نقش مهندسی فرهنگی در صیانت از خانواده و جامعه

به گزارش جام جم آنلاین، هیچ نهادی محبوب‌تر از خانواده وجود ندارد و یکی از توصیه‌های مقام معظم رهبری به مسئولان همواره توجه به خانواده و حفظ آن بوده است که در این زمینه باید به خانواده در حوزه ادب اسلامی آموزش داده شود؛ چراکه اکنون بحث سواد خانواده بسیار مهم است. امروز شبکه‌های فساد به‌صورت زنجیره‌ای در شهر‌ها وجود دارند و خانواده‌ها نیز باید مسیر تشکیل زندگی جوانان را مرتفع کنند، اما متأسفانه اکنون در بسیاری از خانواده‌ها با چالش‌های متعددی مواجهیم و با تغییر سبک زندگی با کاهش ازدواج و افزایش طلاق و تجرد مواجهیم که لازم است تغییر فرهنگ و سبک زندگی در این حوزه اتفاق بیفتد. در سند مهندسی فرهنگی تاکیدات زیادی بر صیانت و حفاظت خانواده شده است. امروز این سند در هفت استان آغاز شده و تا پایان مرداد در پنج استان دیگر اجرایی می‌شود. اسناد استانی با طرح پنج مسأله مهم استان و اهداف، راهبرد‌ها و برنامه‌های اقدام حول آن شکل می‌گیرد.

سال ۱۳۸۱ برای نخستین‌بار مقام معظم رهبری درباره مهندسی فرهنگی صحبت کردند و‌شورای‌عالی انقلاب فرهنگی را به‌عنوان نهاد قرارگاه مهندسی فرهنگی کشور برشمردند. ایشان فرمودند: «کار دیگر شورا، مهندسی فرهنگ کشور است. فرهنگ کشور به شکل کلی به یک نظم و جهت‏‌گیری و جهت‌یابی و انسجام‌بخش‌های گوناگون دولتی و غیردولتی در باب فرهنگ احتیاج دارد؛ و در اینجاست که این مقوله می‏تواند تأمین شود. در سال‌های بعد نیز بار‌ها شاهد تأکید مقام‌معظم رهبری بر مهندسی فرهنگی بودیم.

ایشان سال ۹۰ نیز در دیدار با اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی فرمودند: «[باید]وضع فرهنگى مطلوب کشور را تصویر کنیم و اجزای متشکل آن را در مقابل خودمان ترسیم کنیم، بعد ببینیم کجا‌ها اولویت دارد، کجا‌ها احتیاج به مراقبت بیشتر دارد؛ به آنجاهایى که در این مدت مغفول‌عنه باقى‌مانده برسیم و مسأله را دنبال کنیم؛ یک جاهایى سرمایه‌گذارى بیشترى لازم دارد، به این‌ها توجه کنیم. این، مهندسى فرهنگى است».

این سند از هفت فصل تشکیل شده است که فصل اول آن به ارائه توضیحات راجع‌به خود سند می‌پردازد و فصل دوم آن ارزش‌ها و اصول حاکم بر مجموعه برنامه‌های سند مهندسی فرهنگی کشور را تبیین می‌کند. در فصل سوم سند مهندسی فرهنگی کشور چشم‌انداز فرهنگی کشور در آینده ترسیم شده است که همان استقرار جامعه اسلامی در نگاه گام دوم انقلاب اسلامی مقام معظم رهبری محسوب می‌شود. تهیه و تدوین نقشه مهندسی فرهنگی کشور، زمینه را برای انسجام و هماهنگی دستگاه‌های دخیل در حوزه فرهنگی و اجتماعی در راستای همسو کردن کلیه ظرفیت‌های مادی و معنوی فراهم کرده‌است. افزایش مشارکت‌های اجتماعی زنان در حوزه‌های مختلف، تسهیل ازدواج جوانان و کاهش زمینه‌های طلاق، فرهنگ‌سازی و آموزش راهکار‌های ازدواج موفق، نظارت و سامان‌دهی مراکز ازدواج و خدمات اجتماعی و اجرای برنامه‌های مدیریت هوشمند آسیب‌های اجتماعی ازجمله اقدامات استانی پیش‌بینی‌شده است.

طراحان سند فرهنگی کشور به‌درستی به درک «خانواده» و «جایگاه زن» در ساختار اجتماعی آینده کشور پی برده‌اند؛ با توجه به آن‌که خانواده در تمام فرهنگ‌ها کانون شکل‌گیری هویت فرد است. هیچ فردی جدا از خانواده‌اش قابل تعریف نیست و خانواده رکن اصلی سازنده فرد و شخصیت آن است. خانواده پایه بنیادین اجتماع، سلول سازنده زندگی انسان، خشت بنای جامعه، کانون اصلی حفظ سنت‌ها، هنجار‌ها و ارزش‌‎های اجتماعی است و شالوده استوار پیوند‌های اجتماعی و روابط خویشاوندی و کانونی برای بروز و ظهور عواطف انسانی و پرورش اجتماعی است. خانواده واحدی است که براساس ازدواج پدید می‌آید و از آغاز پیدایی خود، همچون حریمی امن، زندگی را پایدار می‌کند و این بنیان کوچک اجتماعی است که تاثیر آن بر تمام شئون زندگی افراد به‌ویژه فرزندان غیرقابل‌انکار است. بااین‌حال این سیستم نیز مانند هر سیستم دیگر دستخوش حوادث تلخی می‌شود و همیشه در امان و به دور از تهدید نیست. از این روی برنامه‌ریزی جهان غرب در جهت هویت‌زدایی، دین‌زدایی، خانواده‌ستیزی و خانواده‌گریزی است و براساس این محور‌ها به تولید فیلم و برنامه می‌پردازد. نگاه اساسی فیلم‌هایی که توسط رسانه‌های غربی تولید و از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای به‌طور رایگان در اختیار خانواده‌ها قرار می‌گیرند، به دنبال ازمیان‌بردن نگاه عفیفانه مرد و زن در خانواده است. آن‌ها تلاش می‌کنند تا زیور عفاف را به‌عنوان یک عامل مخرب جلوه دهند و این حریم بین زوجین شکسته شود و عادی گردد. رسانه‌های دیداری و شنیداری بخشی از منش و اخلاق افراد جامعه را تحت تاثیر خود قرارمی دهند. اگر خانواده‌ها به صورت مداوم و مستمر مخاطب برنامه‌های ماهواره باشند، قطعا تاثیر بسیار عمیقی بر آن‌ها خواهد گذاشت به‌ویژه دختر و پسر جوانی که آمادگی افکار مختلفی را دارند.

تشکیل ستاد مهندسی فرهنگی

تأکیدات مقام معظم رهبری باعث شد ستاد مهندسی فرهنگی تشکیل شود. سند مهندسی فرهنگی سند جامعی است که موضوعاتی، چون سبک زندگی و خانواده، نشاط اجتماعی، روابط بین‌المللی و جهانی حوزه فرهنگ و ارتباطات درونی حوزه فرهنگ را مورد توجه قرار می‌دهد. ۱۳راهبرد کلان ملی و نزدیک به ۱۱۲برنامه کلان ملی و بیش از ۳۰۰برنامه اقدام کلان ملی در این سند مورد توجه قرار گرفته است.

منبع: روزنامه جام جم