ولخرجی و وعده، سوغات سفر ترامپ از عربستان

براساس آنچه رسانه‌های خبری اعلام کرده‌اند،‌ عربستان و آمریکا مجموعه توافق‌هایی را در زمینه‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، بخش تکنولوژی، بخش‌های دفاعی و تولیدات ویژه امضا کردند که براساس آن عربستان و آمریکا در اقتصادهای یکدیگر سرمایه‌گذاری‌ انجام می‌دهند. تنها در بخش دفاع و خریدهای فوری سعودی‌ها از آمریکا، توافق شد ریاض 110 میلیارد دلار سلاح از آمریکا بخرد و در طول 10 سال تا 350 میلیارد دلار دیگر در این زمینه هزینه شود.

دولت ترامپ هم در مقابل وعده داده،‌خط مونتاژ برخی تولیدات دفاعی خود را به عربستان منتقل کند که ازجمله آن قرارداد غول‌های تسلیحاتی آمریکا یعنی لاکهید مارتین، جنرال داینامیک، رایتون و جنرال الکتریک با سعودی‌هاست. آمریکا طبق این توافق باید خط مونتاژ بالگردهای نظامی بلک هاوک را به عربستان منتقل کند. تحقیقات، برنامه‌ریزی و ساخت 50 درصد از نیازهای ارتش عربستان به انواع خودروهای زرهی شامل تانک و خودروهای سبک و سنگین نیز به آمریکایی‌ها واگذار شد که خط تولید این محصولات باید داخل عربستان ایجاد شود. هنوز مشخص نشده‌ چگونه رئیس‌جمهوری که خواستار انتقال سرمایه‌گذاری‌های آمریکایی در بیرون بود،‌ می‌خواهد برخلاف شعارها و وعده‌های انتخاباتی خود دست به سرمایه‌گذاری در عربستان بزند.

در عین حال براساس توافق دو طرف، سعودی‌ها علاوه بر خرید مستقیم تسلیحات از آمریکا قرار است دست‌کم 45 میلیارد دلار نیز در بازارهای ایالات متحده سرمایه‌گذاری کنند. خرید و ارتقای سیستم‌های دفاع موشکی تاد و پاتریوت، یکی دیگر از توافق‌های دو کشور است که سعودی‌ها مقابله با توان موشکی ایران را به شکل مشخص در این قرارداد مورد توجه قرار داده‌اند.

در بعد سیاسی نیز ترامپ در نشست رهبران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و همچنین نشست کشورهای عربی عضو ائتلاف بین‌المللی علیه داعش شرکت کرد. در دیدار ترامپ با مقامات ارشد شش کشور عرب عضو شورای همکاری خلیج فارس،‌ توافق نامه‌ای برای جلوگیری از حمایت مالی از گروه‌های تروریستی از طریق این شش کشور به امضا رسید. کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و آمریکا در این اجلاس همچنین توافق نامه‌هایی را درخصوص افتتاح یک مرکز رصد و نظارت بر مجاری کمک‌کننده به تروریست‌ها امضا و مبادله کردند.

در همین رابطه، عبدالباری عطوان در مقاله‌ای در روزنامه رای الیوم در تحلیل سفر ترامپ به عربستان نوشت: هدف از تشکیل ناتوی عربی به همراه امضای قراردادهای کلان و نجومی و تصاحب ذخایر ارزی آل‌سعود از سوی ترامپ، بیشتر تامین امنیت برای رژیم اسرائیل و تحت الحمایگی عربستان است. این روزنامه درخصوص کنفرانس مطبوعاتی عادل الجبیر و رکس تیلرسون آورده، اگر بخواهیم رویکرد راهبردی مشترک عربستان و آمریکا را موشکافی کنیم، درست ترین تعبیر این است که مهم ترین رویکرد این کنفرانس مطبوعاتی رویکرد نظامی و رویارویی مستقیم بود، با شروط و خواسته‌های عاجزانه و پست آن.

مضحکه‌ای به‌نام کنفرانس ریاض

از سوی دیگر، نشست ترامپ با سران کشورهای عرب و دیدار با مقامات سعودی با واکنش گروه‌های مقاومت در منطقه روبه‌رو شده است. در همین رابطه، سیدهاشم صفی‌الدین رئیس شورای اجرایی حزب‌الله اجلاس مشترک آمریکا با رهبران کشورهای عربی را نشان ضعف این کشورها دانست و گفت: ما از این اردوکشی‌ها هراسی نداریم بلکه به ضعف شرکت‌کنندگان در آن می‌خندیم. صفی‌الدین با بیان این که آینده منطقه در جبهه‌ها تعیین می‌شود، خاطرنشان کرد: آنجاست که معلوم خواهد شد در سوریه یا عراق و یمن چه کسی حکمران واقعی است؛ همین طور آینده فلسطین که هیچ یک از مسئولان سعودی و سران کشورهای حاشیه خلیج فارس حتی نامی از آن به زبانشان جاری نمی‌کنند، در گرو قبضه سلاح‌های رزمندگان مقاومت است.