دست در دست قرارگاه مهارت‌آموزی
از خرداد 96 به این سو، ارائه آموزش‌های مهارتی به سربازان زیر نظر قرارگاه مهارت‌آموزی سربازان ستاد کل نیروهای مسلح انجام میشود. اما پیش از تشکیل این قرارگاه نیز سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور دوره‌های مهارت‌آموزی برای سربازان را به صورت جداگانه برگزار می‌کرد. دوره‌هایی که البته مثل امروز فراگیر نبود و سالانه فقط بین 20 تا 25 هزار نفر در آن شرکت می‌کردند.
اما بعد از تشکیل قرارگاه مهارت‌آموزی، ستاد کل نیروهای مسلح با دستگاه‌های مختلفی از جمله وزارتخاته‌های ارتباطات، آموزش و پرورش، علوم، کشاورزی، صنعت و معدن و کار و رفاه اجتماعی و نهادهایی همچون هلال احمر و معاونت علمی ریاست جمهوری توافق کرد تا هر کدام بخشی از اجرای این طرح ملی را برعهده بگیرند. در این میان، مهم‌ترین سازمانی که در برگزاری دوره‌های آموزشی برای کارکنان وظیفه با قرارگاه مهارت‌آموزی همکاری می‌کند، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور است و بخش عمده‌ای از ارائه آموزش‌ها، اعطای گواهینامه‌ها و تجهیز امکانات آموزشی پادگان‌ها بر دوش این سازمان گذاشته شده. ضمن این که سازمان فنی و حرفه‌ای همچنان متعهد به تامین هزینه‌های لازم برای آموزش 25 هزار سرباز در سال است و هزینه‌های مورد نیاز برای فراهم کردن امکانات، ارائه آموزش‌های مهارتی و برگزاری آزمون برای سایر سربازان شرکت‌کننده در این طرح، از سوی قرارگاه مهارت‌آموزی نیروهای مسلح تامین میشود.
مهارت‌آموزان میلیونی خواهند شد
اولین آزمون مهارت‌آموزی سربازان ۲۲ دی ۹۶ با شرکت حدود ۹۰ هزار نفر از کارکنان وظیفه نیروهای مسلح برگزار شد. روند برگزاری دوره‌های آموزش‌های مهارتی برای سربازان از آن زمان تا امروز ادامه پیدا کرده است، به نحوی که تا پایان سال 97 در مجموع بیش از
300 هزار سرباز موفق به شرکت در دوره‌های مهارت‌آموزی شده‌اند که از این تعداد حدود 200 هزار نفر زیر نظر سازمان فنی و حرفه‌ای آموزش دیده‌اند.
در سال 98 نیز هدف‌گذاری قرارگاه مهارت‌آموزی کارکنان وظیفه، ارائه آموزش‌های مهارتی برای بیش از 200 هزار سرباز بود که البته با توجه به مشکلات اقتصادی اخیر، به نظر می‌رسد که این هدف محقق نشود. با این حال، از ابتدای سال تاکنون حدود 80هزار سرباز صرفا در دوره‌های آموزشی سازمان فنی و حرفه‌ای شرکت کرده‌اند. براساس نقشه پنج ساله قرارگاه مهارت‌آموزی، قرار است تا سال 1401 حداقل یک میلیون نفر از سربازان کشور در دوره‌های مهارت‌آموزی شرکت کنند. همچنین این قرارگاه قصد دارد که تا پایان آن سال، صد درصد کارکنان وظیفه نیروهای مسلح را زیر پوشش طرح مهارت‌آموزی قرار دهد، به گونه‌ای که از سال 1401 به بعد، همه سربازان بعد از گذراندن دوران سربازی، علاوه بر کارت پایان خدمت، حداقل گواهینامه یک مهارت کاربردی را نیز در جیب خود خواهند داشت.
150 مهارت برای سربازان وظیفه
«بیشتر دوره‌های مهارت‌آموزی سربازان داخل خود پادگان‌ها و مراکز نظامی و در زمان‌های استراحت برگزار میشود. چراکه قرار نیست ارائه آموزش‌های مهارتی به کارکنان وظیفه خدشه‌ای به انجام وظایف محوله آنها وارد کند.» این نکته‌ای است که حبیب عرفان‌منش، مدیرکل راهبری اجرای آموزش سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور در گفت‌وگو با جام‌جم دست روی آن می‌گذارد و توضیح می‌دهد که مدت زمان برگزاری دوره‌های مهارت‌آموزی برای سربازان بسته به نوع دوره بین 60 تا 160 ساعت است. دوره‌هایی که چون به صورت پاره‌وقت برای سربازان برگزار میشود، معمولا بین دو تا سه ماه طول می‌کشد. او همچنین تاکید دارد که در پایان هرکدام از دوره‌های مهارت‌آموزی دو آزمون عملی و کتبی نیز از سربازان گرفته میشود که دریافت گواهینامه‌های مهارتی مشروط به قبولی در این دوره‌هاست و در سال‌های آینده نیز ممکن است دریافت کارت پایان خدمت برای سربازان منوط به گذراندن دوره‌های مهارتی شود. به گفته عرفان‌منش، از بین 3000 رشته مهارتی که استانداردهای شایستگی شغلی آن در سازمان فنی و حرفه‌ای کشور تعریف شده است، فعلا حدود 150 مهارت از گروه‌های مختلف صنعت، کشاورزی، خدمات و فرهنگ و هنر به کارکنان وظیفه نیروهای مسلح آموزش داده میشود.
امکان تحصیل همزمان و گذراندن سربازی
دانشگاه‌های جامع علمی کاربردی و فنی حرفه‌ای از جمله نهادهای طرف قرارداد با قرارگاه مهارت‌آموزی برای ارائه آموزش‌های مهارتی به سربازان هستند. البته چون امکان تحصیل همزمان با خدمت در شرایط معمول وجود ندارد، ستادکل نیروهای مسلح به تازگی اجازه داده است که سربازان در دوره‌های پودمانی و تک‌درس این دو دانشگاه شرکت کنند. خبر این مجوز را همین چند روز پیش سردار موسی کمالی، رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستادکل نیروهای مسلح و سخنگوی قرارگاه مهارت‌آموزی سربازان به رسانه‌ها اعلام کرد و گفت: با توجه به اهمیتی که موضوع مهارت‌آموزی برای ما دارد، از بهمن امسال اجازه می‌دهیم سربازانی که دارای مدارک تحصیلی دیپلم و فوق دیپلم هستند، در رشته‌های پودمانی ادامه تحصیل دهند. همچنین به گفته کمالی، شرکت در دوره‌های تک‌درس و پودمانی دانشگاه‌های جامع علمی کاربردی و فنی حرفه‌ای داوطلبانه خواهد بود، اما کسانی که در زمان سربازی خود در این دوره‌ها شرکت کنند، از ۵۰ درصد تخفیف شهریه برخوردار خواهند شد. البته این طرح فعلا به صورت آزمایشی در استان‌های تهران، فارس، خوزستان، آذربایجان غربی، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان و گیلان برگزار میشود و در صورت موفقیت، در سال‌های آینده به سایر نقاط کشور نیز گسترش پیدا می‌کند.
اشتغالزایی در سایه طرح مهارت‌آموزی
رشته‌های مهارتی که دوره‌های آموزشی آن برای کارکنان وظیفه برگزار میشود، بر مبنای نیازسنجی‌های نیروهای مسلح تعیین می‌شوند. یعنی مهارت‌های کاربردی مختلفی که نیاز به نیروی آموزش‌دیده مربوط به آن در یگان‌های مسلح وجود دارد، در اولویت قرارگاه مهارت‌آموزی برای ارائه آموزش‌های کاربردی قرار می‌گیرد تا سربازان بتوانند مهارت‌های لازم برای انجام وظایف محوله در زمینه‌های تخصصی یگان خود را کسب کنند.
این کار ضمن افزایش بهره‌وری عملکرد کارکنان وظیفه نیروهای مسلح، در فراهم شدن بسترهای اشتغالزایی برای سربازان پس از پایان خدمت نیز مؤثر است. به این صورت که سرباز مهارت‌آموز در طول دوران خدمت خود، یک تا دو سال به انجام فعالیت تخصصی در یک مهارت کاربردی مشغول است و پس از پایان خدمت نیز گواهینامه مربوط به همان مهارت را از سازمان فنی و حرفه‌ای یا دیگر سازمان‌های آموزش‌دهنده سربازان دریافت می‌کند. قرارگاه مهارت‌آموزی همچنین در تعیین رشته‌های مهارتی برای آموزش به کارکنان وظیفه، به مطالعات انجام‌شده درباره شناسایی فرصت‌های شغلی و مزیت‌های نسبی شهرهای مختلف کشور توجه دارد. یعنی این قرارگاه دوره‌های آموزشی مهارت‌هایی را برای سربازان برگزار می‌کند که بازار کار مناسب‌تری دارند. اتفاقی که در فراهم شدن فرصت‌های شغلی برای سربازان در پایان خدمت تاثیر به‌سزایی دارد.
سربازان مهارت‌آموز وام می‌گیرند
«گواهینامه‌های مهارت که از سوی سازمان فنی و حرفه‌ای صادر میشود، جزو معدود مدارک معتبری در کشور ماست که شایستگی‌های شغلی افراد را تایید می‌کنند. همچنین این گواهینامه‌ها مدارکی بین‌المللی محسوب میشود که قابل ترجمه و ارائه در بسیاری از کشورهاست. مدارکی که به سربازان مهارت‌آموز داده میشود نیز عین همان گواهینامه‌هایی است که دیگر مهارت‌آموزان سازمان فنی و حرفه‌ای دریافت می‌کنند و دقیقا همان اعتبار را دارد.» این صحبت‌ها را مدیرکل راهبری اجرای آموزش سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور در گفت‌وگو با جام‌جم بیان می‌کند تا ثابت کند برگزاری دوره‌های آموزش مهارت‌های کاربردی و دیگر سیاست‌هایی که قرارگاه مهارت‌آموزی سربازان در پیش گرفته است، به فراهم شدن بسترهای شغلی بیشتر برای سربازان شرکت‌کننده در طرح‌های مهارت‌آموزی کمک خواهد کرد. حبیب عرفان‌منش همچنین می‌گوید که در این راستا معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار و رفاه اجتماعی در توافقی که با قرارگاه مهارت‌آموزی سربازان داشته، موظف شده کسانی را که حین خدمت سربازی در دوره‌های مهارت‌آموزی شرکت کرده‌اند، در اولویت اعطای تسهیلات در طرح‌های اشتغالزایی قرار دهد. او این را هم به صحبت‌هایش اضافه می‌کند که قرارگاه مهارت‌آموزی نیز با چند بانک دولتی و خصوصی وارد مذاکره شده تا در آینده‌ای نه‌چندان دور به سربازان مهارت‌آموز پس از پایان خدمت تا سقف 30 میلیون تومان وام خوداشتغالی پرداخت کنند.
محمدحسین خودکار
جامعه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفتگو با جام جم آنلاین هشدار داد
حسن هانیزاده در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
گیتی خامنه از دغدغههای محیطزیستیاش می‌گوید
علی داوودی و پدرش در تحریریه روزنامه «جام‌جم»:
سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفتگو با جام جم آنلاین هشدار داد
