غرغرهای ویراستارباشی

در غلط نغلتیم

چشم‌های به‌آب‌افتاده‌ام را با دست‌هایم پوشانده‌ام و دارم پشت‌هم و ریزریز و البته از راه دور غر می‌زنم به جان آقای نویسنده! واژه‌های متن هم خسته‌تر از من، دارند به جان خودم غر می‌زنند که بابا بی‌خیال ویراستار باشی! گیر داده‌ای به این «حیات» بی‌نوا و ول‌کن ماجرا هم نیستی! صدایم بلند می‌شود که حیات نه و حیاط! این گناهی‌ها هم گیج شده‌اند از این گیج‌بازی‌های آقای....

کد خبر: ۱۲۳۶۸۸۱

نامبرده در یک متن حجیم و پر از «حیاط» یکی‌درمیان «حیات» نوشته است. من که نمی‌دانستم چطور ممکن است یک نویسنده حیاط را با حیات قاطی کند، حالا خودم گیج شده‌ام از سروصدای بازی کودکان در حیاط خانه قهرمان داستان و به حیاتی می‌اندیشم که روایت قهرمان داستان در بستر آن شکل می‌گیرد. از اینها گذشته، اصلاً استفاده اشتباه این دو واژه به‌جای هم برای یک شهروند با سطح سواد دیپلم هم پذیرفتنی نیست، چه برسد به نامبرده که دستی به قلم دارد.
همان‌طور که میان حیات و حیاط در رفت‌وآمد و کلنجار بودم، ناگهان چشمم شد اندازه چشمان قورباغه! مگر می‌شود نویسنده باشی و «قورباغه» را بنویسی «غورباقه!»
متمرکز شده بودم که غورباقه‌ها را درست کنم که ناگهان «توفان» آقای نویسنده طوفان دیگری راه انداخت. شاهکار این بود که «طوفان» را «توفان» نوشته بود، به‌گمان این‌که توفان همان طوفان است.
از آن شاهکارتر هم واژه «غلطیدن» بود که در همان متن پر از حیات و غورباقه به چشمم خورد. منظور نویسنده محترم «غلتیدن» بوده البته.
خب، حالا به حقیر حق می‌دهید که به‌عنوان یک جوجه‌ویراستار حرص بخورم از آن‌همه غلط‌نویسی؟! تمام حرف بر سر دقت‌کردن در نوشتار واژگان است؛ خب هرکسی ممکن است املای صحیح برخی واژگان و عبارات در لحظه به ذهنش خطور نکند و اشتباه بنویسدش؛ مثلاً همین دیروز در حال ویرایش کتابی بودم که به واژه «ضمخت» برخوردم. هرچند این هم از دید من پذیرفتنی نیست، اما می‌توان تصور کرد که نویسنده خیال کرده زمخت و ضخیم از یک ریشه‌اند، این غلط املایی را بدون غرغر اصلاح کرد. البته کم نیستند نویسندگان باسواد و پاک‌نویسی که حتی به قواعد ویرایش رایانه‌ای هم مسلط‌اند؛ اما کار سختی نیست مراجعه به اینترنت و جستن املای صحیح واژه‌ها، اگر فرهنگ لغت در دسترسمان نیست.
غر اول برای عموم شهروندان از دانش‌آموزان تا دانشجویان مقطع دکتری، این‌که حیات را با حیاط اشتباه نگیرید! حیات به‌معنی زندگی و زیست است و حیاط یعنی محوطه و صحن خانه!
در غر دوم به تفاوت معنایی «طوفان» و «توفان» تنها به اشاره‌ای اکتفا می‌کنم: «طوفان» همان بادهای شدید و ویرانگر است. توفان هم یعنی غرّان و از مصدر توفیدن است. پس لطفاً این دو واژه را هم به‌جای یکدیگر به کار نبرید.
قورباغه هم با همین صورت نوشتاری درست است. لطفاً خلاقیت به خرج ندهید و قورباقه، غورباقه یا غورباغه ننویسید.
و اما غر بعد، منظور آقای نویسنده از غلطیدن بی‌شک غلتیدن بوده، نه چیز دیگری. غلت‌زدن و غلت‌خوردن و غلتاندن با همین صورت املایی درست است.
تا غری دیگر، بدرود.