دیپلماسی فعال در شطرنج عبور از تحریم

این تغییر پارادایم به سمت چندجانبه‌گرایی اقتصادی که مبتنی بر راهبرد مهم خنثی‌سازی تحریم‌هاست، حالا به‌وضوح جواب داده و رویکرد جدیدی را در سیاست‌ورزی خارجی تهران باب کرده است.

سفر به تاجیکستان

اولین سفر خارجی رئیس‌جمهور در سال گذشته به تاجیکستان بود که علاوه بر عضویت در سازمان همکاری شانگهای، دستاورد‌های دیگری نیز داشت؛ از جمله تشکیل کمیته چهارجانبه کشور‌های همسایه افغانستان و هماهنگی برای تشکیل دولت فراگیر در این کشور با اهتمام ایران و دستاورد منحصربه فرد جمهوری اسلامی با جلوگیری از محقق شدن توطئه خروج ناگهانی آمریکا برای ادامه جنگ و خونریزی و برادرکشی در کشور همسایه افغانستان، لذا با یک سیاست اصولی و در عین حال تقویت روابط دوجانبه با تاجیکستان، امضای هشت توافق‌نامه اقتصادی و سیاسی با رویکرد حل مشکلات سیاسی دوجانبه به‌ویژه در حوزه نظامی و امنیتی جمهوری اسلامی پیگیری شد.

سفر دوم رئیس‌جمهور باز هم تقویت کنشگری ایران در یک اجلاس منطقه‌ای را به دنبال داشت و این بار تقویت روابط با اعضای سازمان اکو هدف گذاری شد. البته سفر به عشق‌آباد، دستاورد‌های مهم دیگری نیز داشت و آن هم امضای قرارداد سه جانبه سوآپ گاز بین ایران، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان بود. البته حل‌وفصل مسأله ترانزیت بین ایران با ترکمستان و تأکید بر تسهیل روابط با دیگر کشور‌ها و همچنین جلب نظر فعالان اقتصادی و تجار ایرانی در ترکمنستان برای نقشه راه و حضور فعال در مبادلات تجاری با ایران به‌خصوص با انعقاد قرارداد گازی و رفع مشکل ترانزیت بین دو کشور از دستاورد‌های مطلوب این سفر بود.

مقصد سفر سوم رئیس‌جمهور، روسیه بود که به تعبیر کارشناسان سفری مهم و راهبردی و فصل نوینی در روابط جمهوری اسلامی ایران و روسیه به شمار می‌رفت. از جمله دستاورد‌های این سفر تسریع در استفاده از خط اعتباری پنج میلیارد دلاری، تکمیل کریدور ترانزیتی بین‌المللی شمال- جنوب، مدرن سازی نیروگاه رامین اهواز، افزایش ظرفیت نیروگاه سد گتوند، تسریع در تکمیل پروژه نیروگاه سیریک، خرید ۲۰۰ دستگاه لکوموتیو از روسیه، خرید نهاده‌های اساسی کشاورزی و غلات از روسیه، توافق برای کشت فراسرزمینی، خرید آب شیرین‌کن‌های هسته‌ای و تکمیل فازهای۲ و۳ نیروگاه بوشهر بوده است. در حوزه دستاورد‌های سیاسی و دفاعی این سفر هم می‌توان به تحویل پی نویس قرارداد راهبردی همکاری‌های همه‌جانبه ۲۰ساله به مقامات روسیه، تبادل نظر درباره آخرین تحولات افغانستان، یمن و روند مذاکرات وین و خرید سامانه‌های دفاعی پیشرفته، تجهیزات دفاعی و فناورانه اشاره کرد.

اما چهارمین سفر رئیس‌جمهور اسلامی ایران به قطر بود. این سفر خارجی، در راستای سیاست همسایگی و دیپلماسی اقتصادی با کشور قطر و شرکت در ششمین مجمع کشور‌های تولیدکننده و صادرکننده گاز در جهان ودستاورد‌های آن نیز امضای ۱۴سند همکاری میان مقامات ایران و قطر در حوزه‌های مختلف بود.

مقصد پنجمین سفر خارجی حجت‌الاسلام رئیسی به کشور همسایه جنوبی، عمان بود. از اهداف سفر می‌توان به ارتقای سطح روابط در حوزه‌های تجارت، حمل نقل، انرژی، گردشگری و به‌ویژه گردشگری سلامت اشاره کرد. دستاورد‌های آن امضای ۱۲سند همکاری در حوزه‌های انرژی، سیاسی، حمل‌ونقل، همکاری‌های دیپلماتیک، روابط تجاری و اقتصادی، علمی، زیست‌محیطی و ورزشی میان مقامات دو کشور بود.

ششمین سفر رئیس‌جمهور هم به مقصد ترکمنستان برای شرکت در اجلاس سران کشور‌های ساحلی دریای خزر بود. جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین قطب‌های ساحلی خزر و به عنوان کلیدی‌ترین مسیر دسترسی همسایگان ساحلی این دریا به آب‌های آزاد، در عالی‌ترین سطح در این نشست منطقه‌ای حضور داشت.

در راستای سیاست خارجی پویا و توسعه دیپلماسی اقتصادی و همچنین تأکید بر سیاست توسعه و تعمیق روابط با کشور‌های دوست، رؤسای‌جمهور و سران دولت‌ها نیز از کشورمان بازدید کردند؛ امیر قطر و روسای‌جمهور سوریه، تاجیکستان، ونزوئلا و قزاقستان و نخست‌وزیر عراق از مهم‌ترین شخصیت‌های خارجی بودند که به میزبانی دولت سیزدهم به ایران آمدند.

از مهم‌ترین این سفر‌ها در طول یک‌سال گذشته سفر بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه به ایران بود که بعد از پایان جنگ سوریه با گروه‌های تکفیری، تهران و دمشق بر توسعه روابط اقتصادی و تجاری و اولویت بخشیدن به این مسأله تاکید کردند. دومین سفر مهم به تهران هم سفر امیر قطر بود که در این دیدار‌ها نیز بر تقویت همکاری‌های مشترک و تسریع روابط تهران و دوحه در حوزه‌های اقتصادی، تجاری، انرژی، فرهنگی و گردشگری تاکید شد.

سفر امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان با امضای ۱۷سند همکاری در حوزه‌های مختلف و سفر رئیس‌جمهور قزاقستان به ایران نیز با امضای چند یادداشت تفاهم‌بخش دیگری از این دیپلماسی فعال بود. همچنین سفر نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا به ایران هم اتفاق مهم دیگری بود که در ماه‌های گذشته اتفاق افتاد و دو کشور ایران و ونزوئلا با امضای سند همکاری ۲۰ساله روابط خود را تثبیت کردند؛ از سوی دیگر تحویل دومین نفتکش ساخت ایران به ونزوئلا با سفارش این کشور و بازدید مادورو از نمایشگاه دستاورد‌های دانش‌بنیان شرکت‌های ایرانی، از بخش‌های مهم این سفر بود.

به هرحال، دولت سیزدهم برای دفاع از منافع ملت ایران و حفظ عزت کشور از سال گذشته تلاش کرده است با برجسته کردن دیپلماسی اقتصادی و روابط با کشور‌های جهان و منطقه، طرح نویی را پیگیری کند و رویه‌های متعارف گذشته مبتنی بر تکیه صرف بر دیپلماسی برجام را اصلاح کند و در این زمینه تلاش کرده اقتصاد و معیشت مردم را به برجام گره نزند، به همین دلیل برجسته کردن دیپلماسی با کشور‌های دوست و همسایه از مهم‌ترین پارامتر‌های سیاست خنثی‌سازی تحریم‌ها در ۱۲ماه اخیر بوده است.

در همین زمینه، دولت سیزدهم با احیای ظرفیت‌های فراموش شده در حوزه اقتصاد و تجارت تلاش کرده است ایران را به قطب گازی منطقه تبدیل کند، از جمله دستاورد‌های راهبرد دیپلماسی نتیجه‌محور اجرایی شدن سوآپ گازی سه‌جانبه ایران با ترکمنستان و آذربایجان، گشایش دفتر تجاری ایران در قطر و فراهم شدن زمینه عضویت دائم ایران در سازمان شانگ‌های و نیز سرعت بخشیدن به تکمیل و آغاز کریدور شمال-جنوب و امضای سند جامع همکاری با روسیه برای توسعه میدان‌های نفتی و گازی و انتقال فناوری بوده است.

کارنامه دولت مردمی در یک سال اخیر
کاهش نرخ بیکاری
تحول در واکسیناسیون عمومی
موفقیت شبکه درمان کشور برای مهار کرونا
ایجاد ثبات نسبی در بازار
کنترل نرخ رشد تورم
کاهش نرخ بیکاری
کاهش بدهی دولت به بانک مرکزی
کاهش بدهی خارجی
رشد ترانزیت بین‌المللی
تحقق وعده افزایش دوبرابری صادرات غیرنفتی
افزایش صادرات نفت
وصول بخشی از مطالبات ارزی
اجرای طرح نهضت ملی مسکن
ارتقای کیفی و کمی تولید خودرو داخلی
اصلاح نظام ناعادلانه مالیاتی
راه‌اندازی سامانه سوت‌زنی
طرح‌های ملی تأمین آب
اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان
سیاست خارجی فعال و متوازن

 

منبع: روزنامه جام جم