پایان جنگ یمن به منزله شکست سعودی‌ها

چرا یمن تا این اندازه برای سعودی‌ها اهمیت دارد و حاضر نیستند پس از سه سال جنگ نابرابر و بی‌حاصل از مواضع خود در قبال این کشور کوتاه بیایند؟

دولت عربستان سعودی از ابتدای تأسیس، سرزمین یمن را جزوی از حاکمیت خود یا به اصطلاح حیات خلوت خود تلقی می‌کرد. آنها تلاش فوق‌العاده‌ای داشتند تا دولتی که در یمن بر سر کار می‌آید تحت نفوذ و سلطه آنها باشد؛ زیرا یمن از نظر سوق‌الجیشی در یک نقطه بسیار حساسی است. از سوی دیگر، مردم این کشور از نظر اعتقادی فاصله زیادی با وهابیان عربستان دارند. سعودی‌ها از ابتدا تلاش‌های بسیاری کردند تا دولت مورد نظر خود را در یمن بر سر کار بیاورند و در نهایت با همکاری دو سه کشور بزرگ منطقه توانستند دولت دست‌نشانده‌ای را در این کشور بر مسند امور بنشانند. اما این دولت نتوانست آنچنان که باید و شاید پایگاه مردمی پیدا کند و بالاخره طی چند سال گذشته با قیام مردم، رئیس‌جمهور مستعفی مجبور به فرار از یمن و پناهنده شدن به عربستان سعودی شد.

سعودی‌ها احساس کردند فرصت بسیار مهم و تاریخی را به دست آورده‌اند تا بتوانند طی مدت کوتاهی بر یمن مسلط شوند، اما طی سه سال نتوانسته به این هدف برسد و بر این اساس روز به روز شرایط را برای مردم یمن سخت‌تر کرده است به گونه‌ای که نسل‌کشی و ویرانگری را در نوع خود به اوج رسانده است.

چرا جامعه بین‌الملل به اندازه کافی به عربستان سعودی برای پایان بخشیدن به این جنگ نابرابر و فرساینده فشار نمی‌آورد؟

شاید برای نخستین بار در چند دهه گذشته باشد که سازمان ملل چند بار بصراحت از یک دولت درخواست کند از محاصره یک کشور دست بردارد. سازمان ملل بارها به عربستان سعودی اعلام کرده محاصره یمن را پایان دهد و امکان ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه به این کشور را فراهم کند و از اقدامات غیرقانونی و جنایتکارانه علیه مردم یمن دست بردارد.

اگر چه در یک سال گذشته چند بار با دخالت سعودی‌ها از صدور قطعنامه علیه عربستان سعودی جلوگیری شد و دبیرکل قبلی سازمان ملل بصراحت گفت ما از سعودی‌ها پول گرفتیم و به این پول نیاز داریم و اجازه نمی‌دهیم اقدامی علیه عربستان در سازمان ملل صورت بگیرد.

چرا سازمان ملل با دریافت پول، چشم بر جنایت علیه بشریت می‌بندد و کشورهای دیگر نیز در برابر این رفتار سکوت می‌کنند؟

آنچه امروز شاهدیم دولت سعودی با پول نفت خود نه تنها تعدادی از دولت‌های منطقه، بلکه دولت‌های بزرگ در سازمان ملل را خریده است. آنچه به گمانم برای همه جهانیان مشخص شده این که دولت ایالات متحده آمریکا فقط برای پول‌ نفت سعودی‌ها که در برابر آن به این کشور سلاح می‌فروشد و بخشی از اقتصاد خود را سر پا نگه می‌دارد، چشم بر بدترین جنایات این دولت می‌بندد که به تصدیق تمامی دولت‌ها در حال حاضر بزرگ‌ترین دولت تروریست جهان به شمار می‌رود. آمریکا حتی پا را فراتر می‌گذارد و از جنایات سعودی‌ها حمایت می‌کند و جالب این که ملت یمن را که از استقلال و موجودیت و تمامیت ارضی خود دفاع می‌کند، تروریست می‌نامد؛ بنابراین به نظر می‌رسد امیدی به اقدام سازمان‌های بین‌المللی برای انجام یک کار قانونی و نه انسانی نیست.

پس به نظر شما این جنگ همچنان ادامه خواهد داشت؟

به نظر می‌رسد ملت یمن مبارزه را برای مرگ و زندگی خود ادامه می‌دهد و دولت سعودی در حالی که در انزوای بین‌المللی قرار گرفته، همچنان با سرسختی جنگ یمن را به عنوان یک بحث حیثیتی و تعصب قومی در قالب برنامه‌ای برای تسلط بر منطقه ادامه می‌دهد. هر چند تاکنون عملا موفقیتی در رسیدن به هدف نداشته است.

پس از سه سال جنگ چرا عربستان از فشار بیهوده بر مردم یمن دست برنمی‌دارد و در حالی که 70 درصد مردم یمن نیاز فوری به غذا و کمک‌های بهداشتی و درمانی دارند، دست از محاصره یمن برنمی‌دارد؟

دولت سعودی تصور می‌کرد طی سه چهار هفته ملت یمن تسلیم خواست سعودی‌ها می‌شود و با این تصور جنگ را آغاز کرد. حالا هم اگر جنگ را پایان دهد علاوه بر این که این پایان بخشیدن نشانه شکست این کشور است، در آینده منطقه نیز نمی‌تواند اهداف خود را دنبال کند. در ضمن ملت یمن، مردمی بسیار سختکوش و آزاده‌ای هستند و حاضر نیستند سلطه سعودی‌ها را بپذیرند. اما بر اساس برنامه‌هایی که سعودی‌ها برای منطقه دارند، سلطه بر یمن اهمیت زیادی برای آنها دارد.

چرا سازمان‌های بین‌المللی در بزنگاه‌هایی مانند جنگ یمن نمی‌تواند بموقع و به طور مؤثر دخالت کند و جلوی جنایت و ظلم علیه یک کشور و ملت را بگیرد؟

سازمان ملل و سازمان‌های وابسته به آن طی دوران موجودیت خود عملا تحت سلطه چند قدرت بزرگ و در رأس آنها آمریکا بوده و عملا نتوانسته کاری برای مردم انجام دهد. آیا سازمان ملل برای مردم مسلمان میانمار توانست اقدامی کند؟ آیا برای ملت فلسطین توانست کاری کند؟ آیا در جریان‌های مختلفی که در جهان وجود دارد، جایی را سراغ داریم که این سازمان طبق قوانین بین‌المللی و وظایفی که برایش تعریف شده است، توانسته باشد از مردم دفاع کند؟ عملا جایی وجود ندارد. از جنگ ویتنام بگیرید تا جنگ عراق و سوریه و در این میان قدرت‌های بزرگ هر کاری که خواسته‌اند انجام داده‌اند و سازمان ملل یا سکوت کرده یا به نفع این قدرت‌ها اقدام کرده است.

در یک ماه اخیر، شاهد تصویب دو قطعنامه در مجمع عمومی سازمان ملل بودیم؛ یکی علیه تصمیم ترامپ درباره انتقال سفارت به بیت‌المقدس و دیگری درباره کشتار مسلمانان میانمار. چرا چنین اجماعی درباره یمن در مجمع عمومی به وجود نیامده است؟

نخست نیاز است چند کشور بانی ارائه چنین قطعنامه‌ای به مجمع عمومی شوند تا به رأی گذاشته شود و به تصویب برسد. اما نکته مهم این است آیا قطعنامه‌ای که درباره فلسطین تصویب شد، جز یک حمایت تبلیغاتی، رسانه‌ای و سیاسی از مردم فلسطین، نتیجه دیگری دارد؟ ما از این نوع قطعنامه‌ها که در مجمع به تصویب رسیده کم نداریم. متأسفانه از آنجا که قطعنامه‌های مجمع عمومی ضمانت اجرایی ندارد، تغییری در مسائل و مشکلات جهان ایجاد نمی‌کند. با وجود این، امیدوارم عده‌ای در مجمع عمومی سازمان ملل بانی تصویب قطعنامه‌ای علیه عربستان سعودی شوند، هر چند سعودی‌ها که از حمایت آمریکا و غربی‌ها برخوردارند کار خودشان را انجام خواهند داد.

به نظر شما جنگ یمن چه عاقبتی خواهد داشت؟

به نظر می‌رسد جنگ یمن طولانی شود و دولت سعودی به اهداف خود نرسد.

کمیل انتظاری