آمار همه چیز را از ایردا بگیر

اما یکی از اصلی‌ترین مشکلات حوزه آمار و اطلاعات در کشورمان، نحوه و محل انتشار آنها است؛ به‌طوری که تقریبا هر شرکت و ارگانی، فرقی نمی‌کند خصوصی باشد یا دولتی، آمار و اطلاعات مربوط به کسب‌وکارش را به شیوه‌‌ای که خودش صلاح می‌داند و در وبگاه اختصاصی خودش منتشر می‌کند! این کار امکان دسترسی به همه اطلاعات منتشر شده در یک حوزه را بسیار سخت می‌کند و تحلیل و مقایسه این حجم از اطلاعات پراکنده کاری به‌شدت زمان‌بر و طاقت‌فرساست.

اما اتفاق خوب این است که برای اولین‌بار در کشور، ایده جمع‌آوری، منظم‌سازی، دسته‌بندی، تحلیل و ارائه متمرکز آمار و داده‌های رسمی، آن هم در گستره وسیعی از زمینه‌های مختلف را شرکت «داده پردازان آزرم» به مرحله اجرا درآورده است.

«ایردا» (IRDA) که از سرواژه عبارت «Iran Data Administration» به‌معنی «مدیریت اطلاعات ایران» گرفته شده است، نام وبگاهی است که در شرکت «داده پردازان آزرم» ساخته شده است و راهبری می‌شود.

این شرکت خلاق و نوآور که در خرداد 1398 به‌طور رسمی به ثبت رسیده است، موفق شد در دی ماه همان‌سال پلتفرم «ایردا» را ارائه دهد.

کاری که «ایردا» انجام می‌دهد، جمع‌آوری اطلاعات رسمی منتشرشده از سوی نهادهای مختلف است؛ این آمار معمولا خیلی هم در دسترس نیست و باید از لایه‌های زیرین وبگاه‌های مربوط به هر نهاد یا شرکت استخراج شود سپس محتوای آماری گردآوری شده، مرتب و دسته‌بندی می‌شود تا به شکل منظمی در وبگاه «ایردا» در دسترس کاربران قرار گیرد.

هر کاربر می‌تواند در هر قالب یا فرمتی که نیاز دارد به این آمار و اطلاعات دسترسی داشته باشد. البته در «ایردا» امکان تحلیل این اطلاعات هم میسر شده که طبق نیاز مشتری و بسته به اهدافی که او مشخص می‌کند قابل انجام است.

قصه تولد ایردا

علی زرکش، مدیرعامل شرکت «داده‌پردازان آزرم» و همچنین بنیان‌گذار وبگاه «ایردا» است. او درباره نحوه شکل‌گیری ایده‌ای که بعدها منجر به تولد «ایردا» شد، به‌ جام‌جم می‌گوید: «من قبلا به‌عنوان کارشناس در حوزه سرمایه‌گذاری و تدوین طرح‌های توسعه فعالیت می‌کردم و همیشه می‌دیدم فعالان این حوزه از عدم دسترسی آسان به آمار رسمی در زمینه‌های گوناگون رنج می‌برند. پراکندگی شدید و متمرکز نبودن آمار و اطلاعات باعث می‌شد دسترسی به آنها بسیار سخت و گاهی ناممکن شود. همچنین یک قالب مشخص برای انتشار این محتوای آماری وجود نداشت و هر شرکتی اطلاعاتش را با یک یا چند فرمت معمولا ناکارآمد ارائه می‌کرد. اما مهم‌ترین نقیصه این بود که آمار رسمی ایران در هیچ‌کدام از منابع خارجی وجود نداشت و درواقع این همان جرقه‌ای بود که ایده متمرکزکردن تمام آمار و اطلاعات رسمی کشور در یک وبگاه خاص را در ذهن من روشن کرد.»

او می‌افزاید: «لمس این مشکلات از یک طرف و اینکه من قبلا در خارج از کشور تحصیل می‌کردم و از انواع وبگاه‌های خارجی در حوزه آمار و اطلاعات استفاده کرده بودم هم از طرف دیگر، باعث شد در گام اول به بومی‌سازی پلتفرم‌های خارجی موفق در این حوزه اقدام کنم. خوشبختانه بعدها به یاری خداوند و با تلاش همکارانم موفق شدیم «ایردا» را به‌منظور متمرکزسازی آمار رسمی کشور راه‌اندازی کنیم. ما تا کنون 65 منبع انتشار رسمی آمار کشور در فضای مجازی را شناسایی کرده و بیش از 14هزار عنوان آمار را جمع‌آوری و در 28 دسته‌بندی مختلف در پلتفرم «ایردا» بارگذاری کرده‌ایم. همچنین تا به امروز 300 نفر به‌عنوان کاربر در وبگاه ما ثبت‌نام کرده‌اند و در حال بهره‌گیری از خدمات «ایردا» هستند.»

چشم‌انداز ایردا

بنیان‌گذار «ایردا» درباره طرح‌های آتی شرکت تحت مدیریتش می‌گوید: «ما در برنامه داریم تا تابستان سال 1400 تعداد عنوان آمارهای بارگذاری شده وبگاه را به 40هزار عنوان افزایش دهیم. همچنین با آینده‌ روشنی که در زمینه اقتصادی برای کشورمان متصور است، پیش‌بینی می‌کنیم حضور شرکت‌ها و سرمایه‌گذارهای خارجی در کشور افزایش چشمگیری داشته باشد؛ بنابراین طرح دیگری که در دست اقدام داریم راه‌اندازی وبگاه «ایردا» به زبان انگلیسی خواهد بود که امیدواریم تا پیش از پایان سال جاری به مرحله بهره‌برداری برسد. این کار باعث می‌شود بتوانیم آمار و اطلاعاتی مبنی بر ثبات و رشد اقتصادی کشورمان را به سرمایه‌گذاران خارجی نشان دهیم تا علاوه بر اینکه اعتماد و اطمینان آنها را برای سرمایه‌گذاری جلب می‌کنیم، با یک تیر دو نشان بزنیم و برای شرکتمان هم درآمد ارزی ایجاد کنیم.»

زرکش اضافه می‌کند: «گام‌هایی هم در خصوص استفاده از هوش‌مصنوعی در زمینه استخراج داده‌ها برداشته‌ایم که امیدواریم در آینده بتوانیم این روند را تسریع کنیم. همچنین در حال مذاکره و کار بر روی این موضوع هستیم که آمار و اطلاعات نرم‌افزارها و شرکت‌های نوپا را هم جمع‌آوری کرده و در پلتفرم‌مان قرار دهیم. در طرحی دیگر مشغول کار بر روی «آمارسازی» در حوزه‌های مختلف هستیم؛ به‌عنوان مثال «پادکست» فارسی نوع جدیدی از محتوای شنیداری است که به‌شدت در حال رشد است. قطعا در آینده برای مطالعه و تحقیق بر روی این رسانه نیاز به آمار جامع و کاملی خواهد بود که ما در حال جمع‌آوری آن اطلاعات هستیم. همچنین برنامه میان‌مدتی که در نظر داریم این است که بتوانیم تا سال 1405 به مرجع اصلی و تخصصی آمار در ایران بدل شویم. «ایردا» جایی خواهد بود که همه آمار و اطلاعات رسمی کشور در آن قابل دسترس است و به‌طور منظم و دقیق به‌روزرسانی می‌شود.»

ویژگی‌های ابتکار ایردا

بنیان‌گذار وبگاه «ایردا» در خصوص ویژگی‌هایی که برای «ایردا» در نظر گرفته شده است، می‌گوید: «یکی از اصلی‌ترین خدمات ما «آمار سفارشی» است. بعضی از آمارها و اطلاعات به‌دلیل کم بودن مخاطب آنها، ممکن است در وبگاه ما قرار نگیرند؛ اما کاربرانی که بر اساس اهداف‌شان به این‌گونه آمارها نیاز داشته باشند می‌توانند زمینه و نوع اطلاعات مد نظرشان را به ما سفارش بدهند. ما بر اساس سفارش کاربران اطلاعات را استخراج و تحلیل می‌کنیم و به‌صورت نمودارها و جداول ساده و قابل فهم در اختیار آنها قرار می‌دهیم.»

زرکش افزود: «یک خدمت ویژه دیگر که ما در «ایردا» به مشتریان‌مان ارائه می‌دهیم، سرویس «تحلیل داده» است؛ در این مدل از خدمات مبتنی بر آمار که توسط یک تیم 6 نفره متشکل از فارغ‌التحصیلان دکترای آمار دانشگاه شهید بهشتی انجام می‌شود، از تمام نرم‌افزارها و ابزار آماری موجود برای تحلیل داده‌ها استفاده می‌شود. درواقع «تحلیل داده‌» به پیش‌بینی و توسعه بازارها و همچنین شناسایی و تقویت نقاط ضعف آنها کمک می‌کند. بازار هدف ما در این سرویس بیشتر دانشجویان، محققان، مدیران فروش و مدیرعاملان شرکت‌ها و همچنین کسب‌وکارهای کوچکی هستند که امکان استقرار تیم‌های تحلیل داده را ندارند.»

وی در ادامه درخصوص خدمات دیگری که مجموعه‌اش ارائه می‌دهد می‌گوید: «ما در زمینه «تولید محتوای آماری» هم فعال هستیم و در سه دسته اخبار عمومی، تخصصی و نیمه‌تخصصی به تولید محتوا در حوزه آمار می‌پردازیم. این محتوا معمولا اخبار روز دنیا در رابطه با آمار و اطلاعات است که تیم مترجم‌های ما آنها را به‌‌شکلی روان و حرفه‌ای به زبان فارسی ترجمه می‌کنند.»

او ضمن تاکید بر این نکته که در «ایردا» هیچ گونه آمار محرمانه‌ای منتشر نشده و نخواهد شد، در ادامه صحبت‌هایش با جام‌جم خاطرنشان کرد: «کار اساسی و بزرگی که تمام تلاش مجموعه ما در نهایت معطوف به‌آن می‌شود، فرهنگ‌سازی در استفاده از آمار و تشویق افراد فعال در این حوزه به استفاده اصولی و صحیح از اطلاعات و آمار است.»

فراز سهیلی آزاد - نشان ایرانی 2 / روزنامه جام جم