روزی روزگاری خنده بازار

در فضایی غیرواقعی

شهاب عباسی کارش را ابتدا با بازیگری آغاز کرد و پس از مدتی ایفای نقش در مجموعه‌های تلویزیونی گوناگون و نیز شبکه استانی سهند، با فرید شب‌خیز آشنا شد و تصمیم به ساخت مجموعه نمایشی «خنده بازار» گرفت. مجموعه‌ای طنز و اپیزودیک که اولین سری‌اش در نوروز سال 90 روی آنتن رفت و با استقبال مخاطبان از آن، سری‌های بعدی‌اش هم ساخته و پخش شد. عباسی در ادامه، مجموعه نمایشی دیگرش با نام «شکرآباد» را در دو سری برای شبکه نسیم کارگردانی کرد و این‌روزها مشغول فیلمبرداری اثر تازه‌اش با نام افسانه هزار پایان برای این شبکه شده است. مجموعه‌ای که به عقیده خود عباسی، ضوابطی متفاوت از دیگر مجموعه‌های قبلی‌اش دارد و با ساختاری تازه روایت می‌شود.

عباسی در گفت‌وگو با جام‌جم، درباره خلاصه داستان این مجموعه می‌گوید: افسانه هزار پایان داستان زندگی خانواده‌ای است که به بهانه تهیه جهیزیه عروسی دخترشان راهی سفر می‌شوند، اما با حمله راهزن‌ها به کاروانشان مسیر زندگی‌شان تغییر می‌کند. او تاکید می‌کند: این سریال فضایی شبه‌تاریخی دارد. تلاش کرده‌ایم به هیچ دوره زمانی یا جغرافیای خاصی اشاره نکنیم تا حمل بر توهین نشود. هیچ لهجه‌ای هم نداریم و همه‌چیزمان ساختگی و تلفیقی است. عباسی می‌افزاید: کار ما فانتزی است، اما فانتزی بودنش به این معنا نیست که شخصیت‌های قصه‌مان به کره ماه سفر کنند! نه، این‌طور نیست؛ اما ساختار ساختمان‌ها، رنگ‌آمیزی و طراحی صحنه‌اش رگه‌هایی از فانتزی دارد و بیننده با تماشایش حس خوبی پیدا می‌کند.

نگاه ویژه به اقتصاد مقاومتی

سریال جدید شبکه نسیم، بر خلاف اکثر سریال‌های این روزها که فضایی آپارتمانی و قصه‌ای معاصر دارند، در فضایی دور از شهر روایت می‌شود و این نقطه تمایزبخش آن است. عباسی می‌گوید: بعد از ساخت مجموعه شکرآباد، مسئولان شبکه نسیم اصرار داشتند مجموعه‌ای جدید بسازیم و من به ایده این مجموعه رسیدم. این کارگردان تصریح می‌کند: مجموعه ما در کنار وجه طنز و سرگرمی‌بخشی‌اش، نگاهی هم به مسائل روز و بویژه اقتصاد داشته و توجه به بحث اقتصاد مقاومتی در آن محسوس است.

عباسی از دیگر تفاوت‌های این مجموعه با ساخته‌های قبلی‌اش این‌طور می‌گوید: در این مجموعه گسترده‌تر از همیشه عمل کرده‌ایم، تعداد هنروران و دیگر وسایل صحنه‌مان بیشتر شده و تمام لوکیشن‌های قصه را خودمان ساختیم. لذا با کارهای قبلی نمی‌توان مقایسه‌اش کرد.

افسانه هزار پایان تیم بازیگران متفاوتی هم دارد. کارگردان مجموعه توضیح می‌دهد: مخاطبان به تیم همیشگی بازیگرانم عادت کرده‌اند و از آنها توقع بازی‌های اپیزودیک همیشگی را دارند. از آنجا که این کار فضای متفاوتی داشت، به همین خاطر سراغ بازیگران متفاوتی هم رفتم و البته در کنارشان تعدادی از بازیگران قبلی هم حضور دارند.

جنس متفاوت شوخی‌ها

حسن وارسته، سرپرست نویسندگان افسانه هزارپایان است. وارسته که سابقه نگارش مجموعه‌هایی چون «پایتخت»، «علی‌البدل» و «دیوار به دیوار» را در کارنامه دارد، درخصوص نگارش افسانه هزار پایان می‌گوید: ما یک قصه اصلی در کنار دو سه قصه فرعی و موازی داریم و فضای کلی آن در سبک و سیاق فانتزی و پارودی روایت می‌شود. می‌توانیم نوید دهیم مجموعه‌مان فضای جدیدی دارد و به نوع متفاوتی از کمدی می‌پردازد.

وارسته با توضیح این سبک جدید توضیح می‌دهد: در بخش‌هایی از قصه به اقتضای فضایی که داشتیم، با سکانس‌های برخی از فیلم‌های مطرح ایران و دنیا شوخی کرده‌ایم. جنس شوخی‌هایمان به نوعی است که مخاطبی که آن آثار را دیده است به نوعی از شوخی لذت می‌برد و مخاطبی هم که ندیده، صرفا به کمدی‌اش می‌خندد و دچار ابهام خاصی نمی‌شود.

رامین راستاد در نقش مهرداد، نسرین مقانلو (عمه گلاب)، رضا توکلی (عمو گرشا)، کیمیا گیلانی (نازگل)، علی اوسیوند (عطار)، رامین ناصر نصیر (حکیم)، ابراهیم شفیعی (جناب بقیه)، عزت‌الله مهرآوران (تاجر)، عزت‌الله رمضانی‌فر (مباشر)، تورج نصر (حکیم)، ارژنگ امیرفضلی (حسام‌بیک)، رحیم نوروزی (مرادبیک) و بیوک میرزایی (جادوگر) ازجمله بازیگران اصلی این مجموعه تلویزیونی هستند. افسانه هزار پایان بزودی از شبکه نسیم روی آنتن خواهد رفت.

یک دزد بیابانی!

ارژنگ امیرفضلی، بازیگر نام‌آشنای مجموعه‌های طنزی چون «پرواز 57»، «ساعت خوش» و «این چند نفر» ازجمله بازیگران این مجموعه در حال ساخت است. او درخصوص نقش خود به خبرنگار ما توضیح می‌دهد: من و رحیم نوروزی نقش دو راهزن این مجموعه تلویزیونی را ایفا می‌کنیم که در بیابان هستیم و از عابران راهزنی می‌کنیم. البته این شخصیت چندان در مجموعه دیده نمی‌شود و نقش کوتاهی دارم. امیرفضلی توضیح می‌دهد: خیلی نمی‌توانم درخصوص داستان این مجموعه توضیح بدهم، چرا که ممکن است کارگردان و عوامل اصلی کار تمایلی به افشای داستان نداشته باشند، اما این‌طور می‌گویم که افسانه هزار پایان در دو فضای کلی بیابان و شهر روایت می‌شود؛ ما در بیابان هستیم و بازیگرانی چون نسرین مقانلو، رامین راستاد، علی اوسیوند و رامین ناصر نصیر بازیگران اصلی فضای شهر هستند.

تابوشکنی در انتخاب نقش

رحیم نوروزی ازجمله بازیگران شناخته شده تلویزیون، سینما و تئاتر است که عموما در مجموعه‌های تلویزیونی گوناگون ایفاگر نقش‌هایی خاکستری و گاه با رگه‌هایی سیاه و منفی بوده. او این بار در یک انتخاب متفاوت، در مجموعه طنز افسانه هزار پایان ظاهر شده و نقشی متمایز با نقش‌آفرینی‌های قبلی‌اش ایفا می‌کند. نوروزی به جام‌جم توضیح می‌دهد: من در این مجموعه نقش کوچکی را ایفا می‌کنم و بازیگر شخصیت مراد بیک هستم. افسانه هزار پایان، مجموعه‌ای طنز و تاریخی است که اشاره‌هایی هم به برخی سریال‌هایی که قبلا از تلویزیون دیده‌ایم، دارد و در واقع فضای آن به نوعی پارودی محسوب می‌شود. بازیگر نقش آخناتون در مجموعه «یوسف پیامبر» می‌افزاید: در انتخاب این نقش طنز تصمیم گرفتم تابوشکنی کرده و از خط همیشگی خودم عبور کنم. همیشه نمی‌شود در قالب نقش‌های جدی و منفی قرار گرفت و دلم می‌خواست فضای متفاوتی را تجربه کنم. لذا پیشنهاد بازی در این مجموعه را پذیرفتم.

نقیضه‌نمایی طنزآمیز

به گفته نویسنده و کارگردان مجموعه طنز افسانه هزار پایان، این اثر در سبک پارودی ساخته شده و اولین باری خواهد بود که مخاطبان تلویزیون با این ژانر آشنا می‌شوند. پارودی یا نقیضه‌نمایی به معنای سبکی ادبی و سینمایی است که در آن یک اثر معروف و شناخته شده، به شکلی طنز و هجوآمیز در اثر دیگر مورد تقلید قرار می‌گیرد و در عین حال مخاطبان را به اثر اصلی‌اش ارجاع می‌دهد. مجموعه‌های سینمایی و طنز «فیلم ترسناک» که تقلیدی هجوآمیز از شاخص‌ترین فیلم‌های ژانر وحشت چون «جیغ»، «ارّه» و «درخشش» بودند، ازجمله نمونه‌های موفق پارودی در سطح دنیا محسوب می‌شود.

زهرا غفاری

رادیو و تلویزیون