آیا تزریق واکسن کرونا خطرناک است؟

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از ایرنا، شاید شما هم با برخی خبر‌های منفی در حوزه تزریق واکسن کووید ۱۹ یا خطرات آن در فضای مجازی برخورد کرده باشید. خبر‌هایی از این دست که فردی پس از واکسیناسیون به دلایل مختلف از جمله بروز لختگی خون فوت کرده است یا اینکه برخی افراد پس از تزریق واکسن به دلیل تزریق ویتامین‌های تقویتی یا استفاده از دارو‌های بی حسی دچار مرگ شده اند.

در این میان بخشی از مردم نیز به دلیل اینکه پروسه ساخت واکسن مقداری سریع انجام شده و معتقدند که زمان لازم برای ساخت آن همچون واکسن‌های قدیمی صرف نشده، نگران عوارض بعدی این واکسن‌های تولیدی هستند و در کل این افراد که غالبا افراد مسن جامعه را تشکیل می‌دهند، نسبت به تزریق واکسن بدبین هستند.

این در حالی است که بسیاری از کارشناسان حوزه بهداشت و درمان معتقدند مهار کرونا در گرو واکسینه شدن حداقل ۷۰ درصدی مردم جهان در برابر این ویروس خطرناک است.

طبق آخرین گزارش‌ها از آمار‌های جهانی واکسیناسیون کرونا در جهان تا دوم شهریورماه جاری چهار میلیارد و ۹۶۲ میلیون و ۵۲۷ هزار و ۶۱۱ دز واکسن کرونا در کشور‌های مختلف تزریق شده است.


بر اساس این آمار، تعداد واکسیناسیون انجام شده در ۱۰ کشور اول با بیشترین دز تزریقی به شرح زیر است: (اعداد داخل پرانتز درصد واکسیناسیون کرونا به جمعیت کل است)

۱. چین یک میلیارد و ۹۴۶ میلیون و ۹۵۴ هزار نفر (۶۰.۷ درصد)

۲. هند ۵۸۰ میلیون ۷۷۱ هزار و ۸۲۴ نفر (۲۶ درصد)

۳. آمریکا ۳۶۰ میلیون و ۶۳۴ هزار و ۲۸۷ نفر (۵۷ درصد)

۴. برزیل ۱۷۶ میلیون و ۶۱۶ هزار ۵۵۲ نفر (۴۸ درصد)

۵. ژاپن ۱۱۸ میلیون و ۳۱۰ هزار و ۱۰۶ نفر (۴۰ درصد)

۶. آلمان ۹۹ میلیون و ۳۴۰ هزار و ۹۴۴ نفر (۶۱ درصد)

۷. بریتانیا ۸۹ میلیون و ۳۳۱ هزار و ۷۰۰ نفر (۷۰ درصد)

۸. ترکیه ۸۸ میلیون و ۷۶۰ هزار و ۵۲۵ نفر (۴۹ درصد)

۹. فرانسه ۸۲ میلیون و ۹۱۷ هزار و ۶۶۹ نفر (۶۲ درصد)

۱۰. ایتالیا ۷۵ میلیون و ۳۶۰ هزار و ۲۳۴ نفر (۶۴ درصد)

در ایران نیز طبق اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بر اساس آخرین آمار تا روز شنبه ششم شهریورماه در مجموع ۱۸ میلیون و ۴۵ هزار و ۸۸ نفر دز اول واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند.

هفت میلیون و ۵۶۳ هزار و ۴۱۴ نفر نیز دز دوم واکسن را دریافت کرده‌اند و با احتساب این تعداد مجموع دز‌های واکسن تزریق شده در کشور به ۲۵ میلیون و ۶۰۸ هزار و ۵۰۲ دز رسیده است.

ویروس کرونا نوعی ویروس است که در انسان و حیوان باعث بروز بیماری تنفسی می­ شود. در سال ۲۰۱۹، ویروس جدید کرونا به نام SARS-CoV-۲ در شهر ووهان چین شناسایی شد و به­ سرعت در جهان گسترش یافت.

مردم نباید در تزریق واکسن تعلل کنند

عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در ارتباط با واکسن هراسی برخی از افراد جامعه، وجود برخی شایعات در ارتباط با عوارض تزریق واکسن و فوت ناشی از آن را کاملا بی پایه و اساس دانست و با اشاره به جهش‌های متفاوت و سریع ویروس کرونا در طول دو سال گذشته تاکید کرد: مردم نباید نسبت به تزریق واکسن‌های تایید شده که برای افزایش ایمنی بدن در برابر ویروس کرونا در اختیارشان قرار می‌گیرد، ترس و واهمه به خود راه دهند.

دکتر مسعود مردانی روز دوشنبه با اشاره به خستگی کادر درمان و همچنین اشباع شدن ظرفیت‌های بیمارستانی در مناطق مختلف کشور، گفت: مردم باید بدانند واکسن‌هایی که به کشور وارد می‌شود، مورد تایید سازمان بهداشت جهانی است و اینکه برخی از تزریق واکسن کرونا می‌ترسند، در واقع به جهش‌های بیشتر ویروس و انتشار آن کمک می‌کنند.

این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری افزود: در حال حاضر واکسن‌های در دسترس مردم کشورمان از جمله واکسن‌های بسیار اثربخش و ایمنی زا در برابر کرونا محسوب می‌شوند. تزریق به موقع واکسن کرونا ضمن جلوگیری از انتشار ویروس و جهش بیشتر آن، کاهش عوارض شدید این بیماری و البته کاهش مرگ و میر را به دنبال خواهد داشت.

مردانی با بیان اینکه، در حال حاضر سویه دلتا در کشورمان شیوع پیدا کرده و به سرعت قابل انتقال به یکدیگر است، یکی از راهکار‌های موثر در قطع زنجیره انتقال را استفاده از هر نوع واکسن در دسترس دانست.

درصد واکسیناسیون بالاتر، کنترل بیماری کرونا سهل‌تر

این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری اظهار کرد: در حال حاضر با وجود اینکه در برخی از کشور‌ها با افزایش موارد ابتلا جدبد به ویروس دلتا مواجه شده اند، اما آمار و مرگ و میرشان بسیار کمتر از کشورمان است و این به دلیل استقبال عمده مردم این کشور‌ها از تزریق واکسن است.

مردانی با اشاره به وجود چند نوع واکسن در کشورمان برای استفاده مردم و مزیت استفاده از واکسن کرونا افزود: مردم باید بدانند حداقل فایده استفاده از واکسن کرونا این است در صورتی که دچار بیماری کرونا شوند، از یک سو دچار نوع شدید این بیماری نخواهند شد و از سویی دیگر به دنبال ابتلا به کرونا نسبت به افرادی که واکسن نزده اند، دچار مرگ نمی‌شوند.

عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در ادامه تاکید کرد: به هر میزانی که درصد واکسینه شدن افراد یک جامعه بیشتر باشد به طور حتم کنترل بیماری کرونا برای مسوولان بهداشت و درمان کشور بسیار راحت‌تر خواهد شد، ضمن اینکه بسیاری کشور‌ها حتی برای تزریق واکسن شهروندان خود جایزه نیز تعیین کرده اند چراکه می‌خواهند درصد افراد واکسینه را در جامعه افزایش دهند.

مسائل مطروحه در خصوص خطرات واکسن، فاقد پایه علمی

متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز با تاکید براینکه، بیشتر مسائلی که در حوزه درمان کرونا و همچنین عوارض واکسن در فضای مجازی منتشر می‌شود از پایه علمی برخورار نیست، افزود: در حوزه علوم پزشکی هنگامی می‌توانیم راجع به تاثیر یک دارو یا عوارض واکسن اظهار نظر کنیم که روی یک جامعه آماری مشخص کار تحقیقاتی و آماری دقیقی انجام شده باشد.

دکتر شهناز سالی ضمن تاکید بر اینکه، عوارض و پاسخ استفاده از یک دارو یا واکسن باید طبق یک فرمول خاص و روی یک جامعه آماری آنالیز شود، افزود: این ارتباط اگر قابل توجه و مهم باشد، از سوی محققان علوم پزشکی دنیا در قالب مقالات منتشر می‌شود.

متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری با اشاره به مطالعه مقالات روز دنیا در حوزه کرونا و واکسن از سوی محققان و متخصصان حوزه پزشکی کشورمان، طرح برخی مسائل مبنی بر خطر استفاده از ویتامین‌ها یا استفاده از دارو‌های تقویتی، بیهوشی و بی حس کننده برای افرادی را که واکسن تزریق کرده اند، بی پایه و اساس دانست.

وی در خصوص اینکه، برخی مدعی شده اند که با خوردن یا تزریق ویتامین‌ها ویروس‌ها قوی می‌شوند و فرد دچار مرگ می‌شود، گفت: متاسفانه این از ادعا‌ها و صحبت‌های عامه پسند است و به هیچ وجه تایید نشده است، چراکه هدف از تزریق واکسن تماس سیستم ایمنی فرد با قسمتی از ویروس، ویروس تضعیف شده یا آنتی ژن ویروس است.

سالی ادامه داد: در این شرایط سیستم بدن فرد بخصوص گلبول‌های سفید تصور می‌کند این ویروس بیماری‌زا است لذا گول می‌خورند و شروع به واکنش ایمنی و ساختن آنتی بادی می‌کنند و بعد‌ها اگر فرد با ویروس کامل در تماس باشد، سلول‌های ایمنی حساس شده می‌تواند به ویروس کامل حمله ور شود و فرد مبتلا به کرونا نشود، یا اگر هم مبتلا شد خفیف‌تر دچار بیماری شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه، واکسن تهیه شده در دنیا متشکل از قسمتی از ویروس، ویروس ضعیف شده یا کشته شده یا آنتی ژن ویروس است، اضافه کرد: به همین دلیل هنگامی واکسن به بدن فرد تزریق می‌شود این ویروس نمی‌تواند تکثیر پیدا کرده و ایجاد بیماری کند.

سالی می‌گوید: دقیقا در سطح جهانی نیز هدف از واکسیناسیون این است که در آینده همه کسانی که در جامعه واکسینه می‌شوند به کرونا مبتلا نشوند یا اگر هم مبتلا شدند به فرم شدید آن گرفتار نشوند و احتمال مرگ و میر کاهش پیدا کند.

مرگ برخی افراد پس از واکسیناسیون هیچ ارتباطی به واکسن ندارد

متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری گفت: از قدیم هرگونه تزریقی از ساده‌ترین تزریق‌ها تا پنی سیلین و همچنین استفاده از دارو‌های قوی‌تر آنتی بیوتیک در بدن برخی افراد با شرایط خاص همراه با عارضه و حتی مرگ همراه بوده است؛ بنابراین در حوزه پزشکی همواره تاکید می‌شود به دلیل برخی حساسیت‌هایی که ممکن است افراد داشته باشند، تا جایی که امکانپذیر است و جایگزین خوراکی برای دارویی وجود نداشته باشد، از تجویز دارو به صورت تزریقی اجتناب شود. این به جهت آن است که آن عارضه نادری که پس از هرتزریقی حدودا یک در صدهزار ممکن است پدیدار شود مرگ باشد.

سالی معتقد است: مرگ برخی افراد بر اثر تزریق واکسن احتمالا هیچ ربطی به تزریق واکسن ندارد و از سال‌ها پیش این مسائل در حوزه دارو‌های تزریقی وجود داشته و در مجامع علمی نیز گا‌ها گزارش شده که بعد از هر تزریقی حتی ویتامین فرد ممکن است دچار شوک و مرگ شود، حال اتفاقی ممکن است یک دو مورد از این مرگ و میر‌ها مصادف شده با تزریق واکسن کرونا و بدین شکل این مسئله را پررنگ کرده اند.

مرگ با علت تزریق واکسن به لحاظ آماری باید معنادار باشد

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی همچنین با تاکید بر اینکه، اخبار مرگ و میر به دلیل تزریق واکسن کرونا در درجه نخست باید به لحاظ آماری نیز معنا دار باشد، افزود: همچنین این اطلاعات و اخبار باید همراه با مستندات و مدارک کافی باشد.

سالی اضافه کرد: چراکه مشخص نیست مرگ یکی دو نفر به چه علتی بوده است، شاید برای آن فرد همزمان اتفاق دیگری رقم خورده باشد و فاکتور‌های دیگری در مرگ او دخیل بوده باشند و با مرگ یکی دو نفر نمی‌توان نتیجه گرفت که پس از تزریق واکسن، هرگونه تزریقی باعث مرگ افراد می‌شود.

وی افزود: به عنوان مثال در حال حاضر گفته می‌شود حداقل پنج میلیون نفر در کشورمان دو دز واکسن را تزریق کرده اند، حالا اینکه برای یکی دو مورد پس از تزریق دارویی مشکلی پیش آمده باشد این به لحاظ آماری معنادار نیست و باید منتظر اطلاعات بر پایه علمی بیشتری در این زمینه باشیم.

وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی درباره آخرین آمار واکسیناسیون کرونا در کشور، اعلام کرد: بر اساس آخرین آمار تا یکشنبه هفتم شهریور ماه ۱۸ میلیون و ۲۶۱ هزار و ۲۴۵ نفر دز اول واکسن کرونا و هفت میلیون و ۹۱۴ هزار و ۸۸۱ نفر نیز دز دوم را تزریق کرده اند.

با احتساب این تعداد مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۲۶ میلیون و ۱۷۶ هزار و ۱۲۶ دز رسید.

سرعت ساخت واکسن نباید برای مردم نگران کننده باشد

این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری همچنین درخصوص اینکه برخی به دلیل اینکه پروسه ساخت واکسن مقداری سریع انجام شده و زمان لازم برای ساخت آن همچون واکسن‌های قدیمی صرف نشده به عوارض بعدی این واکسن‌های تولیدی بدبین هستند، به ساخت واکسن‌ها در طول ۱۰۰ سال گذشته اشاره کرد و افزود: ده‌ها سال است که واکسن سل، سرخک و فلج اطفال ساخته شده اند در صورتی که در آن زمان نیز نوع تخصص‌ها و همچنین نوع تکنولوژی در دسترس نسبت به زمان فعلی در سراسر دنیا متفاوت بوده است و به همین علت دوره طولانی تری صرف شناسایی و شبیه سازی میکروب مورد شده است.

سالی اضافه کرد: در صورتی که در حال حاضر علم و تکنولوژی در حوزه پزشکی بسیار متفاوت‌تر از دهه‌های گذشته است و علوم پزشکی به شکل قابل ملاحظه‌ای پیشرفت کرده است و دانشمندان با وجود اینکه پاندمی ویروس جدید کرونا بسیار سریع اتفاق افتاد به سرعت توانسته اند این ویروس را شناسایی کنند.

وی می‌گوید: درست است که ویروس کرونا جدید است و پاندمی آن نیز از سرعت بالایی برخوردار بوده، اما با کار‌های تحقیقاتی انجام شده و ارتباط مراکز علمی و تحقیقاتی سراسر دنیا با یکدیگر، تمامی اسناد و مدارک در رابطه با این ویروس به سرعت بین دانشمندان به اشتراک گذاشته شد و در قالب مقالات مختلف به چاپ رسید و در دسترس و بهره برداری شرکت‌های واکسن ساز قرار گرفت.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در عین حال گفت: البته ممکن است در حوزه واکسن‌ها تا یکی دو سال دیگر شاهد برخی مسائل یا عوارض مرتبط باشیم که غیرقابل پیش بینی بوده است. وی گفت:البته اینطوری نیست که اتفاقات ناگوار همچون مرگ برای افراد پیش بیاید و این صحبت‌ها به هیچ وجه علمی نیست.

وی با ذکر مثالی می‌گوید: فکر کنید که آبله در طول تاریخ یک بیماری بود که تعداد بسیار زیادی را کور می‌کرده و حتی دچار مرگ می‌شدند، اما بعد‌ها واکسن آن آمد و کنترل شد و دیگر اصلا در سطح دنیا مشاهده نمی‌شود. به هر حال علم و فناوری امروزه به شکل ویژه‌ای پیشرفت کرده است.

مردم پس از تزریق واکسن نگرانی از مصرف دارو نداشته باشند

این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری در خصوص تزریق برخی آمپول‌ها همچون کورتون که سیستم ایمنی بدن را پایین می‌آورد و گفته می‌شود افراد نباید استفاده کنند نیز بیان کرد: البته در اصل بیماری کرونا جنگ بین سیستم ایمنی و ویروس است و جنگ بین این دو همیشه دلیل بر این نیست که هر چه تکثیراین ویروس بالاتر باشد؛ فرد حالش بدتر می‌شود، چراکه مواقعی برعکس است، سیستم ایمنی که خیلی تحریک شود علائم آن شدت بیشتری پیدا می‌کند و متاسفانه در این گروه مرگ و میر بیشتر از کسانی است که سیستم ایمنی آن‌ها کمتر تحریک شده است.

سالی ادامه داد: یعنی ممکن است کسانی که دچار بیماری کرونا می‌شوند سیستم ایمنی بدن شان در اصل بر علیه ویروس تحریک شده و این تحریک ممکن است بر علیه قسمت‌های مختلف بدن همچون ریه، کلیه و کبد هم تحریک شود و یک چیزی مشابه بیماری‌های خودایمنی ایجاد کند.

وی همچنین در خصوص اینکه آیا برخی بیماران که از دارو‌های مختلف از جمله قرص فشارخون، قند، چربی و کلسیم یا سایردارو‌ها حتی ویتامین‌ها استفاده می‌کنند می‌توانند بعد از تزریق واکسن از این دارو‌ها استفاده کنند نیز گفت:این افراد البته تحت نظر پزشک نباید هیچگونه نگرانی از بابت مصرف دارو و ویتامین‌های مورد استفاده معمول داشته باشند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به اینکه، آیا مصرف ویتامین‌ها پس از تزریق واکسن باعث جهش یافتن و قوی‌تر شدن ویروس در بدن فرد می‌شود یا خیر نیز گفت: سیستم ایمنی بدن با مصرف ویتامین‌ها آنقدر دچار تغییر نمی‌شود؛ بنابراین مصرف ویتامین‌ها و مصرف دارو‌ها و حتی مسکن‌ها و قرص‌های ضدالتهابی پس از تزریق واکسن هیچ گونه اشکالی ندارد.

این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری افزود: حتی ما ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از واکسیناسیون نیز توصیه می‌کنیم که اگر افراد درد بدن یا تب داشتند از مسکن‌ها و قرص‌های ضدالتهابی استفاده کنند، منتهی اگر مدت بیشتری درد و التهاب در بدن آن‌ها طول کشید بهتر است که از سوی پزشک ویزیت شوند.

وی اضافه کرد: چراکه ممکن است این‌ها جزو افرادی باشند که قبل از تزریق واکسن، ویروس رو در قسمت حلق و بینی داشته اند و به دلیل اینکه علائمی نداشته اند متوجه نشده اند و واکسن زده اند و حالا ۴ یا پنج روز بعد از تزریق واکسن علائم شان ادامه پیدا می‌کند و احتمالا همان ویروسی است که قبل از واکسن وارد بدن آن‌ها شده است، نه اینکه واکسن دلیل وضعیت پیش آمده باشد.

سالی همچنین گفت: افرادی که دچار کرونا شده اند یک یا دوهفته پس از بهبود کامل می‌توانند تزریق واکسن داشته باشند، به طوری که اگر کسی کرونا گرفت چه بستری چه سرپایی حدود ۱۴ تا نهایت ۲۱ روز باید در قرنطینه باشد و یک تا دو هفته بعداز قرنطینه بودن می‌تواند واکسن خود را تزریق کند، حالا در برخی افراد ممکن است بیماری آن‌ها بیشتر طول کشد، اما در کل افرادی که بهبودی کامل داشته باشند و نه تب نه علائم تنفسی و شرایط آن‌ها خوب شده باشد می‌توانند تزریق واکسن داشته باشند.

وی درخصوص التهابات پس از واکسن نیز توصیه کرد که از استامینوفن یا سایر قرص‌های ضد التهاب تا ۴۸ یا ۷۲ ساعت پس از واکسن استفاده کنند و مایعات فراوان بخصوص آب ساده جوشیده ولرم بنوشند و در خصوص ویتامین‌ها نیز می‌توانند بر اساس دستور پزشک پس از ۴۸ ساعت استفاده کند.

سالی در خصوص اینکه گفته می‌شود پس از تزریق واکسن نیز نباید از لبنیات استفاده کرد، گفت: به هیچ وجه مصرف لبنیات منعی ندارد، لذا بیمارانی که همواره از لبنیات استفاده کرده اند و با بدن آن‌ها سازگار بوده می‌توانند باز هم از لبنیات استفاده کنند. اما برخی افراد هستند که در حالت عادی نیز که لبنیات استفاده می‌کنند دستگاه گوارش آن‌ها تحمل ندارد و دچار مشکل می‌شوند که برای این دسته از افراد اصراری به استفاده از لبنیات نیست.

کاهش دوره نهفتگی ویروس دلتا به ۲ تا ۵ روز

این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری همچنین با بیان اینکه، دوره نهفتگی یا کمون ویروس کرونا (زمانی که ویروس وارد بدن می‌شود تا هنگامی که فرد علامت دار شود) از ۲ تا نهایت ۱۴ روز طول می‌کشد، تصریح کرد: البته با توجه به جهش‌های صورت گرفته این ویروس همچون دلتا، دوره کمون این نوع بسیار کوتاه‌تر شده و به ۲ تا پنج روز کاهش یافته است.

سالی در ادامه در خصوص استفاده از بخورآب گرم برای از بین بردن ویروس کرونا نیز با بیان اینکه، ویروس هنگامی که وارد مجاری تنفسی می‌شود تا زمانی که فرد هنوز علامت دار نشده است به شکل آرام به سمت انتهای بینی و محل اتصال حلق حرکت می‌کند و به گیرنده‌های آن ناحیه می‌چسبد، افزود: در این شرایط خطرناک ویروس با هر شستشویی و بخوری از بین نمی‌رود و از ناحیه که چسبیده جدا نمی‌شود.

وی اضافه کرد:، اما ویروس‌هایی که در مسیر حلق و بینی چسبیده همچون فردی که دوساعت پیش با فرد مبتلا در تماس بوده است هنوز به گیرنده‌های تحتانی نرسیده و با قرقره آب و شسشو با نرمال سالین یا بخور از بین می‌رود.