به گزارش
جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم، اما ملت با وجود همه مشکلات و مسائل و کارشکنیهایی که از داخل و خارج میشد باز هم کار را تمام کرد و هم رئیسجمهور منتخب را در دور اول انتخاب کرد و میزان مشارکت به بالای ۵۰ درصد رسید. برخی در این دوره به این مدعا که شورای نگهبان صلاحیت نامزدهای جریان سیاسی آنها را احراز نکرده بنای قهر با انتخابات را گذاشتند و تلاش کردند مردم را به همراهی نکردن در انتخابات تشویق کنند. اما رهبر انقلاب بهدرستی به این نکته اشاره کردند که عموم مردم دنبال اسم این و آن نیستند. عامه مردم دنبال این هستند که ببینند چه کسی دارای یک مدیریتی است، دارای یک قوت عملی است، یا دارای قوت ارادهای است. انتخابات ۱۴۰۰ هم مثل هر رقابتی برنده و بازندهای داشت، اما این بار جنس برندهها و بازندهها با ادوار گذشته متفاوت است.
برندهها
ملت حماسهساز
مردم ایران بار دیگر ثابت کردند نسبت به حق تعیین سرنوشت خود با کسی شوخی ندارند. جامعه ایرانی در حال حاضر با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم میکند، اما در عین قبول معضلات موجود گوشاش از شنیدن القائات مسمومی که تنبلی و بیمسؤولیتی و بیتوجهی به سرنوشت خود و کشور را ترویج میکند پر است و اجازه نمیدهد کسی برای او تعیین تکلیف کند.
رهبر انقلاب
حضرت آیتا... خامنهای همواره بر نقش مردم در نظام مردمسالار دینی و اهمیت حضور ملت پای صندوقهای رای تاکید دارند.
ایشان در فرازی از بیاناتشان درباره انتخابات بحق دانستن گلایه اقشار محروم جامعه و انتقاد از کسانی که مردم را نسبت به شرکت در انتخابات دلسرد میکنند، عنوان کردند: تجربه نشان داده و متن مردم نشان دادهاند که هر چه دشمن خواسته، عکسش را انجام دادهاند؛ هم در مورد انتخابات، هم در مورد راهپیماییها و مسائل گوناگون دیگر. این دفعه هم انشاءا... به توفیق الهی همین جور خواهد شد؛ مردم انشاءا... حضور پیدا خواهند کرد و آبرو خواهند داد به نظام جمهوری اسلامی.
جریانهایی که برای مشارکت کار کردند
اصولگریان در این دوره از انتخابات تلاش مضاعفی را به کار بردند تا شرایط برای تحقق مشارکت مردم فراهم شود. از مدتها پیش جلسات متعددی میان گروههای اصولگرا برگزار شد تا از بین نامزدها متعدد منتسب به این طیف سیاسی، یک نام به عنوان نامزد واحد معرفی شود. از سوی دیگر در عرصه رسانهای نیز تلاش ویژهای صورت گرفت تا از همه ابزارهای ممکن برای ترغیب مردم برای حضور در پای صندوقهای رای استفاده شود.
جبهه اصلاحات و نهاد اجماعساز اصلاحطلبان به عنوان دو مجموعه مرجع در این طیف سیاسی گرچه از نامزد خاصی حمایت نکردند، اما روح بیانیههای منتشر شده از سوی آنها پیام تحریم و قهر با انتخابات را به مخاطب منتقل نمیکرد. در این میان، گروههایی از اصلاحطلبان در قالب ائتلافی از نامزدهای خود در انتخابات ریاستجمهوری و شوراهایشهر و روستا حمایت کردند.
کسانی که به مشارکت دعوت کردند
بهزاد نبوی با ارسال یک فایل تصویری در فضای مجازی ازمردم برای شرکت در انتخابات دعوت کرد و از آنها خواست به فهرست نامزدهای ریاست جمهوری رأی دهند.
سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات در این دوره از انتخابات باز هم پیام داد و مردم را به مشارکت دعوت کرد. پیام این بار او البته از جنس تکرار نبود و رنگ و لعابی از رای اعتراضی داشت. اقدام سیدمحمد خاتمی، رئیسجمهوری اسبق را باید در راستای دعوت به مشارکت در انتخابات دانست.
انتشار نقلقولی از مهدی کروبی، رئیس پیشین مجلس بهعنوان یکی از سران اصلاحات در این دوره از انتخابات مبنی بر حمایت از عبدالناصر همتی و در فضایی که برخی گمان میکردند موضعگیری او از جنس سکوت یا تحریم باشد حتما در ترغیب اصلاحطلبان برای حضور در پای صندوقهای رأی مؤثر بود.
سربلندهای عدم احراز شده
در شرایطی که بسیاری از مسؤولان و چهرههای شاخص در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ ثبت نام کرده بودند، اما در فرآیند بررسیهای شورای نگهبان هفت نفر امکان حضور در عرصه رقابت پیدا کردند.
علی لاریجانی، رئیس مجلس دهم در بیانیهای با بیان اینکه «برخی رفتارهای نادرست داخلی و خارجی، مزاحمتهایی برای حرکت ملت ایجاد کرده، اما اراده شما بسیار قویتر از آنهاست» از مردم خواست ۲۸خرداد۱۴۰۰ را به روز ملی سرنوشت بدل کنند.
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور در حاشیه جلسه هیات دولت و در جمع خبرنگاران تاکید کرد: ما الان با گلایهای از طرف افراد و مردم روبهرو هستیم، ولی باید در این مقطع گلایهها را کنار گذاشت و به ایران و آینده کشور و جمهوری اسلامی فکر کرد و برای صیانت از جمهوریت نظام همه پای صندوقهای رأی برویم.
مسعود پزشکیان، نایب رئیس اول مجلس یازدهم در صفحه توییتر خود نوشت:مردم عزیز ایران اینجانب در انتخابات شرکت خواهم کرد و رأی خواهم داد. تصمیم امروز ما در سرنوشت فردایمان تأثیر خواهد گذاشت و در نهایت هرکس به ریاست جمهوری برسد، رئیس جمهور همه مردم ایران خواهد بود.
عزت ا... ضرغامی، رئیس پیشین صدا و سیما از دیگر چهرههای بود که به تشویق و ترغیب مردم برای حضور پای صندوقهای رأی پرداخت. وی در توییتی نوشت: عاشق خودش و مکتبش شدیم و تا آخرین نفس به او وفاداریم. به ما آموخته است انقلاب را به نااهلان نسپاریم. فرزندان خمینی برای مشارکت در انتخابات تردیدی ندارند.
نامزدهای انتخاباتی
صراحت نامزدها در مناظره و تلاشی که آنها برای به چالش کشاندن برنامههای رقبای خود داشتند، یکی از عوامل داغتر شدن فضای انتخاباتی بود. از این رو حضور سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور منتخب، محسن رضایی، عبدالناصر همتی و امیر حسین قاضی زاده هاشمی در عرصه رقابت و جدیت آنها در این حوزه یکی از امتیازات انتخابات بود و از سوی دیگر برخی نامزدها مثل محسن مهرعلیزاده، علیرضا زاکانی و سعید جلیلی هم که پا به پای دیگر رقبای انتخاباتی وارد عرصه شدند و تا آخرین مرحله از مواضع خود دفاع کردند و درنهایت با ارزیابی فضای سیاسی کشور به نفع دیگر رقبا انصراف دادند هم از ویژگیهای مثبت این دوره از انتخابات محسوب میشود.
بازندهها
در کنار تعدد چهرهها و جریان پیروز انتخابات ۱۴۰۰ برخی جریانها و افراد هم بودند که با بهانههای مختلف از ابتدا اعلام کردند انتخابات از نظر آنها قابل قبول نیست. نکته جالب فصل مشترک اپوزیسیون خارج از کشور با برخی گروهها و جریانهای سیاسی داخل کشور در موضوع تحریم انتخابات بود.
جریانهای سیاسی ضدمشارکت
طیفهای رادیکال اصلاحطلبی سیاست قهر با انتخابات به این بهانه که انتخابات پیشرو طراحی از پیش تعیینشده با نامزدهای نمایشی است، در پیش گرفتند. هدف از در پیشگرفتن این سیاست دعوت مردم به عدم مشارکت بود تا در روز رایگیری میزان حضور مردم به کمتر از ۵۰ درصد برسد.
میرحسین موسوی، آخرین نخستوزیر ایران و نامزد انتخابات ریاستجمهوری ۸۸ در حالی که چند دوره گذشته سیاست سکوت را در پیش گرفته بود، این بار به اعلام نظر در مورد انتخابات پرداخت و با انتشار بیانیهای موضع خود را اعلام کرد. وی نوشت: «دور نیست که در آینده نزدیک محکومیت تصمیمات دزدکی و پنهانی، موضوع بحثهای خانه و بازار و فضای مجازی در سراسر کشور شود.»
مصطفی تاجزاده که در یک اقدام غیرمنتظره در انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ ثبت نام کرده بود پیش از این گفته بود در انتخابات امسال نامزدها و برنامههای خود را از قبل معرفی کنیم. اگر صلاحیت نامزدهایمان را رد کردند، اعلام کنیم رأی نمیدهیم و مسؤولیت آن را متوجه رهبر و شورای نگهبان میدانیم. وی بعد از رد صلاحیتش از سوی شوراینگهبان انتخابات را انتصابات نامید.
مجمع روحانیون مبارز، مجمع مدرسین و محققین حوزهعلمیهقم، یکی از گروههای اصلاحطلب بود که پس از رد صلاحیت گسترده نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری اعلام کردهبود انتخابات پیش رو انتخاباتی فرمایشی خواهدبود.
محمود احمدینژاد
رئیس دولت نهم و دهم که روزگاری از حق تعیین سرنوشت و نقش انتخابات و مشارکت عمومی میگفت و به واسطه فرآیند و سازوکار موجود انتخاباتی به عنوان نامزد در انتخابات ریاستجمهوری ۸۴ و ۸۸ شرکت کرد، در این دوره از انتخابات به عنوان ستاد انتخابات کشور ثبت نام کرد. بعد از اعلام نظر شورای نگبهان، او از جمله اولین افرادی بود که به اظهار نظر منفی پیرامون عملکرد این نهاد قانونی پرداخت و با صراحت اعلام کرد نه تنها از هیچ نامزدی حمایت نمیکند بلکه رویه تحریم انتخابات را در پیش خواهدگرفت. شاید او گمان میکرد با توجه به پشتوانهای آرایی که در دورههای نهم و دهم انتخابات ریاستجمهوری داشت، همان مردمی که به او رای دادند این بار در اعتراض به رد صلاحیت وی از حضور در انتخابات انصراف میدهند. پیام انتخابات روز جمعه، اما چیز دیگری بود.
اپوزیسیون
در آستانه انتخابات ۱۴۰۰، شماری از فعالان سیاسی جریان ملی ـ مذهبی و اصلاحطلب در خارج از جمله آلان توفیقی، یاسر میردامادی، منصور فرهنگ، مهدی نوربخش و رضا علیجانی، قاسم شعلهسعدی نیز با انتشار بیانیهای انتخابات را تحریم کردهاند.
جریان رسانهای عبری و عربی
رسانههایی مثل منوتو، بیبیسی فارسی، صدای آمریکا، ایران اینترنشنال، رادیو فردا، رادیو آزادی و دیگر دستگاههای تبلیغاتی متعلق به جریان رسانهای غرب و اسرائیل و سران مرتجع عربی مثل ادوار گذشته از همه ظرفیتهای خود برای کاهش مشارکت مردم بهره بردند.
منافقین
تروریستهایی که تا دیروز خون مردم بیگناه را به زمین میریختند، این بار چهره حمایت از ملت را به خود گرفتند و از جامعه ایران خواستند از انتخابات رویگردان شوند. منافقین تا پیش از برگزاری انتخابات از حضور ۱۰ درصدی واجدان شرایط پای صندوقهای رای سخن میگفتند و تجمعاتی با حضور انگشتشمار افراد تشکیل میدادند و از پیامهای از قبل آمادهشده رئیسجمهور خودخوانده خود را بهواسطه مثلا پیروزی ملت به خاطر تحریم انتخابات بارها قرائت میکردند و در خیال خام خود میپروراندند که مردم ایران هم با آنها همراهی میکنند، اما این حقیقت را فراموش کردند که ایرانیان هیچوقت جنایتکارانی را که دستشان به خون پیر و جوان این مرز و بوم آغشته است فراموش نمیکنند.
کمپین سازان
بخشی از جریانهای مخالف جمهوریاسلامی برای تشویق مردم به قهر با صندوق رای کمپینهای مجازی راه انداختند. گروهی از چهرههای اپوزیسیون یک کنفرانس مجازی با عنوان نه به جمهوری اسلامی؛ رای بیرای برگزار کردند. رودی بختیار و نازنین انصاری مجریان این کنفرانس بودند و فعالان مخالف جمهوری اسلامی از جمله رضا پهلوی، امیرحسین اعتمادی، ناهید بهمنی، فواد پاشایی، کریم شامبیاتی، حسن شریعتمداری، مسیح علینژاد، شاهین نجفی، مسعود نقرهکار، و اسماعیل نوری علا حضور داشتند و از مردم خواستند در انتخابات شرکت نکنند.