آشکارساز نشت گاز ، ابزار ضروری هر ساختمان

معمولا بیشتر این حوادث در شهرهای کوچک و روستاها رخ می‌دهد که نشان‌دهنده نبود نظارت کافی بر رعایت موارد ایمنی ساختمان‌ها در چنین مناطقی است؛ برای مثال نصب نامناسب و غیراستاندارد لوله دودکش بخاری، از رایج‌ترین علل نشت گاز در ساختمان‌هاست.

اکنون خبر خوب این است که به همت یک مخترع خلاق دامغانی، دستگاه «آشکارساز نشت گاز» ساخته شده است و می‌تواند جان بسیاری از انسان‌ها را نجات دهد. اما خبر بد این است که به گفته همین مخترع، به‌نظر می‌رسد اهمیت چنین اختراعی از سوی برخی مسئولان نادیده گرفته شده و دستگاه آشکارساز نشت گاز هنوز روانه بازار نشده است.

جواد خدمتی، یکی از مخترعان پرشمار ایرانی است که تاکنون اختراعات مختلفی در حوزه صنعت داشته است. اولین اختراع او دستگاه «آشکارساز نشت گاز» بوده است که توانایی تشخیص گازهای متان، بوتان، پروپان و منوکسیدکربن را دارد و در اردیبهشت سال 1389 به‌طور رسمی ثبت شده است.

وی در همان ابتدای کار تصمیم گرفت شرکتی را تأسیس و اختراعش را از طریق آن تجاری‌سازی کند. با چنین هدفی بود که او شرکت «مدارآفرینان صنعت» را در سال 1389 به‌ثبت رساند و موفق شد آن را به‌عنوان اولین «شرکت تعاونی دانش‌بنیان» در استان سمنان معرفی کند؛ اما دستگاه آشکارساز نشت گاز هرگز به مرحله تولید انبوه نرسید و مشکلاتی که گریبان شرکت مدارآفرینان صنعت را گرفت، باعث شد فعالیت تولیدی این مجموعه در سال 1392 کاملا متوقف شود.

آماده همکاری با سرمایه‌گذارها هستیم

مدیرعامل شرکت مدارآفرینان صنعت در خصوص سرگذشت این مجموعه و همچنین ضرر مالی هنگفتی که در همان ابتدای فعالیت برایش به‌وجود آمد، به جام‌جم می‌گوید: «متأسفانه تغییر دولت در سال‌های ابتدایی دهه 90 بهانه‌ای شد تا مسؤولان حمایت‌هایی که وعده داده بودند را از شرکت‌های دانش‌بنیان دریغ کنند. بدیهی است یک شرکت خصوصی تازه تأسیس در یکی از شهرستان‌های کشور، سرمایه زیادی ندارد که بتواند در بخش تولید هزینه کند و برای تجاری‌سازی محصولاتش به دریافت تسهیلات مالی از سوی نهادهای مربوطه نیاز دارد. اتفاقی که در خصوص شرکت مدارآفرینان صنعت رخ نداد و باعث شد من به‌عنوان یک مخترع و کارآفرین جوان که در آن زمان 24 ساله بودم، دچار شکست تجاری شده و متعاقب آن ضرر مالی هنگفتی را متحمل شوم.»

وی می‌افزاید: «شاید بسیاری از افراد در چنین موقعیتی دلسرد شوند و عطای فعالیت تجاری را به لقایش ببخشند، اما من تصمیم گرفتم از تجربیات شکستی که در حوزه تولید صنعتی داشتم استفاده کنم و آنها را با سایر افرادی که قصد فعالیت در این عرصه را داشتند به‌اشتراک بگذارم. به این ترتیب بود که در سال 1392 زمینه فعالیت شرکت مدارآفرینان صنعت تغییر پیدا کرد و وارد حوزه خدمات شد.»

جواد خدمتی اضافه می‌کند: «در آن زمان من با یکی از استادان دانشگاه تهران که مشغول کار روی طرحی در زمینه کارآفرینی بود همکاری می‌کردم. این پیشینه باعث شد پروژه‌ای را تحت‌عنوان «کاپ» طراحی کرده و در سال 1392 آن را در قالب یک فعالیت خدماتی با هدف حمایت از کارآفرینی پیاده‌سازی کنم. این طرح که اکنون نیز در حال اجرا است، خدماتی را از مشاوره گرفته تا اجرا، به واحدهای کسب‌وکار ارائه می‌دهد. در امتداد همین خدمات بود که در سال 1394 موفق شدیم مجددا گواهی دانش‌بنیانی را دریافت کنیم، با این تفاوت که این‌بار آن را از سوی معاونت علمی و فناوری دریافت کردیم. البته در کنار این بخش از فعالیت شرکت مدارآفرینان صنعت، در تلاشیم با جذب سرمایه‌گذار بتوانیم مجددا کارخانه تولیدی‌مان را راه‌اندازی کنیم و دستگاه آشکارساز نشت گاز را تولید کنیم.»

دستگاه «آشکارساز نشت گاز» در یک نگاه

به‌گفته این مخترع ایرانی، دستگاه آشکارساز نشت گازهای متان، بوتان، پروپان و منوکسیدکربن از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردار است که یکی از آنها قابلیت بستن شیر اصلی گاز به‌صورت خودکار است؛ در واقع این دستگاه مانند رباتی است که پس‌از تشخیص نشت گاز، بلافاصله شیر گاز را می‌بندد تا از انتشار بیشتر آن جلوگیری شود. از دیگر ویژگی‌های دستگاه آشکارساز می‌توان به امکان تشخیص محل نشت گاز اشاره کرد. از طریق این قابلیت، در یک ساختمان بزرگ می‌توان به‌راحتی محل نشت را پیدا و هرچه سریع‌تر مشکل آن را برطرف کرد.

جواد خدمتی، دستگاه آشکارساز نشت گاز را در سال 1385 ساخته و پس‌از پیگیری‌های لازم، سرانجام در سال 1389 آن را ثبت اختراع کرده است. به‌منظور ثبت این دستگاه به‌عنوان یک اختراع، باید روند مشخصی طی می‌شد که عضویت در پارک علم‌وفناوری استان سمنان و در ادامه آن، تأسیس شرکت تعاونی دانش‌بنیان مدارآفرینان صنعت نیز بخشی از این مسیر بوده‌اند.

طبق گفته‌های این مخترع ایرانی، در مبحث 17 از مقررات ملی ساختمان آمده است که نصب حسگرهای تشخیص‌دهنده نشت گاز در «ساختمان‌های دارای اهمیت» اجباری است، اما در خصوص اینکه چه ساختمان‌هایی را باید با اهمیت تلقی کرد مواد و تبصره‌های زیادی در قانون وجود دارد. به‌نظر می‌رسد براساس این مبحث از قوانین وضع شده از سوی نظام مهندسی ساختمان، تمام آپارتمان‌های مسکونی و تجاری مانند اداره‌ها، درمانگاه‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها و... ملزم به نصب دستگاه آشکارساز نشت گاز هستند. از طرف دیگر با توجه به کاربرد ایمنی‌ای که این دستگاه دارد، عموم مردم نیز می‌توانند آن را بخرند و در ساختمان خودشان نصب کنند. بنابراین همه ساختمان‌های کشور جامعه هدف دستگاه آشکارساز نشت گاز محسوب می‌شوند.

پیستاچوب، ابتکاری دیگر از همین مخترع

خدمتی در رابطه با اختراع دیگری که در سال 1393 به‌ثبت رسانده است و برای تجاری‌سازی آن هم نیاز به دریافت حمایت‌های دولتی و یا جذب سرمایه‌گذار خصوصی دارد، توضیح می‌دهد: «اختراع دیگر من تخته خُرده‌چوب پلیمری از ضایعات پسته است که با نام «پیستاچوب» به‌معنی چوب پسته ثبت شده است. برای ساخت این نوع از تخته‌چوب، ضایعات به‌جا مانده از دستگاه پسته پوست‌کن با استفاده از فرمول خاصی با چند ماده افزودنی ترکیب می‌شوند. دفع ضایعات پسته در طبیعت، مشکلات و عواقب بسیاری دارد و به محیط‌زیست آسیب می‌زند؛ مزیت اصلی این اختراع، تبدیل ضایعات پسته به محصولی با ارزش است. پیستاچوب ساختاری کاملا مشابه با سایر تخته‌های خرده‌چوب مانند نئوپان و اِم‌دی‌اِف (MDF) دارد که در صنایع چوبی بسیار پُرکاربرد هستند.»

وی در ادامه تصریح می‌کند: «با توجه به تجربه‌های بسیار بدی که در رابطه با تولید انبوه اختراع قبلی‌ام داشتم، درخصوص این محصول هیچ اقدامی درجهت تجاری‌سازی نکرده‌ام؛ زیرا تولید صنعتی آن به سرمایه بسیار زیادی نیاز دارد و باید در ابتدا سرمایه‌گذار یا هم‌سرمایه‌گذارانی برای این‌کار اعلام آمادگی کنند یا ترجیحا بخش دولتی حمایت‌های لازم را ارائه دهد تا خودمان بتوانیم به‌عنوان تولیدکننده وارد عمل شویم. خوشبختانه به‌دلیل اینکه دامغان مهد پسته است و کارخانجات فرآوری پسته بسیاری در این شهر قرار دارد، هیچ‌گونه مشکلی از نظر دسترسی به ضایعات پسته وجود ندارد و فقط باید سازوکاری برای جمع‌آوری و انتقال آنها ایجاد شود. دراین‌صورت کارخانه‌داران دیگر هزینه‌ای برای انتقال پسماند پسته و سوزاندن آنها پرداخت نخواهند کرد و در عوض ضایعاتشان را رایگان در اختیار ما قرار خواهند داد. این موضوع باعث پایین‌آمدن قیمت تمام‌شده پیستاچوب می‌شود و برای آن مزیت رقابتی بزرگی در مقایسه با سایر تخته‌های خرده‌چوب مشابه مانند ام‌دی‌اف ایجاد می‌کند.»

خدمتی درباره انعطاف‌پذیری خواص پیستاچوب اظهار می‌کند: «با توجه به فرمولاسیون ویژه‌ای که این محصول دارد، به‌راحتی می‌توان در آزمایشگاه با تغییر میزان و نوع مواد افزودنی مانند رزین‌ها، محصولاتی با تخلخل و استحکام متفاوت تولید کرد. این امر علاوه‌بر اینکه باعث می‌شود اخذ استانداردهای مختلف برای تجاری‌سازی پیستاچوب امکان‌پذیر شود، تنوع گسترده‌ای از محصولات مبتنی‌بر پسماند پسته ایجاد می‌کند و می‌توان خانواده‌ای از محصولات پیستاچوب را روانه بازار کرد. در مجموع به‌نظر می‌رسد ویژگی‌ها و مزایای رقابتی ذکر شده بتوانند جذابیت بالایی برای سرمایه‌گذاری روی این محصول ایجاد کنند.»

راه‌های ارتباط با مدارآفرینان صنعت

وبسایت:kaaponline.ir
ایمیل:madarafarinan@yahoo.com
اینستاگرام: kaaponline@
تلگرام: kaap_pars@
تلفن:02335241168 و 09388782223
آدرس: دامغان، بلوار پیروزی، مجتمع خورشید شهر، واحد 1

فراز سهیلی‌ آزاد - نشان ایرانی 2 / روزنامه جام جم