هدایت تحصیلی بهداشت روانی را به حاشیه رانده است

منطق حکم می‌کند، این گونه بپنداریم که آموزش و پرورش،‌ درس بزرگی از شیوه هدایت تحصیلی سال گذشته گرفته باشد و نواقص آن را رفع کند و با شیوه جدیدی که درپیش گرفته، درصدد رفع مهم‌ترین چالش آموزش و پرورش در دبیرستان‌ها یعنی ایجاد تعادل و توازن رشته‌ای باشد.

اما از همان رونمایی اولیه طرح الکترونیک هدایت تحصیلی در اسفند 95 در تالار فرهنگ وزارت آموزش و پرورش می‌شد حدس زد، راهی را که سال گذشته رفته‌ایم تکرار خواهیم کرد، فقط با شکل و شمایلی مدرن‌تر.

مدعای کلام من، اجرای هدایت تحصیلی به صورت الکترونیکی است که اولیا و دانش‌آموزان و صد البته مشاوران مدارس را حسابی کلافه کرد و اعتراضات زیادی را در سطح آموزشی به وجود آورد؛ اعتراضاتی که بخش عمده آن را باید بحق دانست.

بحق باید بگویم همکاران مشاور من در مدارس، تمام زمان خودشان را نه‌تنها در ساعات کاری، بلکه در ساعات غیر کاری هم به بحث هدایت تحصیلی اختصاص دادند و گاهی حتی از منزل کارهای مرتبط به هدایت تحصیلی را پیگیری کردند که کار به نحو عالی انجام پذیرد، اما آنچه احتمالا از پرینتر‌های مدارس خارج شود، باب طبع آنها نیست چرا که آنها شاهد خواهند بود که برگه‌های هدایت تحصیلی امسال هیچ مزیتی نسبت به سال گذشته ندارد و فقط گیج‌کننده‌تر و پر تنش‌تر خواهد بود.

قصدم از این مقدمه طولانی آن بود که عرض کنم، وقتی ما مشاوران را این همه با موضوع هدایت تحصیلی درگیر می‌کنیم، عملا آنها را به همان نسبت از یکی از مهم‌ترین وظایف مشاوران دور کرده‌ایم.

وقتی صحبت از مشاور و مشاوره می‌شود، اولین چیزی که به ذهن می‌رسد، بهداشت و سلامت روان است. به تعبیری، مشاوران مهم‌ترین منبع تامین سلامت روانی دانش‌آموزان در مدارس هستند. درگیری بیش از اندازه مشاوران با بحث هدایت تحصیلی به‌گونه‌ای‌که بسیاری از مشاوران حتی از منزل و از ساعت شخصی خود موضوع هدایت تحصیلی را دنبال می‌کردند، موجب شد آنها کمترین توجه خود را به موضوعات روان‌شناختی دانش‌آموزان معطوف دارند. کتمان نمی‌کنم، یکی از وظایف مشاوران هدایت تحصیلی است، اما باید قبول کرد این تنها وظیفه مشاوران نبوده و نیست.

همگان می‌دانیم گزارش‌های مرتبط به وضعیت سلامت روانی دانش‌آموزان در مقاطع مختلف آموزش و پرورش چندان خوشایند نیست و در برخی موارد حتی آژیرهای خطر هم به صدا در آمده است.

جای سوال است، مسئولان محترمی که مشاوران را تا این حد در گیر بحث هدایت تحصیلی کرده‌اند، به این نکته توجه دارند که ما با بحران‌های زیادی از نظر روانی در مدارس سر و کار داریم‌؟ به حاشیه راندن مشاوران از موضوع بهداشت روانی و درگیری زیاد آنها با هدایت تحصیلی می‌تواند مشکلات روحی ـ روانی را در مدارس کشور تشدید کند.

انتظار می‌رود، هر چه زودتر آموزش و پرورش با یک روش جامع موضوع هدایت تحصیلی را سر و سامان دهد و مشاوران را از بحث هدایت تحصیلی تا حدی منفک کند تا آنها بتوانند توان و انرژی خود را صرف بهداشت روانی مدارس کنند.

در حال حاضر ما با کمبود شدید مشاوران در مدارس مواجه هستیم و همین نیروهای اندک هم اگر با موضوع هدایت تحصیلی به حاشیه رانده شوند، نمی‌توان حدس زد چه مشکلاتی پیش روی آموزش و پرورش در ابعاد روانی خواهیم داشت.

عباس فرجی

کارشناس مشاوره