دردسرهای یک یانکی برای برجــام

سیدمحسن علوی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان این‌که ترامپ فردی نادان است، ولی دست به کار‌های ناشیانه نمی‌زند عقیده دارد رئیس‌جمهور آمریکا در پی این است که با فشار اقتصادی ایران را در تنگنا قرار دهد.

بازی جدیدی که ترامپ در مورد برجام راه انداخته است به چه معناست؟

بازی تازه‌ای که یک دیوانه راه‌انداخته قابل پیش‌بینی نیست و باید خودمان را برای انواع و اقسام برنامه‌هایی که در ذهن یک دیوانه وجود دارد، آماده کنیم. البته فکر نمی‌کنم ترامپ آنقدر احمق باشد که دست به کارهای ناشیانه‌ای بزند. آنها بیشتر به دنبال درگیری اقتصادی و نه درگیری نظامی با ایران هستند، چون اشراف به اقتدار نظامی ایران دارند و می‌دانند نمی‌شود با ایران درافتاد، ‌لذا بیشتر می‌خواهند اقتصاد ایران را به چالش بکشانند. هدف ترامپ از راه‌اندازی این بازی‌ها آن است که شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران احساس کنند که در ایران نمی‌شود سرمایه‌گذاری کرد تا امنیت روانی اقتصادی در ایران را دچار چالش کند والا در توافق برجام تضمین‌های لازم وجود دارد، ‌البته برهم خوردن برجام از طرف آمریکا قطعا اعتبار این کشور را زیرسوال خواهد برد، ولی درنهایت باید گفت از این دیوانه هیچ چیزی بعید نیست.

برخی می‌گویند برجام آورده‌ای نداشته و برخی نظر عکس دارند، نظر شما چیست؟

این به زاویه دید افراد بستگی دارد و بحثی نیست که در کوتاه‌مدت بخواهیم در موردش نظر بدهیم. سناریوی تحریم‌های هسته‌ای به 12 سال قبل برمی‌گردد و این سناریو با حضور جمهوریخواهان در خاورمیانه شکل گرفت. آنها عراق و افغانستان را گرفتند و به کشورهای شمالی و جنوبی کشورمان نفوذ داشتند و ایران را در محاصره قرار دادند، ولی جرات این‌که وارد بعد نظامی با ایران بشوند را نداشتند و در باتلاق عراق هم گیر کردند. لذا سیاستی که در مورد ایران به کار گرفتند، سیاست تقابل اقتصادی بود تا با ایجاد یک نوع جنگ اقتصادی با کشور، مردم را از نظام جدا کرده و برای ایران مشکلات اقتصادی ایجاد نمایند و کاری کنند که مردم در مقابل نظام قرار بگیرند. بر این اساس آمریکایی‌ها سناریوی پرونده هسته‌ای را به راه انداختند و سعی کردند پرونده را به شورای امنیت ببرند تا در دنیا ائتلافی را علیه ایران شکل دهند و از طریق شورای امنیت تحریم‌هایی را علیه ایران تصویب کنند که به این نتیجه هم رسیدند. تحریم‌های شکننده علیه ایران از طریق شورای امنیت، رشد و پیشرفت کشور را کند کرد و هزینه‌های سنگینی داشت، لذا لازمه‌اش این بود که این تحریم‌ها را کنار بزنیم و برای کنار زدن تحریم‌ها لازم بود که مذاکرات صورت گیرد. بر این اساس یک زمان سیاست ما مقاومت، یک زمان ایستادگی و یک زمان هم سیاست نظام مذاکره شد و بر این قاعده وارد مذاکره شدیم و توافق برجام به انعقاد رسید. در توافق برجام خیلی از خواسته‌هایی را که داشتیم به دست آوردیم، اما یکسری منافع خود را هم واگذار کردیم. اصل موضوع خوب تمام شد، ولی آنچه که آمریکا دنبالش است ‌که ایران را در چالش اقتصادی قرار بدهد و مردم را در مقابل نظام قرار بدهد که البته این خواسته جمهوریخواهان در زمان ریاست‌جمهوری دموکرات‌ها شد. زمانی که جمهوریخواهان دوباره به قدرت رسیدند، دیدند اثری از مسیری که برایش 12 سال تلاش کردند تا به نتیجه برسند نیست و به نوعی برجام بن‌بستی برای آنها شد که نمی‌توانستند فشار و تقابلی که می‌خواستند را بر ایران اعمال کنند، لذا دو راه در مقابل این بن‌بست دیدند؛ یکی این‌که بیایند فشار به ایران تحمیل کنند تا ایران از برجام خارج شود (که این سیاست نتیجه نداد) و دیگر این‌که خودشان از برجام خارج شوند.

با توجه به صحبت‌های اخیر رئیس‌جمهور آمریکا، فکر می‌کنید باید گفت واشنگتن از توافق هسته‌ای خارج شده است؟

خارج شدن از برجام توسط آمریکا هزینه‌های سنگینی برای این کشور دارد، چون بی‌اعتباری برای آمریکا مسائلی را ایجاد می‌کند که عقل به آنها می‌گوید به این سمت نروند. بنابراین با این بهانه که ایران برجام را نقض کرده، تلاش دارند کنگره آمریکا را وارد میدان کنند و اقدامات لازم را بجا بیاورد که اینها سناریوهایی است که بررسی می‌کنند. خوشبختانه برجام اهداف پلیدی که آمریکا درنظر داشت تا ائتلاف جهانی علیه ایران ایجاد کند و انگشت اتهامی که به سمت ایران به عنوان حامی و مروج تروریسم یا ترویج‌دهنده سلاح هسته‌ای داشت را منتفع کرد و امروز دنیا آمریکا را متهم به بدعهدی می‌کند. ایران با توافق برجام اثبات کرد که در جهت اقدامات، تحقیقات صلح‌آمیز و انرژی هسته‌ای سازنده است، اما در پی این توافق آمریکا نشان داد به دنبال اهداف دیگری است و تلاش می‌کند این مسیر را ادامه دهد. امروز با وجود تمام تبلیغات و ایران‌هراسی‌ها، روشنگری شده که ایران چنین اهدافی را پیگیری نمی‌کند و توافق برجام دستاورد کمی نیست و براحتی به دست نیامده است. این اقدام ارزشمندی است که مشروعیت ایران به رسمیت شناخته شده چون تا دیروز مشروعیت‌مان را در دنیا از دست داده بودیم و حجم وسیع رسانه‌ها علیه ایران کار می‌کردند و ایران را در دنیا به نوعی بدنام کرده بودند. حالا این بدنامی از بین رفته و شرایطی پیش آمده که آمریکایی‌ها را به بدنامی می‌شناسند و این یک برد استراتژیک برای ماست و بشدت آمریکا ناراحت است که نمی‌تواند سیاست‌های خصمانه‌ خود را در مورد ایران به کار بگیرد.

آینده روابط تهران و واشنگتن را در دوره دونالد ترامپ چطور می‌بینید؟

آمریکا هیچ وقت سر سازش با ایران نداشته و دنبال اهدافش، هر روز یک سناریو را برای ما درپیش خواهد گرفت. اگر برجام امضا نمی‌شد شرایط امروز بسیار بدتر بود، برجام سدی در مقابل اینهاست، اما با این وجود باید آماده باشیم؛ چون جبهه رزم تغییر کرده و از حالت اقتصادی و نظامی به شرایط سیاسی رسیده که باید ببینیم بازی سیاسی‌ آمریکا به کجا ختم می‌شود.