مصون‌سازی صنعت نفت از تحریم‌های جدید

درخصوص توتال، شرکت پتروپارس که شریک این شرکت فرانسوی و سی‌ان پی‌سی چین هست، متعلق به شرکت نیکو است که زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران است. بنابر این، پروژه فاز 11 پارس جنوبی مشکلی برای توسعه ندارد. از طرفی، هر شرکت خارجی که وارد ایران می‌شود، به دقت جنبه‌های مختلف، از جمله تحریم‌های احتمالی را لحاظ می‌کند و توتال از جمله شرکت‌هایی است که با حساسیت پروژه‌ها را انتخاب می‌کند.

به نظر من بدون بازگشت تحریم‌های هسته‌ای، مشکلی برای توتال در راستای توسعه فاز 11 پارس جنوبی نیست، اما اگر توافق هسته‌ای لغو شود، بی‌تردید هر شرکت خارجی، از جمله توتال در همان ساعت پروژه را ترک خواهد کرد. شرکت توتال با شش شریک غول آمریکایی، از جمله شورون، پتروبراس، نویستار اینترنشنال و غیره ده‌ها پروژه در آمریکا و جهان را توسعه می‌دهند و این شرکت سهمی 40 درصدی در بزرگ‌ترین پالایشگاه تولید نفتای جهان و دو پالایشگاه دیگر دارد که در تگزاس واقع است. لذا بایستی به منافع ده‌ها میلیاردی توتال در بازار آمریکا توجه داشت.

به هر حال در رابطه با دیگر پروژه‌ها وضعیت مقداری دشوار است، چرا که برخی از شرکای بزرگ ایران در روسیه نیز مورد تحریم واقع شده‌اند و شرکت‌های اروپایی و بین‌المللی باید تمرکز خود را روی پروژه‌هایی بگذارند که شرکت‌های تحریم شده دستی در آن نداشته باشند.

ارزش دارایی‌های بخش دولتی صنعت نفت ایران به 400 میلیارد دلار می‌رسد که بخش اعظم آن کهنه است و سالانه 20 میلیارد دلار فقط هزینه نگهداری، تعمیر و هزینه‌های غیرسرمایه‌ای آن می‌شود. لذا با توجه به یارانه‌ها و هزینه‌های دیگر، دست شرکت ملی نفت برای هزینه‌های سرمایه‌ای تقریبا بسته است. موضوع دیگر مربوط به شرکت‌های خارجی می‌شود که به هر حال تحریم استفاده از دلار برای پرداخت‌ها، مشکلات بانکی و غیره در رابطه با ایران هنوز وجود دارد. از طرفی سرمایه‌گذاری در حوزه بالادستی نفت در کل دنیا بشدت کاهش پیدا کرده است و ایران باید تلاش زیادی برای جذب این سرمایه‌ها کند. اما در رابطه با فرصت‌ها، ایران ذخایر عظیم نفت و گاز دارد که انگیزه خوبی برای شرکت‌ها هست. برای نمونه پروژه 8/4 میلیارد دلاری کنسرسیوم به رهبری توتال با ایران راه را برای ساختن سکوهای 20 هزار تنی مورد نیاز برای دیگر فازهای پارس جنوبی را باز می‌کند که خود 30- 25 میلیارد دلار هزینه لازم دارد و بازار بسیار خوبی است. یا حوزه پایین‌دستی نفت و گاز ایران، یا پروژه نیمه‌تمام ال.ان.جی ایران و غیره.

دالغا خاتین اوغلو

کارشناس بین‌المللی نفت