تبیین‌گری؛ راهکار اصلی برای مقابله با هجمه‌‌ های تبلیغاتی

قرآن کریم، یکی از وظایف اصلی پیامبر اکرم(ص) را تبیین می‌داند. اساسا یکی از اقدامات دشمن غبارآلود کردن فضا است و پادزهر این اقدام اهل باطل آن است که حق به‌خوبی تبیین شود تا حق‌نماها از حق اصیل، متمایز شود.

اگر ذهنیت و نظام محاسباتی جبهه حق با ذهنیت و نظام فکری ولی جامعه فاصله داشته باشد جامعه اسلامی دچار مشکل خواهد شد. بنابراین همه زحمت رهبران الهی این بوده که این فاصله کم شود.

در اسلام همیشه از به‌روزترین امکانات هنری و رسانه‌ای استفاده شده است. آن زمان که زبان شعر و حماسه‌سرایی یا سخنرانی‌های تأثیرگذار و سفرهای تبلیغی، تنها ابزار انتقال مفاهیم بود از این ابزار به بهترین وجه استفاده شد.

با ورود ابزارهای جدیدتر نیز علمای دین و نیروهای مذهبی، از این فضاها بهره بردند. در این عصر که عصر رسانه و زیست مجازی است انسان‌ها بیش از آن‌که به فضای حقیقی وابسته باشند در فضای مجازی به‌سر می‌برند. این امکان که متأسفانه یکی از ابزارهای مهم جبهه باطل است در عین حال می‌تواند ابزار دفاعی و بلکه حمله از سوی عناصر جبهه حق نیز باشد.

از جهاتی نیز فضای مجازی اثر خاص خود را دارد زیرا که تمرکز افراد هنگام استفاده از فضای مجازی به خاطر خلوتی که با تلفن یا رایانه همراه دارند بیشتر است.

اخلاق، اصل مهم همه اقدامات انقلابی و اسلامی است. بر این اساس، نباید تبیین جبهه حق، همراه با معصیت و خروج از موازین اخلاقی باشد.

رهبر انقلاب در 5 مهر 1400 خطاب به دانشجویان فرمودند: «البته اصل قطعی در این باب [جهاد تبیین] این است که بایستی از شیوه اخلاقی در این کار پیروی کرد. از این کاری که بعضی‌ها در فضای مجازی یا در مطبوعات و در مقاله‌ها و اینجا و آنجا انجام می‌دهند که با دشنام، با تهمت و فریب و دروغ با افکار عمومی مواجه می‌شوند، باید بشدت اجتناب کرد.»

تبیین جبهه حق با هدف وصول جامعه به تفکری درست و شناخت صحیح انجام می‌شود و وقتی که هدف، این باشد خود اهل حق نمی‌توانند در اقدامات، شبیه اهل باطل شوند و عمل کنند. رهبر انقلاب در توصیه‌ای به شاعران آیینی و ذاکران اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به تاریخ 15 بهمن 1399 با اشاره به این بیان حضرت، فرمودند:«توصیه آخر این است که ادب اسلامی را در جامعه بگسترانید. عزیزان من! یکی از چیزهای بسیار مهم، حفظ ادب اسلامی در سخن گفتن است که متأسفانه امروز با گسترش فضای مجازی به‌تدریج این ادب اسلامی دارد کم‌رنگ می‌شود. بدزبانی، بد‌گویی و مانند اینها بایستی در جامعه جمع شود. امروز بعضی سعی می‌کنند یا بی‌توجهی می‌کنند و این در جامعه، به‌خصوص در بعضی از رسانه‌ها - چه رسانه‌های صوتی، چه رسانه‌های تصویری- و به‌خصوص در فضای مجازی رو به گسترش است. شما بایستی در بیان خودتان، در شیوه کار خودتان، به نحوی عمل کنید که گسترش این [بدزبانی و بدگویی] وجود نداشته باشد.

رهبر انقلاب در فرازی دیگر از سخنان‌شان به مجهز بودن جوانان به فکر و عقلانیت و آگاهی‌های فراوان اشاره کردند. جوانان موتور پیشران حرکت جوامع هستند. چون جوان هم اراده مستحکم‌تر و قدرت عمل بیشتر و همچنین انگیزه‌ای دارد، آماده است تا موانع را از پیش رویش بردارد. قدرت را باید با آگاهی و اخلاق، مهار و هدایت کرد.

در جای‌جای قرآن کریم نیز یکی از ویژگی‌های اهل باطل را بهره نگرفتن از عقل و تفکر می‌داند. بر این اساس باید برنامه‌ریزی برای آموختن علم صحیح از آبشخورهای مطمئنی همچون آثار حضرت امام و رهبر انقلاب و شهید مطهری و علامه طباطبایی و شهید صدر و آیت‌ا... مصباح یزدی و جوادی آملی داشت و در کنار این نیز با آموختن روش صحیح تفکر و شناخت مغالطات مختلف، از ذهن و فکر مراقبت کرد تا از راه صحیح تعقل خارج نشود.

البته در کنار این تلاش‌های عقلانی، پیگیری دقیق بیانات رهبر انقلاب که در جایگاه دیدبانی جامعه قرار دارند و خیلی از مشکلات را قبل از رسیدن به جامعه رصد و راهکار برون‌رفت از آن را بیان می‌کنند در جای خود از اهمیت فراوانی برخوردار است.

حجت‌الاسلام سعید صلح‌ میرزایی - مدرس حوزه / روزنامه جام جم