افسانه‌های شارژی

استفاده از شارژرهای متفرقه و غیراستاندارد به باتری آسیب می‌زند

هر گوشی باید با شارژر استاندارد مخصوص همان گوشی شارژ شود. شارژرهای استاندارد قادرند مقدار جریان الکتریکی هدایت‌شده به درون باتری را کنترل و وقتی باتری شارژ شد این جریان را متوقف کنند. اما اگر از شارژرهای متفرقه و غیراستاندارد استفاده کنید، ممکن است این قابلیت‌های امنیتی را نداشته باشند. وقتی جریان الکتریکی به‌مقدار کنترل نشده به درون باتری راه پیدا کند، موجب خروج بی‌رویه یون‌های لیتیوم و بروز آسیب خواهد شد. البته شاید هم بعضی شارژرهای متفرقه عملکرد قابل قبولی داشته باشند، اما تا حد امکان از شارژر گوشی‌های مدل دیگر استفاده نکنید.

رهاکردن شارژر در پریز موجب اتلاف انرژی می‌شود

این ایده تقریبا نادرست است.در مورد دستگاه‌هایی مثل گوشی موبایل که شارژرشان فقط از یک سیم تشکیل شده است، اگر شارژر در پریز باشد اما آن‌سوی سیم شارژر به هیچ دستگاهی متصل نباشد، برق مصرف نخواهد شد. اما درمورد کابل تلویزیون، لپ‌تاپ یا هر شارژر دیگری که یک بلوک هم به سیم‌شان متصل است، وقتی دستگاه در حالت استندبای باشد نیز مقدار اندکی برق مصرف خواهند کرد.

شارژ گوشی از طریق لپ‌تاپ برای باتری ضرر دارد

گوشی از طریق لپ‌تاپ آهسته‌تر شارژ می‌شود و این شارژشدن آهسته اصلا هم به ضرر باتری نیست، چون به‌این‌ترتیب فشار کمتری به یون‌های لیتیوم و ساختارهای پذیرنده‌شان وارد می‌شود و درنتیجه سلامت باتری حفظ خواهد شد. این درحالی‌است که شارژشدن خیلی سریع به باتری آسیب می‌زند و به‌همین خاطر گوشی‌های هوشمند را طوری می‌سازند که نتوانند از حد مشخصی سریع‌تر شارژ شوند.

خاموش‌کردن گه‌گاه گوشی موجب افزایش طول عمر باتری می‌شود

ساختار باتری‌های لیتیوم‌یون به‌گونه‌ای است که فشار وارده به باتری وقتی گوشی درحال استفاده نباشد تقریبا با زمانی که گوشی کاملا خاموش باشد برابر است. بنابراین با خاموش‌کردن کامل گوشی تفاوت چندانی حاصل نمی‌شود.

حتی وقتی شارژ باتری به صد درصد می‌رسد هنوز جا برای شارژ بیشتر وجود دارد

ظرفیت شارژ باتری گوشی‌های هوشمند از درصدی که برای کاربر نشان داده می‌شود بیشتر است. اما اگر این ظرفیت اضافه را کاملا استفاده کنید، طول عمر کلی باتری به‌مقدار زیادی کاهش می‌یابد. اما چرا؟ از لحاظ فنی اگر ظرفیت شارژ موجود درون باتری افزایش داده شود، در مقابل تعداد دفعاتی که باتری می‌تواند شارژ و تخلیه شود کاهش می‌یابد. برای این‌که باتری صدها یا هزاران بار چرخه شارژ را تحمل کند، باتری‌سازان مجبورند مقدار شارژ اضافه‌ای را که باتری می‌تواند دریافت کند در اندازه مشخصی نگه دارند.

برای این‌که علت این قضیه برایتان روشن‌تر شود، بیایید نگاه کوتاهی به طرز عملکرد باتری‌ها بیندازیم. باتری گوشی‌های هوشمند از نوع لیتیوم‌یون است. این باتری‌ها ساختاری دولایه دارند: یک لایه از لیتیوم کبالت اکسید و لایه دیگر از گرافیت ساخته شده است. انرژی باتری زمانی آزاد می‌شود که یون‌های لیتیوم از لایه گرافیت به‌سمت لایه لیتیوم کبالت اکسید حرکت کنند. اما موقع شارژ برعکسش اتفاق می‌افتد و یون‌های لیتیوم از لایه لیتیوم کبالت اکسید به‌سمت لایه گرافیت برمی‌گردند. مشکل عمر باتری و چرخه‌های شارژ دقیقاً از همین‌جا ناشی می‌شود. اگر یون‌های لیتیوم به‌مقدار بی‌رویه از لایه لیتیوم کبالت اکسید خارج شوند، ساختار اتمی این لایه فرو می‌ریزد. بنابراین باتری‌ها می‌توانند درصورت تخلیه تعداد بیشتری یون لیتیوم به ظرفیت شارژ بالای صد درصد برسند. اما چون ساختار داخلی باتری آسیب جدی می‌بیند، باتری‌سازان تعداد یون‌هایی را که اجازه خروج دارند محدود می‌کنند. ازاین‌رو معمولا در طول یک شارژ کامل فقط حدود نیمی از لیتیوم موجود در لایه لیتیوم کبالت اکسید تخلیه می‌شود.

باتری‌ها در هوای سرد عملکرد ضعیف‌تری دارند

برعکس درست است. یعنی استفاده از باتری در دماهای پایین و خنک نگه‌داشتن آن موجب بهبود عمر باتری می‌شود. به‌عبارتی نگه‌داشتن باتری در دماهای بالا طول عمر کلی باتری را کاهش می‌دهد. اما چرا گرما موجب تضعیف عمر باتری می‌شود؟ علتش به الکترولیت‌های مایعی برمی‌گردد که فاصله بین لایه لیتیوم کبالت اکسید و لایه گرافیت را پر می‌کنند و مانع تماس این دو جزء می‌شوند. یون‌های لیتیوم در حرکت بین لایه‌ها باید از این مایع الکترولیتی که از اجزای مهم ساختار باتری هستند عبور کنند. گرما روی مایع الکترولیت اثر مخرب دارد و اگر این جزء باتری صدمه ببیند، عمر مفید باتری افت خواهد کرد. این قضیه به‌ویژه برای باتری خودروهای برقی که در طول روز در معرض آفتاب قرار دارند مشکلی جدی است. اما درمورد گوشی‌های هوشمند همین که در دمای اتاق نگهداری شوند مشکلی نخواهد بود.

البته درست است که در دماهای پایین عملکرد گوشی کمی کند می‌شود، چون یون‌های لیتیوم بر اثر سرما آهسته‌تر حرکت خواهند کرد و اگر بیرون واقعا سرد باشد انرژی‌رسانی از باتری به اجزا کمی با کندی صورت می‌گیرد. اما این تغییر خیلی جزئی است و موجب آسیب دائمی به باتری نمی‌شود.

تا میزان شارژ باتری به صفر درصد نرسیده شارژکردن جایز نیست

جالب است بدانید که باتری در زمان شارژ کامل و تخلیه کامل بیشترین فشار را تحمل می‌کند. بهترین وضعیت برای باتری شارژ ۵۰ درصد است، یعنی زمانی که نیمی از یون‌های لیتیوم در لایه لیتیوم کبالت اکسید و نیمی دیگر در لایه گرافیت قرار دارند. این موازنه حداقل فشار را به باتری وارد می‌کند و تحمل باتری را برای پذیرش دفعات بیشتر چرخه‌های شارژ افزایش می‌دهد. بنابراین برای افزایش طول عمر باتری بهتر است که میزان شارژ آن را بین ۲۰ تا ۸۰ درصد نگه دارید. به‌این‌ترتیب مدت زمانی که هریک از لایه‌ها بیشترین حجم یون‌های لیتیوم را در خود خواهند داشت به حداقل می‌رسد. وقتی یون‌های لیتیوم به‌مقدار زیاد در یکی از لایه‌ها حضور داشته باشند، مثلا هنگام شارژ ۱۰۰ درصد، ساختار آن لایه تحت فشار قرار می‌گیرد.

روشن نگه‌داشتن وای‌فای و بلوتوث عمر باتری را کم می‌کند

جست‌وجوی وای‌فای و شبکه داده (Mobile Data) مقدار زیادی از انرژی باتری را مصرف می‌کند. یکی از دلایلی که شارژ باتری در مسیرهای رفت‌وآمد سریع‌تر تمام می‌شود، تلاش مداوم گوشی برای ردیابی وای‌فای یا شبکه‌های قابل اتصال است.

صدف دژآلود

جام‌جم

منبع: Wired