سبزه لبویی
برای داشتن سبزه لبویی فقط کافی است به قراردادن سبزه نه فقط روی سفره که در کنارسفره هفتسین رضایت بدهید. البته درست کردن آن برای امسال دیر شده، باید ده روز زودتر دست به کار میشدید. مگر اینکه بخواهید آن را مثل یک گل طبیعی گوشه خانه بگذارید. برای شروع، یک عدد چغندر لبویی سالم را که ریشههایش بریده نشده، شسته و توی یک کیسه نایلونی بگذارید و درش را گره بزنید. این کار برای ریشهزایی سریعتر لبو است. روی کیسه را هم یکی دوتا سوراخ کنید تا لبو بتواند نفس بکشد. آن را توی دمای اتاق بگذارید. بعد از چند روز شروع به جوانه زدن میکند. وقتی ریشه زد، آن را داخل یک ظرف آب بگذارید. ریشههای قرمز رنگ آن هم به تنهایی زیبا هستند پس بهتر است برای لبو یک تنگ شیشهای بلند انتخاب کنید طوری که دهانهاش متناسب با قطر لبو بوده تا زیبایی ریشهها هم نمایان باشد.
میتوانید هر 15روز یکبار هم برحسب بزرگی گلدان به اندازه نوک قاشق چایخوری از کودهای آپارتمانی (پودری یا مایع) برای قویتر شدن برگها استفاده کنید. بعد از یکماه شما یک سبزه ایستاده با برگهای زیاد و ساقههای قرمز رنگ جذاب خواهید داشت. فراموش نکنید مثل همیشه گلدان را باید در نور مناسب قرار دهید. درصورت کدرشدن آب گلدان هر دوسه روز یکبار آب آن را عوض کنید. اگر خوب به گلدان رسیدگی کنید سبزه شما تا چهار ماه هم ماندگاری دارد.
سبزههای هستهای
با هسته میوههایی مثل پرتقال، نارنج، لیموترش یا شیرین و خرما میتوانید سبزههای بسیار جذابی برای سفره هفتسینتان درست کنید. این طوری هم بابت هدر دادن دانههای استراتژیک مثل گندم عذاب وجدان ندارید و هم یک تجربه جدید کسب کردهاید.
ماندگاری زیاد آنها و تبدیل کردنشان به درختچه هم جای خود را دارد.
برای داشتن سبزه مرکبات باید هسته آنها را ده تا 20 روز قبل از عید خیس کنید. زمان شروع این کار بستگی به هوای محل زندگی شما دارد. خیس کردن هستهها دو روش دارد. در روش اول باید آنها را سه چهار روز در آب خیساند. در روش دوم میشود روز اول آنها را در آب خیس کرد و روز دوم به آرامی پوست هستهها را کند طوری که مغز آسیب نبیند و مغز را کاشت. روش دوم جوانهزنی سریعتری دارد، ولی دقت بیشتری میخواهد. در هر دو روش، بعد از تمام شدن مرحله خیسخوردگی، هستهها را روی خاک گلدان بگذارید و یک لایه نازک خاک سبک رویشان بپاشید. کمی آبپاشی کنید و در جای گرم بگذارید. توصیه میشود برای زودتر جوانهزدنشان دو روز اول روی گلدان را نایلون بکشید.
سبزه خرما
برای هسته خرما هم باید یک ماه قبل از عید دست به کار شوید. هستهها را بشویید و در یک لیوان آب بریزید. آب لیوان را تند تند عوض کنید. بعد آنها را دربیاورید و لای یک دستمال نمدار در یک جای گرم و روشن خانه بگذارید. میتوانید دستمال را داخل یک نایلون زیپدار بگذارید تا دیرتر رطوبتش را از دست دهد. حواستان باشد دستمال همیشه نم داشته باشد وگرنه هسته جوانه نمیزند. سبز شدن هستهها دو هفته تا 20روز زمان میبرد.
سبزههای گلی
اگر خیلی سختگیرید در اسراف نکردن یا وقت ریختن سبزه را ندارید، میتوانید از گذاشتن بعضی گلها در سفره هفتسینتان لذت ببرید. برگ بیدی سبز و هِلِکسین گزینههای خوبی برای این کار هستند. چون ارتفاع زیادی ندارند و درست همان حس سبزه را به شما القا میکنند. برگ بیدی را همهتان میشناسید، ولی درباره هلکسین لازم است توضیح دهم. این گل را خیلیها به نامهای چمن عروس، گل عدسی یا برگ بیدی مینیاتوری هم میشناسند. حتی در بیشتر موارد، اشتباهی آن را با گل کالیسیا یکی میگیرند. این دو گل از دو خانواده متفاوت هستند. هِلِکسین از خانواده گزنه است و کالیسیا از خانواده برگ بیدی. در واقع هِلِکسین یک گیاه به صورت خودرو است که در بعضی کشورها به عنوان یک گیاه پوششی در فضای سبز به کار میرود. در ایران بهتازگی کاشت آن در گلدان رواج زیادی گرفته است. برگهای ظریف با رنگ سبز تیره و رشد خیلی سریع، آن را به گیاهی پرطرفدار تبدیل کرده است. برای پرپشت شدن گلدان هر چند وقت یکبار انتهای ساقهها را هرس کنید و مستقیم در گلدان جدیدی بکارید. این گلدان جدید بسیار مناسب سفره هفتسین است. درست است در سایه هم رشد میکند، ولی در صورت دریافت نور غیرمستقیم گلدان شادابتری خواهید داشت. به فضای بسته و گرم اتاق حساس است. مثلا اگر زمستان در یک اتاق گرم قرار گیرد به حالت گندیده درمیآید و میمیرد. در حالت آبیاری بیش از اندازه هم، چنین اتفاقی برای آن خواهد افتاد. به این نکته خیلی دقت کنید: موقع آبیاری هلکسین اگر از بالا و با فشار آب را روی گلدان بریزید، ساقههای ظریف آن درهم تنیده و باعث بدشکلی آن میشود. حوصله کنید، گیسوهای آن را با دست بلند کنید و زیر برگها و کنارههای گلدان به آن آب بدهید. اگر هلکسین را به عنوان سبزه عید انتخاب کردید و در این ایام هوای خانهتان گرم بود، چند ساعت بگذاریدش کنار پنجره یا روی تراس که هوا بخورد.
سبزههای دقیقه نودی
اگر روزهای آخر سال رسید و به خاطر سرشلوغی یادتان رفته بود سبزه بریزید نگران نباشید. همیشه راهی برای دقیقه نودیها وجود دارد. بروید سراغ بذرهای ریز. دانه هر چه ریزتر باشد زودتر جوانه میزند. شاهی، کلزا، ارزن، خاکشیر، خرفه و یونجه جزو دانه ریزها هستند. بذرها را از عطاریها میتوانید تهیه کنید. در شهرهای کوچکتر فروشگاههای عرضه محصولات کشاورزی هم بذر فلهای توی دست و بالشان دارند. ارزن را از پرنده فروشیها هم میتوانید تهیه کنید یا اگر توی خانه پرنده دارید یک مشت از غذایش را بردارید و سبز کنید. این بذرها یکی دو روزه جوانه میزنند و روز چهارم پنجم هم سبزهشان به هفتسین میرسد.
رنگ و وارنگ از همه رنگ
دنیای سبزهها دنیای متنوعی است. از غلات گندم، از حبوبات عدس، ماش و گاودانه، از سبزیجات تره، ریحان و شاهی، از میوهها کدو، طالبی، نارنج، لیموشیرین و پرتقال از دانههای روغنی کنجد، کلزا و شاهدانه از گیاهان دارویی خاکشیر و اسفرزه و از علوفهایها ذرت و خیلی سبزههای دیگر که ممکن است ما حتی اسمش را هم نشنیده باشیم، ولی در نقاط مختلف کشور بر اساس محصولات محلی هر منطقه به عنوان سبزه انتخاب میشوند.
این وسط سبزههای خوردنی هم فالاند و هم تماشا. بعد از عید، خوب که از دیدنشان لذت بردید میتوانید بخوریدشان.
سبزه یک نشان است
گذاشتن سبزه در هفتسین، نمادی است از اعتقاد داشتن به شادابی، حیات، سرسبزی و خرمی در سال نویی که پیشرو داریم. چیزی که مهمتر از انتخاب نوع سبزه، گلدان و ظرف آن است. سبزه فقط یک نشانه است. چنین تفکری را در دلها هم باید سبز کرد.
زینب خزایی
جامعه