قضاوت نکنیم...

چه حسی به شما دست خواهد داد؟ چه فکری می‌کنید؟ قطعا احتمالات بسیاری درباره نوع پوشش نامتعارف آن جوان به ذهنتان خواهد رسید. مثلا ممکن است فکر کنید آن جوان برای جلب توجه و بخصوص جلب توجه از نوعی دیگر! آن‌جور لباس پوشیده. شاید هم فکر کنید او می‌خواهد به نوعی متفاوت بودنش یا قدرت بدنی، مقاومت یا عضلاتش را به رخ بکشد و بگوید مثلا این سرماها که برای ما سرما نیست!... تا زمانی که آن جوان از دایره دید ما خارج می‌شود ده‌ها احتمال درباره آن تیشرت از ذهن ما می‌گذرد و خیلی از ما در بهترین حالت پوزخندی می‌زنیم و عبور می‌کنیم. شاید هم ماجرا را برای سایرین تعریف و قضاوتمان را بیان کنیم و آنها نیز سری به تاسف یا تحقیر آن جوان تکان دهند، اما با خودتان تصور کرده‌اید ممکن است واقعیت و علت اصلی آن جور لباس پوشیدن چیز دیگری باشد که با قضاوت و الگوی ذهنی ما زمین تا آسمان فرق کند؟ مثلا ممکن است چند خیابان پایین‌تر، آن جوان کاپشنش را به مردی یا کودکی فقیر که در این سرمای سخت، چیزی برای پوشیدن ندارد، بخشیده باشد؟ اگر چنین باشد، واقعا از فکرهایی که کردیم خجالت نخواهیم کشید؟... واقعیت این است که من و شما و خیلی‌ها در موقعیت‌های مختلف، آدم‌ها را از روی ظاهرشان قضاوت می‌کنیم، بلافاصله هم حکم صادر کرده و در راستای اجرای حکم، به طرف برچسب می‌زنیم. این، رفتاری ناشیانه، غیرصادقانه و تجاوز به حریم و حقوق خصوصی افراد است. اما متاسفانه الگویی اجتماعی است که رایج و نمونه‌های روزانه آن فراوان است. این قلم قصد نصیحت ندارد که نه اثر دارد و نه ضروری است، اما ذکر این مختصر لازم است که همه ما بیندیشیم که عیب‌هایی داریم. خرد می‌گوید هرگاه از اصلاح عیب‌هایمان فارغ شدیم، به قضاوت عیب‌های دیگران بپردازیم و بدانیم همین قضاوت‌های بعضا نادرست ما به قاعده قرآنی، «مثقال ذره خیر یره، مثقال ذره شر یره» حق‌الناسی را بر گردنمان خواهد گذاشت. بنابراین بیاییم وقتی از کنار هم می‌گذریم، با حسن‌نیت، سرمان را به آسمان بگیریم و به خودمان فکر کنیم.

بهمن موسوی - روزنامه نگار