مقوله وحدت، موضوعی است که از دیرباز بهعنوان یکی از راهبردهای بقا و قدرت اسلام موردتوجه قرار گرفته است و اکنون موضوع وحدت و همدلی امت اسلامی در دنیای پرتلاطم کنونی و آکنده از تحولات سریع و شگرف و سرشار از عقدهها و ناجوانمردیها نسبت به جهاناسلام به اولویت جهاناسلام تبدیل شده است.
علاوه بر قرآنکریم که طبق آیات متعددی ازجمله ۱۳شوری، ۱۵۹انعام، ۳۱و۳۲روم و۱۰۳آلعمران به مساله وحدت اهتمام جدی دارد؛ سیره و روش اهلبیت علیهمالسلام نیز تاکید خاصی بر این مقوله دارد و با مطالعه تاریخ و سیره پیشوایان درمییابیم که پیامدهای مثبت وحدت و میوه تلخ تفرقه و واگرایی همواره موردتوجه اولیایالهی و علمای دینی بوده است.
از طرفی وحدت جهان اسلام و مذاهب اسلامی مهمترین منبع قدرت معنوی و یکی از اساسیترین اصول برای تحقق تمدن نوین اسلامی است. از این رو وحدت را نباید بهعنوان یک هدف مهم که باید راهبردی اساسی برای تحقق اهداف متعالی قلمداد کرد.
در واقع جهان اسلام و مذاهب اسلامی چنانچه قصد سروری و نقشآفرینی جدی در جهان مدرن را دارند چارهای جز حرکت به سمت رفع اختلافات و تحقق وحدت ندارند چرا که تفرقه و فرقهگرایی نتیجهای جز کوتاهشدن دست مسلمانان از حقوق مسلم خود در این جهان و از طرفی گسترش و قدرتگیری اندیشههای افراطی و گروههای تکفیری ندارد.
دشمنان جهان اسلام از ابتدا با بهرهگیری از ابزارهای متعدد از هیچ تلاشی برای تفرقه در جهان اسلام بهمنظور تحقق نقشهای خود و دستیابی به اهداف خود دریغ نورزیدهاند و در عصرمدرن با استفاده از مهمترین ابزار خود یعنی رسانه، برنامهها و نقشههای خود را عملی کردهاند و بیراه نیست که ادعا کنیم یکی از مهمترین علل وضعیت فعلی جهان اسلام ازجمله شکلگیری گروههای افراطی، راهاندازی رسانههای متعدد و تبلیغ و فرهنگسازی در این زمینه است. از این رو در تقابل با این راهبرد یکی از مهمترین اقدامات برای رسیدن به وحدت، فرهنگسازی و جامعهپذیری با استفاده از رسانههای فراگیر است. فهم وحدت، شناخت دقیق مفهوم وحدت، تبیین خطرات و موانع وحدت، پاسخ به پرسشها و مسالههای متعدد وحدت ازجمله مواردی است که لازم است رسانه به آن ورود و شبههزدایی کند.
ضروری است شبهاتی از قبیل آیا مقصود از وحدت چشمپوشی از واقعیتهای تاریخی است؟ آیا منظور کوتاهآمدن پیروان هر مذهب از هویت و اعتقادات خود است؟ و آیا مساله وحدت موضوعی فقهی و حقوقی است یا مسالهای کلامی؟ در رسانههای اختصاصی طرح و پاسخ داده شود. این مسائل و صدها موضوع و مساله دیگر از مواردی است که لازم است رسانه به آن ورود و روشنگری کند.
به نظر میرسد مهمترین اقدام اولیه در زمینه تحقق وحدت، فرهنگسازی است. فرهنگسازی و جامعهپذیری مساله وحدت به این معناست که مذاهب اسلامی باور کنند که مقصود از وحدت، نادیده انگاشتن اختلافات فکری و باورهای اعتقادی نیست بلکه منظور تحقق همدلی و انسجام و احترام به حقوق و باورهای یکدیگر برای رسیدن به اهداف مهمتری است و منظور از وحدت و پرهیز از احکام تکفیری، بیاحترامی به مقدسات یکدیگر و بلکه دفاع از هم در مقابل دشمن و استکبار جهانی است. منظور از وحدت تمسک به اشتراکات ازجمله خدایواحد، قرآنواحد و قبلهواحد برای رهایی از ذلت و تحقق عزت و بقای جامعه اسلامی است.
رادیو وحدت بهعنوان رسانهای اختصاصی که در ماه ربیعالاول و به مناسبت هفتهوحدت فعالیت دارد دراینخصوص مهمترین هدف خود را فرهنگسازی و جامعهپذیری مساله وحدت قرار داده است.
مسعود کاویانی مدیر رادیو وحدت / روزنامه جام جم