اما و اگرهای دنباله‌سازی در سینما

در سینمای ما دنباله‌سازی، حتی برای مخاطبانی که پیگیر جدی سینما نیستند هم واژه‌ای آشناست که البته نمونه‌های آن را در سال‌های اخیر مشاهده می‌کنیم. مسلما هیچ فیلمسازی قصد ساخت فیلم بد ندارد، اما به هر حال فیلم‌ بد ساخته می‌شود. بخصوص زمانی‌که پای دنباله‌سازی در میان باشد. دنباله‌سازی همیشه با ریسک مواجه است و ممکن است فیلمی نتواند حداقل جذابیت‌های سری قبل خود را تکرار کند و نه‌تنها در گیشه شکست بخورد بلکه سری اولش را هم زیر سوال ببرد!

قطعا فیلم‌هایی که در گیشه توفیقی پیدا می‌کنند، امکان تجربه دنباله آن را هم دارند، اما به شرطی موفق می‌شوند که چارچوب‌های درست را رعایت کنند. البته در ایران دنباله‌سازی بیشتر در ژانر کمدی اتفاق می‌افتد، به این دلیل که در سینمای ایران عموما فیلم‌های کمدی مخاطب بیشتری در گیشه دارند تا فیلم‌های اجتماعی و سایر ژانرها. در گذشته دنباله سازی به شکل دیگری در سینمای ایران اتفاق می‌افتاد. به این صورت که وقتی فیلمی موفق می‌شد دیگر فیلمسازها هم سعی می‌کردند به تبع آن فیلم‌هایی با همان محوریت و مضمون بسازند و آنقدر این کار را تکرار می‌کردند که مخاطب اشباع می‌شد و فیلمشان با شکست مواجه می‌گردید.

در سینمای دنیا فیلم‌هایی مثل راکی، جنگ ستارگان، بتمن و... به دفعات دنباله‌سازی شده‌اند، آن‌هم به این دلیل که فروش زیادی داشته و اقبال عمومی از طرف مخاطبان، سازندگانش را مجاب کرده که دنباله آن را بسازند. معتقدم دنباله‌سازی اگر نویسندگان و فیلمسازان خوبی داشته باشد نتیجه مطلوبی به همراه دارد، اما بعضا پیش می‌آید یک فیلمساز چون فکر می‌کند مخاطب در سری اول با فیلمش ارتباط برقرار کرده دیگر به کیفیت آن در سری دوم توجه نمی‌کند و فقط می‌خواهد کسب درآمد کند. این‌گونه فیلمسازان به صرف استفاده از هنرپیشگان معروف و اسم فیلم در سری اول، دنباله فیلمشان را سرسری می‌سازند، غافل از این‌که این راهکار جواب نمی‌دهد.

ابراهیم وحیدزاده

فیلمنامه‌نویس و کارگردان سینما