فراوان اما پیر و فرتوت

یزد یکی از استان‌های شاخص درزمینه علم و تحصیل است و این استان علاوه برداشتن لقب دارالعباده ، لقب دارالعلم هم دارد و صدرنشینی ۲۶ساله یزدی‌ها بر مسند کنکور می‌تواند سند محکمی بر این ادعا باشد و نشانگر علاقه مردم این خطه کویری به تحصیل علم و دانش؛ علاقه‌ای که باعث شده فضاهای آموزشی زیادی در سطح این استان دایر باشد و عمده آنها البته به همت خیرین مدرسه‌ساز استان جان گرفته است.

حالا اما یک نگرانی بزرگ در این استان علم دوست وجود دارد و آن آمار بالای مدارس فرسوده و در سراشیبی تخریب است؛ مدارسی که بسیاری از آنها به دلیل نگرانی از تخریب بدون استفاده‌مانده‌اند و آنهایی هم که هنوز سرپا هستند با دلهره دانش‌آموزان را زیر سقف خود راه می‌دهند.

استان یزد با داشتن بیش از ۲۶۰هزار دانش‌آموز دارای ۱۶۶۵ مدرسه است و سرانه فضای آموزشی این استان نسبت به دیگر استان‌ها خوشبختانه در وضعیت مناسبی است. هم‌اکنون سرانه فضای آموزشی در یزد به ازای هر دانش‌آموز ۸.۳مترمربع است، درحالی‌که این سرانه کشوری هم‌اکنون ۵.۳مترمربع است، ولی آنچه در این میان قابل‌تأمل و توجه است، این‌که بیش از ۵۲۹مدرسه یعنی ۲۷درصد مدارس، فرسودگی شدیدی دارند و در حال تخریب بوده و نیاز به بازسازی دارند.

جای خالی خیرین در این میدان

مشاهدات میدانی خبرنگار ما حاکی از این است که بیشترین مدارس فرسوده استان در بافت تاریخی و مناطق محروم شهر بوده و شهرستان‌های اردکان و یزد بیشترین مدارس فرسوده را دارند.

در استان یزد خیران همواره بازوی مهمی در امور خیر بوده و هرجا به حضورشان نیاز بوده،پای‌کار آمده‌اند. به‌ عنوان‌ مثال، بیش از ۲۵۰۰خیر مدرسه‌ساز در این استان وجود دارد و بیش از ۵۰درصد مدارس استان توسط خیرین ساخته‌شده و این می‌تواند امتیاز مثبتی برای استان دارالعلم یزد باشد اما نکته قابل‌تأمل این‌که این خیرین همواره در بحث ساخت مدارس جدید ورود کرده‌اند، نه بازسازی مدارس فرسوده و به نظر می‌رسد خیرین محترم شایسته است به این میدان هم ورود کنند،چراکه اگر مدارس فرسوده نوسازی شود شاید دیگر نیازی به ساخت مدارس جدید نباشد.

مدارس فرسوده در اولویت هستند

رئیس مجمع خیرین مدرسه‌ ساز استان دراین‌باره به جام‌جم می‌گوید: بیش از ۲۵۰۰ خیر مدرسه‌ساز یزدی با این مجمع همکاری دارند و در سال جاری ساخت ۷۸ پروژه مدرسه‌ سازی، فضاهای ورزشی و سالن نمازخانه را بااعتباری بالغ‌بر ۱۹۷میلیارد تومان متعهد شدند که عملیات ساخت برخی از این طرح‌ها شروع‌شده و برخی نیز در آینده عملیات آنها اجرایی خواهد شد.

محمدعلی خواجه رضایی با اشاره به این‌که برخی از این طرح‌ها مشارکتی و با کمک دولت ساخته می‌شود، در خصوص سیاست مجمع خیرین درباره مدارس فرسوده هم می‌گوید: یزد یکی از استان‌هایی است که مدارس فرسوده و قدیمی زیادی دارد و اتفاقا اولویت اصلی این مجمع با همکاری سازمان نوسازی مدارس هم‌اکنون تخریب و بازسازی مدارس فرسوده است.

برنامه خیرین برای مناطق محروم

رئیس مجمع خیرین مدرسه‌ ساز استان در پاسخ به این سؤال که این مجمع برای مناطق محروم و شهرک‌های جدید چه برنامه‌ای دارد، یادآور می‌شود: ما در مناطق محروم و شهرک‌های تازه تأسیس با کمبود فضاهای آموزشی مواجهیم و احداث فضاهای آموزشی با مشارکت خیرین در این مناطق نیز در دستور کار است.

به گفته وی، احداث فضاهای ورزشی ویژه دختران دانش‌آموز به‌خصوص دختران دبیرستانی و احداث هنرستان‌های فنی ویژه دختران و پسران از مهم‌ترین اهداف این مجمع در سال آینده بوده و بر این اساس احداث این فضاها در سال‌های گذشته هم در دستور کار بوده و در سال جدید هم با مشارکت خیرین پررنگ‌ترخواهد شد.

خواجه‌ رضایی تأکید می‌کند برنامه‌های خوبی هم برای مدارس دانش آموزان استثنایی دارند و در ادامه ایجاد فضاهای تربیتی را یکی دیگر از اهداف مجمع خیرین عنوان کرده و می‌افزاید: ایجاد فضاهای تربیتی مانند احداث اردوگاه‌ها و کانون‌های تربیتی و فرهنگی در دستور کار است و این مجمع در نظر دارد با مشارکت خیرین یک کانون تربیتی و فرهنگی بزرگ با مرکزیت شهر یزد به‌صورت استانی در این شهر احداث کند.

رئیس مجمع خیرین مدرسه‌ساز استان یزد میزان مشارکت خیرین در استان را بسیار خوب عنوان کرده و تصریح می‌کند: این استان در ۹ماهه سال جاری رتبه اول میزان مشارکت خیران را داشته ولی با توجه به اوضاع اقتصادی و قیمت‌های سرسام‌آور مصالح ساختمانی تقریبا بیش از ۳۰۰مدرسه در استان باید احداث شود.

کاهش تدریجی مدارس فرسوده

مدیرکل سازمان نوسازی مدارس استان هم به جام‌جم می‌گوید: ۲۷درصد مدارس استان فرسوده است و ما نیازمند ۲۴هزارو۵۰۰ کلاس درس در استان هستیم که ایجاد آنها نیازمند ۱۲۰۰میلیارد تومان سرمایه‌گذاری است.

جواد ذاکر می‌افزاید: سازمان نوسازی مدارس استان یزد در سال ۱۳۹۹ تعداد ۴۳طرح آموزشی را آماده بهره‌برداری کرد که این تعداد، مشتمل بر ۳۴مدرسه در قالب ۲۷۱کلاس درس و ۹طرح شامل کتابخانه، نمازخانه و سالن ورزشی است و بر این اساس ۴۸هزارو۳۵۸مترمربع به فضاهای آموزشی استان اضافه خواهد شد.

به گفته وی، با بهره‌برداری از این مدارس در سطح استان مدارس خشتی، گلی و سنگی برچیده شده و میزان مدارس تخریبی استان از ۳۵درصد به ۲۵درصد کاهش‌یافته است.

ذاکر یادآور می‌شود: در مبحث استانداردسازی مدارس و حذف بخاری‌های نفتی و گازی هم پس از این‌که در سال ۹۸ بخاری‌های نفتی از سطح مدارس استان حذف شد، در سال۹۹ نیز با استانداردسازی ۱۱۵کلاس درس، بخاری‌های گازی پنج شهرستان استان به‌صورت کامل حذف شد و امید است در سال‌های آینده استانداردسازی مدارس پنج شهرستان دیگر استان انجام شود. مدیرکل سازمان نوسازی مدارس استان با اشاره به رشد ۳۶درصدی اعتبارات ملی در سال۹۹ نسبت به سال۹۸ و رشد ۲۵۰درصدی مشارکت خیرین در سال۹۹ نسبت به سال گذشته می‌گوید: در حال حاضر تعداد ۸۹ طرح خیر ساز در سطح استان در حال اجراست.

استقبال از یک پویش ملی

ذاکر اشاره‌ای هم به طرح آجربه‌آجر دارد و در توضیح آن می‌گوید: طرح آجربه‌آجر ابتدا در قالب پویش محرم اجرا شد که بالغ‌بر ۵۲۰۰ نفر در استان یزد در این پویش شرکت کردند و درنتیجه با احداث مدرسه‌ای در خضرآباد و با همکاری گروه جهادی به ثمر نشست و بر همین اساس باهمت جامعه خیرین مدرسه‌ساز و با هماهنگی سازمان نوسازی کشور، پویش ملی «من مادرم، بچه‌های ایران فرزند من» در استان یزد نیز در حال اجراست که تاکنون ۳۸۰۰ نفر در این طرح مشارکت داشتند.

این مسؤول ادامه می‌دهد: با اجرای پویش من مادرم،بچه‌های ایران فرزند من در استان یزد، چند نفر از بانوان خیر در این زمینه اعلام آمادگی کرده‌اند و مقرر شد مدرسه‌ای با شش‌کلاس در منطقه خویدک احداث شود، عملیات اجرایی این مدرسه آغازشده و برای مهرسال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.

ذاکر درخصوص میزان مشارکت خیران استان درزمینه مدرسه‌سازی هم می‌گوید: خیران استان در ۹ماهه نخست امسال ۱۹۵میلیارد تومان در طرح‌های بزرگ خیری مشارکت داشتند که این میزان شش برابر تعهدی بوده که اداره کل نوسازی به سازمان داده بود. همچنین ۲۶طرح در ابتدای سال کلنگ خورد و عملیات اجرایی آنها شروع‌شده است.

مشارکت بالای خیرین

چندی پیش محمدعلی طالبی، استاندار یزد نیز در جشنواره بزرگداشت و تکریم خیرین مدرسه‌ساز که به‌صورت ویدئوکنفرانسی با حضور بیش از هزار خیر‌مدرسه‌ساز برگزارشد، در خصوص وضعیت مدارس استان گفت: استان برای سال آینده تحصیلی برای تعمیر و مرمت مدارس فرسوده نیاز به اعتبار کافی دارد، امید می‌رود این موضوع موردتوجه و مساعدت مسؤولان وزارت آموزش و پرورش برای جبران بخشی از مشکلات فضاهای آموزشی قرار گیرد.

محمدعلی طالبی با اشاره به این‌که هم‌اکنون بخشی از اقدام‌های عامه‌المنفعه در زمینه‌های آموزشی، فرهنگی و اجتماعی بر دوش خیران استان است، افزود: خیرین یزدی در سال جاری بیش از ۱۹۵میلیارد تومان به مدارس استان کمک کردند. تعداد این خیرین هم‌اکنون ۲۲۰۰نفر است که ۳۰۰نفر از این خیرین بانوان هستند.

وی با اشاره به فرسودگی بالای مدارس استان یزد گفت: یزد به دلیل قدمت آموزش‌وپرورش و باوجود سرانه خوب فضاهای آموزشی، با مشکل فرسودگی این فضاها مواجه است، طوری که ۲۸درصد مدارس در فهرست تخریب و بازسازی قرار دارد و از ۱۶۶۵مدرسه، ۵۲۹مورد در استان بدون استفاده است که این تعداد شامل ۳۲درصد مدارس استان است و دلیل عدم استفاده از آنها فرسودگی و نگرانی از تخریب است.

سمیه شرف دینی - جام جم یزد