در بسیاری از جلسات علنی هنگام بررسی صلاحیت وزیران، در نطقهای پرشور، مهم و تاریخی که در دورههای مختلف مجلس شورای ملی و اسلامی نمایندگان با بهره گرفتن از سرودههای شاعران سعی کردهاند منظورشان را از زبان شاعران به گوش مردم برسانند. این البته طبیعی است چرا که فرهنگ عمومی مردمان کشور ما با شعر گره خوردهاست. شعر در زبان روزمره، ارتباطات بین فردی و لحظه به لحظه زندگی ایرانیان جاری و ساری است. ایرانیان با شعر، ضربالمثلهایی ساختهاند و منظور خود را به زبان کنایه به یکدیگر تفهیم کردهاند. شعر، به شکل فال آرزوها و امیدهای مردم ایران را در طول قرنها شکل داده است و عجیب نیست نمایندگان مجلس برای تأثیرگذاری بیشتر سخنشان از همین هنر استفاده کنند.
البته در دورههایی این حضور، از حد اعتدال خارج شده و به شکلی به طنز نزدیک شدهاست. به یاد داریم که فریادهای احسنت احسنت نمایندگان در حین شعرخوانی جهانبخش محبینیا نماینده جدی تکاب، شاهیندژ و میاندوآب در دوره قبل مجلس باعث عصبانی شدن او شد. محبینیا که مشغول خواندن بخشهایی از شعر معروف زمستان اخوان ثالث بود، وقتی تشویقهای همراه با مطایبه همکارانش را شنید از آنان خواست این کار را نکنند و حسابی دلخور شد.
در مجلس دهم، شعر حسابی پررنگ بود و خیلی از نمایندگان بهخصوص نادر قاضیپور احساس میکردند شاعر هم هستند. البته این احساس واقعیت نداشت چرا که وقتی با سرودههای آنان مواجه میشدیم، با غلطهای زبانی، اشکالات زبانی و قافیه همراه بود. البته گاهی برخی این طبعآزماییها چیزهای بدی از کار در نمیآمد. مثل این رباعی کاظم دلخوش، نماینده مجلس دهم که هنگام بررسی لایحه برنامه ششم توسعه، سرود:
ما یار همیم پس من و تو نکنیم
با «دو دو»ی خود بشین و پاشو نکنیم
همسنگر خوب! همصدایی خوب است
در موقع چارچار، دو دو نکنیم!
البته صحبت کردن درباره ارتباط میان شعر و مجلس، بدون نام بردن از شاعرانی که در دورههای مختلف مجلس به نمایندگی مردم انتخاب شدهاند، کامل نیست و صد البته که در صدر همه، نام بلند ملکالشعرای بهار میدرخشد.
او در دورههای سوم، چهارم، پنجم، ششم و پانزدهم به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد و از نمایندگانی بود که بهشدت مخالف رضاخان و قدرت گرفتن او بود. گرچه پس از قبضه سلطنت به دست رضاخان، در دوره کوتاهی به وزارت معارف کابینه قوامالسلطنه رسید.
یکی دیگر از شاعران مشهور که در دورهای نماینده مجلس بود، میرزا محمد فرخییزدی است که در دوره هفتم مجلس بهعنوان نماینده مردم یزد انتخاب شد. او شاعری ضد استبدادی بود که مخالفتش را با رضاخان تا پایان عمر حفظ کرد و عاقبت جان بر سر همین مبارزهجویی گذاشت و در سال ۱۳۱۸ در زندان به قتل رسید. در دورههای پس از پیروی انقلاب اسلامی هم چند نفر از چهرههای آشنای شعر امروز به کرسی نمایندگی مجلس رسیدند. از همه مشهورتر فاطمه راکعی، نماینده تهران در مجلس ششم است و البته باید از سیدنظام مولاهویزه نماینده دشت آزادگان و هویزه در دوره هفتم، مجتبی رحماندوست نماینده دوره نهم از تهران و حسین میرزایی نماینده اصفهان در دوره اول مجلس شورای اسلامی نیز نام برد.
آرش شفاعی - دبیر فرهنگ و هنر / روزنامه جام جم