌های لازم، علاوه بر این‌که ۵۷۵چادر در اختیار افراد آسیب‌دیده قرار دادیم، ۱۰۰دستگاه چادر دیگر به شهرداری تحویل دادیم تا در صورت نیاز در اختیار آسیب‌دیدگان قرار‌دهد.» همچنین بر اساس اعلام وزیر بهداشت که نماینده ویژه رئیس جمهور در این حادثه بود؛ ۱۵ دستگاه آمبولانس و یک دستگاه اتوبوس آمبولانس به مصدومان خدمات ارائه کرد و بیش از ۱۱۰۰نفر دیگر نیز خدمات درمانی دریافت کردند. سخنگوی اورژانس درباره آخرین آمار مصدومان هم به «جام‌جم» گفت: «در این حادثه فوتی نداشتیم و امکان بیماری واگیر نیز وجود ندارد. از ۱۱۲۷مصدوم نیز تنها ۱۱۳نفر بستری و سایرین با انجام درمان سرپایی مرخص شدند.»