شوک خارجی به برنج

به گزارش جام جم آنلاین، مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت رفاه همین واقعیت را در قالب آمار بازگو کرده‌است: «افزایش ۱۲۶درصدی قیمت برنج در اردیبهشت ۱۴۰۱ نسبت به اردیبهشت ۱۴۰۰. این گزارش نشان می‌دهد قیمت هر کیلو برنج ایرانی از ۳۶هزار تومان به ۸۱ هزار تومان رسیده‌است.» با این حال برنج همین‌جا هم از پرواز دست برنداشت. در واقع جهش قیمت بار دیگر سوار بر موج تورمی اردیبهشت ماه شد و حدود ۲۹درصد دیگر روی آن قرار گرفت تا برنج ایرانی رکوردشکنی کند و به حدود ۱۰۰هزار تومان برسد. البته قیمت‌ها در بازار بیشتر شده و برنج درجه یک به بیش از ۱۵۰هزار تومان رسیده است.

قیمت برنج ایرانی در بازار جهانی حدودا سه دلار و ۳۸سنت است و تنها قیمت برنج آمریکا، ژپن و کره از ایران گران‌تر است. قیمت یک کیلو برنج این کشور‌ها به ترتیب چهار دلار، سه دلار و ۸۶ سنت و سه دلار و ۶۰سنت است.

با این حال برنج بزرگ‌ترین تولیدکنندگان دنیا به مراتب از قیمت برنج ایرانی ارزان‌تر است. به گزارش سایت شبکه‌جهانی CNBC چین، هند و اندونزی به ترتیب ۲۸درصد، ۲۳درصد و ۷.۲درصد برنج جهان را تولید می‌کنند؛ در حالی که قیمت برنج چین در بازار به ازای هر کیلو یک دلار، هند ۷۱ سنت و اندونزی ۸۸ سنت است.

رویترز به نقل از گونگچانا، سخنگوی دولت تایلند اعلام کرد که توافق بر سر افزایش قیمت با هدف تاثیرگذاری بر قیمت‌های جهانی و افزایش قدرت جهانی چانه‌زنی صورت می‌گیرد. بر این اساس، تایلند اصرار دارد قیمت برنج برای ۲۰ سال پایین نگه داشته‌شود در شرایطی که هزینه‌های تولید افزایشی است.

با توجه به این‌که تایلند و ویتنام ۲۶درصد صادرات برنج جهان را در اختیار دارند، هرگونه توافق بر سر افزایش قیمت برنج، رویه کل صادرکنندگان را که تاکنون قیمت‌های خود را پایین یا در تعادل با میزان عرضه نگه داشته‌اند، تغییر می‌دهد. هرچند این کشور‌ها قیمت را از پیش از اعلام توافق، افزایش داده‌بودند.
برای مثال، برنج تایلندی ۴۲۰ دلار به ازای هر تن به فروش می‌رسد که ۱۶درصد بیشتر از قیمت ۳۶۳ دلاری برنج هندی است. انتظار می‌رود افزایش قیمت جهانی برنج به دلیل وابستگی ایران به واردات و کسری بیش از ۷۰۰هزار تنی در داخل، در ایران تاثیر بیشتری بگذارد و قیمت تولید غذا را افزایش دهد.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران معتقد است که افزایش ۱۰ تا ۲۰ درصدی قیمت‌های جهانی در فصل زراعی، روشن نبودن تکلیف واردات آزاد برنج از مرداد ماه، کسری تولید در داخل به دلیل خشکسالی، پایین بودن حجم صادرات ایران، اختلال در ثبت سفارش و آزادسازی برنج وارداتی از گمرک از جمله دلایلی است که به افزایش قیمت برنج در داخل انجامیده است.

مسیح کشاورز در تشریح این چالش‌ها به جام‌جم گفت: «وزیر جهادکشاورزی گفته است دولت ممنوعیت واردات را برای چهار ماه بردارد تا خارج از فصل زراعی محصول مورد نیاز کشور را تامین کنیم. رقم کسری تولید برنج در داخل به مراتب بیشتر از ۷۰۰هزار تن در طول سال است.

به دلیل فاصله بین ۴۰۰هزار تن ثبت سفارش ابتدای سال و واردات ۲۷۰هزار تن، تنها ۱۳۰ هزار تن برای ابتدای سال کسری داریم. به همین دلیل انتظار داریم واردات در حد حرف باقی نماند و مصوبه قطعی و لازم‌الاجرای آن توسط دولت ابلاغ شود.»

کشاورز، یادآور شد «اگر تا یک ماه آینده ثبت سفارش برای جبران کسری داخل انجام نشود، فرصت از دست می‌رود و ناچار می‌شویم برنج مصرف داخل را با قیمت بالاتری وارد کنیم.»

به گفته دبیر انجمن واردکنندگان برنج، به طور معمول تنها ۲۰‌درصد ثبت سفارش محقق می‌شود، اما به جای این‌که یک تا ۱.۵میلیون تن ثبت سفارش شود تا نهایت ۴۰۰هزار تن وارد شود، تنها ۴۰۰ هزار تن ثبت سفارش شده‌است!

وی با اشاره به مناسب نبودن وضعیت برنج ایرانی برای صادرات گفت: «پذیرش محصول صادراتی در بازار‌های جهانی سختگیرانه است و برنج ایرانی باید آزمایش‌های سختگیرانه‌ای را بگذارند. وقتی ایران به زور به یک تا ۱.۵میلیون تن تولید می‌کند و به سختی می‌تواند ۱۰۰هزار تن صادر کند، صادرات ایران اصلا مطرح نیست.»
به گفته کشاورز پاکستان شش میلیون و هند ۱۰میلیون تن برنج صادر می‌کنند و ایران باید از ظرفیت صادرات کشور‌های دیگر استفاده کند، اما در داخل برنج به عنوان قوت غالب مردم با دلار نیمایی ۲۵هزار تومانی وارد می‌شود. از گفته‌های دبیر انجمن واردکنندگان برنج به نظر می‌رسد سیاست‌های قطعی و تعریف شده‌ای برای تامین کسری برنج و جبران افزایش ۱۰ تا ۲۰ درصدی قیمت‌های جهانی وجود ندارد.

گزارش رویترز از افزایش جهانی قیمت برنج

نگرانی‌هایی از افزایش قیمت برنج در سطح جهانی به دلیل افزایش تورم در سطح جهان و تاثیر جنگ اوکراین بر اقتصاد جهانی وجود دارد. رویترز گزارش داد ویتنام و تایلند که در حال حاضر قیمت برنج خود را به ترتیب به قیمت‌های ۹۵سنت و یک دلار و ۱۴سنت به فروش می‌رسانند، در حال مذاکره برای افزایش قیمت هستند.

منبع: روزنامه جام جم