مرارت بیکاری

خیلی‌ها خبر ندارند که بیکاری هنرمندان بسیار مرارت‌بارتر از بیکاری دیگر اقشار جامعه است. شما اگر در یک شرکت خصوصی هم کار کنید وقتی به دلایلی بیکار می‌شوید، قادرید برای مدتی هم که شده از بیمه بیکاری استفاده کنید؛ اما بیمه‌ای که به هنرمندان تعلق گرفته یک بیمه خویش‌فرماست که حتی به‌طور حداقلی امنیت شغلی آنها را تأمین نمی‌کند.

در عالم هنر ایران چیزی به نام بیمه بیکاری، محلی از اعراب ندارد و شما اگر مدت‌ها هم بیکار باشید، نهادی نیست که از شما حمایت کند. درباره بازنشستگی هنرمندان هم که اوضاع به مراتب وخیم‌تر است. هنرمندانی را سراغ دارم که با کلی منت بیمه شده‌اند و حالا که بعد از نزدیک به 30 سال پرداخت حق بیمه، بازنشسته شده‌اند؛ حقوق ماهانه بازنشستگی‌شان حدود یک میلیون و 200 هزار تومان است! واقعا با چنین حقوقی چگونه می‌توان گذران زندگی کرد؟

اوضاع هنرمندان واقعا خراب‌تر از آن است که بشود به توصیفش پرداخت؛ بخصوص هنرمندان مستقلی که درگیر سفارشی‌سازی نمی‌شوند و دلشان می‌خواهد کار مطلوب خودشان را روی غلتک بیندازند خیلی رنج می‌کشند. خودم تاکنون و بعد از بیشتر از
40 سال فعالیت در حیطه نویسندگی و کارگردانی ابدا سراغ سفارشی‌سازی نرفتم و سعی کردم روی پای خودم بایستم!

زمانی بود که کارهایی برای تولید به غیرخودی‌ها هم سفارش می‌شد، ولی در سال‌های اخیر کار به‌ جایی رسیده که طرح‌های پر و پیمان هم فقط به نورچشمی‌ها داده می‌شود و بقیه بیکار می‌مانند؛ برای همین است که نوسانات اقتصادی و التهابات ارز اثر سوء را بیشتر از مردم عادی بر بدنه نحیف جامعه هنری می‌گذارد. وقتی سرمایه‌گذاری پرریسک می‌شود، طرح‌های مستقل پا نمی‌گیرد و در نتیجه بسیاری از هنرمندان بیکار می‌مانند و در بیکاری هم فارغ از مشکلات مادی به لحاظ روحی آسیب می‌بینند.

عجیب است که بعد از سال‌ها تولید محصولات هنری در عرصه‌های گوناگون همچنان از تأمین نیازهای اولیه هنرمندان بازمانده‌ایم! آیا تابه‌حال شنیده‌اید یک فروشگاه تعاونی مصرف برای هنرمندان راه بیندازند که بتوانند به‌طور اقساطی مایحتاج خود را از آن تهیه کنند یا دیده‌اید که مانند بسیاری دیگر از صنوف، ارزاق اساسی را میان هنرمندان توزیع کنند؟ متأسفانه همین اقدامات ابتدایی هم برای جامعه هنری انجام نمی‌شود و اوضاعشان مدام بدتر می‌شود.

امیدوارم درددل‌های امثال ما عاملی شود برای کمک به بهبود معیشت بدنه جامعه و البته هنرمندان شریف ایران.

کامران قدکچیان

کارگردان