ایران حق دارد نگران بازرسی‌های هسته‌ای باشد

  آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با استناد به ادعاهای تبلیغاتی و سیاسی رژیم صهیونیستی و آمریکا خواستار بازرسی از اماکن حساس در ایران شده و حتی دیروز قطعنامه سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه را نیز علیه کشورمان تصویب کرد. نظر شما در این‌خصوص چیست؟

ایالات متحده آمریکا برای پیگیری ادعاهایی که اسرائیل علیه ایران (در‌خصوص فعالیت سایت‌های هسته‌ای جدید) مطرح کرده است، به آژانس و شورای حکام فشار وارد کرده است. ایران حق دارد در برابر چنین فشارهای آشکار و متعاقبا، درخواست‌هایی که آژانس برای بازرسی از اماکن مختلف در ایران مطرح می‌کند، با احتیاط و نگرانی برخورد کند. سایت‌ها و مکان‌هایی که آژانس اصرار دارد بر اساس ادعای اسرائیل آنها را بازرسی کند، قبلا مورد بازدید این نهاد قرارنگرفته است.  همان‌طور که در اساسنامه آژانس آمده است، اگر هر سایتی به هر دلیلی حساس و محرمانه باشد، رویه‌های دسترسی به آن باید مدیریت شده باشد، نه این‌که آژانس بخواهد بازرسی بی‌حد و حصر و حساب نشده از آن را صورت دهد. ضمن این‌که ایران محق است از داشته‌ها و اطلاعات مهم و حساس غیرهسته‌ای خود صیانت کند. این حق هر کشوری است که در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عضویت دارد.

  اگر بخواهیم راهبرد ترامپ  یعنی فشار حداکثری علیه ایران را مبنا قرار دهیم، رفتارهای اخیر آژانس و سازمان ملل متحد در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران و طرح ادعاهای مکرر علیه تهران را چگونه در قبال این راهبرد مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهید ؟

من اساسا  فکر نمی‌کنم دولت ترامپ در تلاش باشد ایران را به میز مذاکره بکشاند، بلکه در تلاش است برجام را کاملا نابود کند تا دولت بایدن در صورت پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا  نتواند دوباره به آن بازگردد. ترامپ سعی دارد از این گزارش‌ها و قطعنامه‌ها به عنوان ابزاری برای پیشبرد راهبرد فشار حداکثری علیه ایران استفاده کند. همچنین ترامپ هدفی به نام تمدید‌تحریم‌های تسلیحاتی ایران را نیز مدنظر قرار داده و سعی دارد از این اهرم‌ها برای دستیابی به این هدف نیز استفاده کند. ترامپ امید دارد ایران با ترک کامل برجام و خروج از ان‌پی‌تی به این اقدامات و فشارها واکنش نشان دهد. اما او فراموش کرده است این واکنش‌ها می‌تواند منجر به تقابل جدی  ایران و آمریکا شود. این منازعه برای همه فاجعه بار خواهد بود و هرگونه امید به دیپلماسی را از بین می برد.

  بر اساس آنچه مطرح می‌شود، آمریکا  در تلاش است اگر نتوانست تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند در این صورت مکانیسم ماشه را فعال کند. آیا  به لحاظ حقوقی، آمریکا یکی از اعضای برجام است؟ آیا این کشور حق استناد به این توافق‌نامه و قطعنامه 2231 را خواهد داشت؟

صورت مسأله در اینجا کاملا مشخص است. دولت ترامپ در اقدامی رسمی و عملیاتی، آمریکا را از توافق هسته‌ای با ایران خارج کرد. بنابراین وقتی کشوری از یک پیمان خارج می‌شود، چگونه می‌تواند به مفاد و بندهای آن توافق یا پیمان استناد کند؟! این قاعده در‌خصوص برجام و مکانیسم ماشه نیز صدق می‌کند.  ظاهرا نقشه آمریکا این است که در ماه‌سپتامبر( شهریور) و همزمان با ریاست دوره‌ای کشور نیجر در شورای امنیت، فشارهای بیشتری در این خصوص به شورای امنیت وارد کند، زیرا نیجر از طرفداران آمریکا محسوب می‌شود. به نظر من حامیان توافق هسته‌ای در نظام بین‌الملل، باید  جهت مقاومت در برابر این راهبرد دولت ترامپ و اقداماتی که قصد دارد در ذیل این استراتژی صورت دهد، سازماندهی شوند. عدم تمدید معافیت‌های هسته‌ای ایران، با هدف انهدام کل برجام و این توافق صورت می‌گیرد. دولت ترامپ علاوه بر آن‌که سعی دارد برجام را به صورت کامل تا قبل از انتخابات ماه نوامبر( آبان ماه) نابود کند، بلکه مانع تعهدپذیری کشورهای اروپایی و حتی چین و روسیه در قبال این توافق شود. ترامپ دست به بازی خطرناکی زده است. افرادی مانند مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا نقش پررنگی  در شکل‌گیری این بازی خطرناک و غیرمعقول ایفا  می‌کنند.    

فرانک فون هیپل کیست؟

فرانک فون هیپل، ۸۳ساله، یک فیزیکدان و البته سیاستمدار شناخته شده در ایالات متحده آمریکا محسوب می‌شود. او هم اکنون استاد دانشگاه پرینستون در حوزه های مربوط به «پیوند علم و امنیت بین الملل» بوده و در کالج تخصصی «وودرو ویلسون» نیز در همین زمینه مشغول به فعالیت است. در دهه ۱۹۸۰ میلادی، فون هیپل ریاست فدراسیون دانشمندان آمریکا را بر عهده داشت.

نقطه اوج فعالیت سیاسی فون هیپل، بین سال های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۵ بوده است. او در دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون، معاون امنیت ملی مرکز علم و تکنولوژی در کاخ سفید بوده است. فون هیپل از مشاوران اصلی دولت بیل کلینتون در حوزه تکنولوژی و روابط بین الملل (خصوصا در عرصه تسلیحاتی) بوده است. فون هیپل، در حوزه مواد شکاف‌پذیر و استفاده از انرژی هسته ای در بهینه سازی مصرف سوخت، تاسیس راکتورهای غیرنظامی در جهان و... نیز به همراه همکارانش در مراکز مختلف، مشغول تحقیق و مطالعه است.