سه، دو، یک، عربده!

به گزارش جام جم آنلاین، جز صحنه‌های نبرد چه نسبتی میان رزمندگی ۱۰۸ ستاره عدالت‌خواه و آن جنگجویان کوهستان با عصیانگران و لات‌های خیابانی وطن برقرار است و آن موسیقی گوش‌نواز ماسارو ساتو که خزنده، قیام تدریجی یک ملت را نمایندگی و همراهی می‌کند، چه ربطی به آوای عربده و فحاشی‌های رکیک هنجارشکن‌های داخلی دارد؟ هرچه هست دست‌کم اسم منطقه در کوهستان چین در کرانه رود زرد که محل استقرار مبارزان چینی بود، در رسمی نانوشته و در ضرب‌المثلی شتاب‌زده، معادل لات‌ها و لمپن‌های ایرانی در نظر گرفته شد و برخی از جماعت چاقوکش و قمه‌به‌دست و به‌جز این‌ها مجهز به سلاح‌های فحاشی و اعمال رعب‌آور، خود را با افتخار از اهالی و مبارزان لیانگ‌شان‌پوی داخلی می‌دانند. هنجارشکنی و عبور از مرز‌های اخلاقی و گلاویز شدن با قانون و مجریان آن، به اندازه کافی سوهان روح مردم و نوامیس و مختل‌کننده امنیت محله و شهر و جامعه بود. در این میان به‌تدریج و در چند سال اخیر، سینمای ایران هم به این جماعت محدود روی خوش نشان داده و پای اراذل و عربده‌کش‌ها به فیلم‌ها هم باز شده است. برخی فیلمسازان به بهانه سینمای رئالیستی و مبتنی بر واقعیت و روایت طبقات محروم و محله‌های فقیرنشین، داستان‌هایی با محوریت و نقش تعیین‌کننده لات‌ها و لمپن‌ها به تصویر می‌کشند که از قضا موردتوجه بعضی مخاطبان هم قرار گرفته است، اما فارغ از ترسیم کاراکتر‌هایی جذاب و سمپات که کار قصه را راه می‌اندازد، نباید از تبعات منفی تکرار این روند و ترویج این قبیل صحنه‌های خشن و ادبیات لمپنی بر مخاطبان به‌ویژه نسل جوان، نوجوان و کودک گذشت. مضاف‌براین‌که این بهره‌گیری‌ها از تیپ‌های لاتی و لمپنی، خیلی هم نکوهشی و تقبیحی نیست و معمولا این افراد جذاب و کاریزماتیک به‌نمایش‌درمی‌آیند.

هرچند شاید جماعت لمپن به نسبت جمعیت کشور، درصد ناچیزی را به خود اختصاص دهند، اما می‌دانیم همین تحرکات و هنجارشکنی‌های آن‌ها هم روان اجتماعی را برهم می‌زند و بار منفی ایجاد می‌کند. همین نسبت در سینما و آثار نمایشی هم وجود دارد و با وجود این‌که تعداد فیلم‌ها و سریال‌هایی که در این چند سال اخیر سراغ نمایش لات‌ها و اراذل و اوباش رفته‌اند، در قیاس با حجم آثار تولیدشده رقم ناچیزی به نظر می‌رسد، اما حتی همین مقدار هم تاثیرات منفی خود را روی مخاطبان برجا می‌گذارد. در این شرایط و با گل‌کردن فیلم‌هایی از این دست، بیم آن می‌رود که در درازمدت هنجارشکنی و کار‌های ضدارزشی با توجیهات فیلمسازان مبنی بر کارکرد دراماتیک، تبدیل به هنجار و ارزش شوند؛ بنابراین ضرورت نظارت بیشتر دستگاه‌های متولی و حتی تعامل با نویسندگان و سازندگان آثاری با این موضوعات در مرحله نگارش و ساخت احساس می‌شود تا دست‌کم این مواجهه با ترویج بی‌فرهنگی و قبح‌زدایی همراه نباشد و مخاطبان با این ضدقهرمان‌ها همذات‌پنداری نکنند و روی عقوبت این هنجارشکنی‌ها تاکید شود.