اقامتگاه‌های بـوم‌گردی شاهراه رونق گـردشگری

به گزارش جام جم، بحث ایجاد و گسترش اقامتگاه های بوم گردی در سال های اخیر مورد توجه بخش دولتی و خصوصی قرار گرفته به طوری که این اقامتگاه ها که اولین بار در مناطق مرکزی و کویری ایران شکل گرفت، اکنون به تمام نقاط کشورمان تسری یافته، و تعداد آنها نیز از حدود 22 اقامتگاه در سال 92 به حدود 500 اقامتگاه در سال 95 و تاکنون رسیده است.

درواقع اقامتگاه های بوم گردی که تا چند سال پیش آنقدر کم بودند که به صورت موردی نشانی از آنها در برخی نقاط کشور یافت می شد، امروز به حدی از فعالیت منسجم، یکپارچه و روبه گسترش رسیده اند که چندی پیش و با تصویب سازمان میراث فرهنگی دارای آیین نامه درون نهادی شدند و روز گذشته نیز هیات موسس انجمن حرفه ای گردشگری اقامتگاه­های بوم­گردی کشور انتخاب شد؛​ این انتخابات در حاشیه نخستین گردهمایی هم­اندیشی مدیران اقامتگاه های بوم گردی کشور برگزار شد، که درآن از سه مالک و مدیر برتر اقامتگاه های بوم گردی کشورتجلیل به عمل آمد.

چالش های اقامتگاه های بوم گردی

مازیار آل داوود، یکی از این منتخبان و درواقع پدر اقامتگاه بوم گردی ایران بود که اولین اقامتگاه بوم گردی کشور را حدود 17 سال پیش در روستای گرمه شهرستان خور و بیابانک استان اصفهان ایجاد کرد و اکنون نیز مدیریت 5 اقامتگاه با ظرفیت 50 نفر را در روستای گرمه بر عهده دارد.

وی در حاشیه مراسم به جام جم گفت که پس از سال ها کار و تلاش و درگیری با چالش های فراوان که به گسترش فرهنگ ایجاد و احیای اقامتگاه های بوم گردی در کشور منجر شده، سازمان حج و اوقاف بر روی اقامتگاه بوم گردی وی که تنها دارایی او و اولین اقامتگاه بوم گردی کشور است،​ دست گذاشته و تلاش وی نیز برای یاری طلبی از مسئولان تاکنون به جایی نرسیده است.

اکبر رضوانیان، مالک و گرداننده اقامتگاه دیگری است که از او به خاطر احیای مجموعه سه واحدی اقامتگاه بوم گردی خانه نقلی کاشان با ظرفیت 80 نفر تجلیل شد. رضوانیان خانه نقلی کاشان را از سال 85 در بافت تاریخی کاشان ایجاد کرده و در سال پذیرای گردشگران زیادی از داخل و خارج از کشور است. او با اشاره به مشکلات و دردسرهای متعدد و فرسایشی اداره اقامتگاه های بوم گردی به جام جم گفت: از مهمترین مشکلات این بخش می توان به ناهماهنگی بین نهادهای دولتی و نبود همکاری های میان بخشی اشاره کرد که باعث می شود به طور مثال از یک سو مسئولان میراث فرهنگی وعده پرداخت تسهیلات را بدهند و از سوی دیگر بخاطر ابلاغ نشدن به دستگاه های اجرایی و پرداخت کننده، عملا خبری از این تسهیلات نباشد.

مهدی خداکرم پور نیز مالک ملکی تاریخی، 150 ساله و حدودا 2 هزار متری در روستای کشکویه شهرستان حاجی آباد هرمزگان است که این ملک فرسوده را 15 ماه پیش خریداری کرده تا با حمایت سازمان میراث فرهنگی آن را به یک اقامتگاه بوم گردی تبدیل کند. اگرچه میراث فرهنگی او را به برای دریافت 100 میلیون تومان تسهیلات بازسازی به صندوق توسعه ملی کارافرینی معرفی کرده، اما تنها جوابی که از این صندوق از سال گذشته تاکنون گرفته، نبود بودجه و تسهیلات است.

در میان مالکان اقامتگاه های بوم گردی اما افرادی هم هستند که از به ثمرنشستن تلاش و فعالیت خود و همچنین حمایت مسئولان استان و شهرستان شان راضی اند. از جمله این افراد می توان به محمد زارعی از هرمزگان و محمد معظمی گودرزی از لرستان اشاره کرد.

زارعی پس از نتیجه مثبتی که از دایر کردن اولین اقامتگاه در شهر بندر کنگ شهرستان بندر لنگه هرمزگان در فروردین امسال و البته با حمایت اداره میراث فرهنگی و شهرداری این شهر به دست آورده، دومین اقامتگاه خود را در دهه فجر راه اندازی کرد.

معظمی گودرزی هم که یک مجموعه اقامتگاه بوم گردی 6 واحدی در مساحت 1700 متر را از 2 سال پیش و با هزینه شخصی در روستای نظام آباد شهرستان بروجرد استان لرستان خریداری و تجهیز کرده، گرچه از استقبال خوب گردشگران داخلی و خارجی از اقامتگاهش راضی است، اما به جام جم گفت که برای رقابت در عرصه گردشگری بین المللی نیاز به تبلیغات و اموزش و امکانات خدماتی بهداشتی بیشتری داریم.

وعده های مسئولان

نخستین گردهمایی هم­اندیشی مدیران اقامتگاه های بوم گردی کشور با سخنان مسئولان میراث فرهنگی از جمله معاونت های گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و همچنین معاون توسعه روستایی ریاست جمهوری نیز همراه بود.

همه این مسئولان در سخنان خود به نوعی از آمادگی معاونت های خود برای حمایت از مدیران اقامتگاه های بوم گردی و متقاضیان راه اندازی این اقامتگاه ها در سراسر کشور سخن گفتند و از اهمیت و ضرورت توجه به این نوع اقامتگاه ها.

اصغر نورالله زاده، مدیرعامل صندوق کارآفرینی امید از پرداخت 22 میلیارد تومان تسهیلات به 795 طرح گفت که بخشی از آن به اقامتگاه های بوم گردی تعلق داشت.

وی تصریح کرد: برای رشد و رونق اقامتگاه‌های بوم‌گردی باید به مؤلفه‌های مختلفی توجه کنیم؛ ایجاد زنجیره گردشگری در مناطقی که در آن‌ها اقامتگاه‌های بوم‌گردی راه‌اندازی شده‌اند از موضوعات مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد، چراکه اگر این زنجیره نباشد، اقامتگاه بوم‌گردی توجیه اقتصادی نخواهد داد.

بهمن نامور مطلق، معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی میراث فرهنگی هم توجه به اقامتگاه های بوم گردی را از آن جهت حایز اهمیت دانست که این اقامتگاه ها علاوه بر کمک به طبیعت گردی، محرومیت زدایی از روستاها و اشتغالزایی، هویت را دوباره به مناطق مختلف کشور بازمی گردانند و امکان دیدن انسان های اصیل و فرهنگ و هویت و آیین و آداب آنها را برای گردشگران فراهم می کنند.

نامور مطلق افزود که زیرمجموعه اش آمادگی دایر کردن کارگاه ها و فروشگاه های صنایع دستی را در اقامتگاه های بوم گردی دارند.

وی همچنین به نزدیکی نوروز اشاره و تصریح کرد: در نوروز، ایران قبله عالم است و کسی که در این ایام، سفر به خارج را بر بوم‌گردی ترجیح دهد روح نوروز را درک نکرده است؛ به‌ویژه در ایام نوروز همه ما باید به فرزندان خود آشنایی بیشتر با ایران را هدیه کنیم.

سمیع الله حسینی مکارم، معاون توسعه مدیریت سازمان میراث فرهنگی و رئیس ستاد نوروزگاه ها نیز از تلاش و پیگیری برای اجرای نوروزگاه ها و آیین و رسوم نوروزی در محل اقامتگاه های بوم گردی با همکاری مالکان این اقامتگاه ها و برگزاری نوروزی متفاوت در همه نقاط شهری و روستایی کشور سخن به میان آورد.

سیدابوالفضل رضوی، معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست‌جمهوری، هم با اشاره به اینکه معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم به‌دلایل زیادی از بخش‌های گردشگری و صنایع‌دستی حمایت می‌کند، گفت: یکی از مهم‌ترین دلایل این حمایت کم‌آبی کشور است، درحالی‌که صنایع‌دستی و گردشگری جزء کم‌مصرف‌ترین صنایع در حوزه آب هستند و باید با کمک سازمان میراث‌فرهنگی، شغل‌های پایداری در این بخش ایجاد کنیم. این معاونت آمادگی دارد تا از طرح‌های بخش بوم‌گردی و صنایع‌دستی حمایت کند.

مرتضی رحمانی موحد، معاون گردشگری هم تاکید کرد که بقا و استمرار فعالیت های بوم گردی نیازمند حفظ کیفیت این واحدهاست.

به عقیده وی، واحدهای بوم‌گردی باید برای مناطق خود ارزش افزوده داشته باشند، وگرنه موفق نیستند؛ از همین رو باید تلاش کرد این جریان قوی و پایدار، با مکانیزم‌های قانونمند، زنده و پویا باشد.

فاطمه مرادزاده