موانع پیش‌روی کنفرانس سوچی

تا قبل از این مذاکراتی مثلا در ژنو بوده گفت‌وگوهایی میان دولت سوریه و بعضی از گروه‌های مخالف و مورد حمایت کشورهای خارجی بوده است یا در مذاکرات آستانه، نشست‌ها با محوریت سه دولت روسیه، ایران و ترکیه برگزار می‌شد و در آن دولت سوریه و بخشی از مخالفان حضور پیدا کرد.

حال روس‌ها امیدوارند با این ابتکار تحولی کیفی در روند مذاکرات ایجاد کنند و براساس آن به یک سری توافقات کلی بخصوص در زمینه ایجاد کمیته‌ای با هدف تدوین قانون اساسی جدید برای سوریه دست یابند. اما در مقابل این تلاش روس‌ها موانع زیادی وجود دارد. از جمله این‌که آمریکایی‌ها با هر تلاشی که با محوریت روسیه باشد اعم از آستانه و سوچی موافقت ندارند. هر چند که ممکن است این مساله را به صراحت بیان نکنند، اما سیاست‌های آنان در این مسیر قرار دارد که در درجه اول بحران سوریه حل نشود و اگر هم به نوعی قرار بر حل شدن بحران سوریه باشد نمی‌خواهند محور روسیه باشد، بلکه برآن هستند که این راه حل با محوریت آمریکا و غرب ارائه شود. بنابراین با توجه به شواهد و قرائن، پیش‌بینی می‌شود که در نشست سوچی برغم تلاش روس‌ها برای دعوت از همه گروه‌ها مخالف و اپوزیسیون، بخشی از معارضان حضور پیدا نکنند.

در آستانه برگزاری چنین نشستی برخی از معارضان به صراحت اعلام کردند که در این نشست حضور نخواهند یافت. تلاش آمریکایی‌ها در این مسیر قرار گرفته که به نشست سوچی ضربه بزنند.

همچنین در طی روزها اخیر ما با تحولاتی در منطقه عفرین در شمال غرب سوریه مواجه بودیم که طی آن ارتش سوریه به این منطقه حمله کرد. در چنین تحولاتی کردها هم از روس‌ها و هم از آمریکا گله‌مند هستند و به همین خاطر اعلام کردند که در سوچی حضور پیدا نمی‌کنند. اگر چنین اتفاقی بیفتد و کردها هم در این نشست حضور پیدا نکنند و گروه‌های مخالف حضور کمرنگی در این نشست داشته باشند، اهداف روسیه برای اجرایی کردن این هدف تحقق پیدا نخواهد کرد. با این وصف آقای ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه اعلام کرد که برای برگزاری نشست سوچی مصمم است و این نشست حتی در صورت عدم حضور برخی از گروه‌های معارض در سوچی برگزار خواهد شد.

در مجموع برگزاری نشست سوچی تلاشی است از نوع تلاش‌های دیگر برای مشخص شدن وضعیت آینده سوریه، اما این‌که این تلاش تا چه اندازه موفق خواهد بود و چه نتایج عملی خواهد داشت، همچنان نامعلوم است. بخصوص این‌که استفان دی‌میستورا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه تحت فشار غربی‌ها و همچنین عربستان،‌ به صورت جدی با کنفرانس سوچی همراهی نکرده است و حتی ممکن است در این نشست هم حضور پیدا کند، اما ما دیدیم که چند روز قبل خیلی سریع کنفرانس وین را با حضور نمایندگان دولت سوریه و برگزار کرد که البته نتیجه‌ای دربرنداشت، اما این تلاش با این هدف صورت گرفت که این نشست قبل از کنفرانس سوچی برگزار شود. در مجموع به نظر می‌رسد نشست سوچی یک حرکت رسانه‌ای و تبلیغاتی باشد تا این‌که به یک نتیجه عملی منجر شود.

مسعود اسد‌اللهی

کارشناس مسائل منطقه‌ای