پلنگ ایرانی در انتظار تمدید بیمه

به گزارش جام جم آنلاین و به نقل از ایرنا، پلنگ گربه سانی در خطر انقراض است؛ آمارهای منطقه‌ای نشان می‌دهد کمتر از 500 قلاده پلنگ در کشور وجود دارد از این رو سازمان حفاظت محیط زیست با افزایش جرایم تلفات و بیمه کردن این حیوان در صدد حفاظت از این گونه ارزشمند است.

بیمه کردن گونه های جانوری در خطر انقراض یکی از برنامه های اصلی سازمان حفاظت محیط زیست است که تاکنون نیز اقدامات خوبی صورت گرفته و بیمه ما که متولی بیمه کردن پلنگ ایرانی است بیمه 5 پلنگ را تا کنون پرداخت کرده است.

اکنون 23 روز تا پایان این تعهد می گذرد بنابراین انتظار می رود تا مسوولان نسبت به تمدید آن اقدام کنند هرچند این تفاهم نامه میان سازمان حفاظت محیط زیست و کارگزار بیمه 5 ساله است اما به اعتقاد کارشناسان تمدید دوباره آن نیازمند برنامه ریزی و اقدام فوری در این زمینه است.

آرزو صانعی مشاور اجرایی برنامه ملی حفاظت و مدیریت پلنگ ایرانی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: نزدیک به یک سال از بیمه کردن پلنگ ایرانی می گذرد.

وی افزود: سال گذشته به دنبال میزان بالای تلفات پلنگ در کشور و تکمیل و ابلاغ برنامه ملی عملیاتی حفاظت و مدیریت پلنگ در ایران، اولین اقدام آن تحت عنوان بیمه جامع پلنگ ایرانی که تنها بخشی از مدل بیمه پلنگ در کشور است، اجرایی شد.

وی ادامه داد: در این راستا، تا هشتم آبان ماه 1395، مجموع 71 پرونده تکمیل و برای پرداخت به شرکت بیمه اعلام شده بود که برخی از این پرونده ها طی مراسم پرداخت خسارات در استان بوشهر و برخی دیگر پس از آن طی برنامه های بعدی پرداخت شد.مجموع 23 پرونده دیگر نیز تا این تاریخ برای رفع نواقص به استان های ذیربط اعلام شده بود.

مشاوراجرایی برنامه ملی حفاظت و مدیریت پلنگ ایرانی گفت:دراین میان خسارات اعلام شده از استان های ایلام، بوشهر، سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، گیلان، گلستان، چهارمحال و بختیاری، قزوین، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سمنان، یزد و مازندران بوده که به صورت یاد شده (اعلام به شرکت بیمه و یا اقدام به منظور رفع نواقص) در این خصوص اقدام شده است.

صانعی اظهار داشت: برنامه ملی پلنگ ایرانی مشتمل بر 460 صفحه است و شامل موضوعات ضروری و فوریت هایی است که برنامه بیمه تنها یک صفحه از این مجموعه است این در حالی است که پس از گذشت نزدیک به یک سال از ابلاغ برنامه ملی به رغم اقدامات صورت گرفته هنوز بودجه، نیروی کارشناسی و امکانات مشخصی به اجرای آن اختصاص داده نشده و موضوعات متعددی به ویژه بندهای مربوط به زیستگاه ها، نیازمند رسیدگی فوری است.

وی ادامه داد: بر این اساس، اجرای برنامه بیمه جامع پلنگ ایرانی پس از تعیین کارشناسان معتمد بیمه، تدوین شیوه نامه، اجرای دو سری رفع نواقص و تکمیل مدارک، در 8 آبان ماه سال جاری به مدیریت اداره کل حفاظت و مدیریت شکار و صید تحویل داده شد و اجرای این برنامه به طور مستقیم از طریق کارشناسان آن اداره کل پیگیری می شود.

صانعی اظهار داشت: در تفاهم نامه سه جانبه میان اداره کل حفاظت و مدیریت شکار و صید، شرکت بیمه ما و صندوق ملی محیط زیست در خصوص بیمه جامع پلنگ ایرانی دو نکته بسیار مهم به چشم می خورد، یکی این که دو گونه پلنگ و گرگ در این برنامه به صورت توامان در نظر گرفته شده اند که مورد موافقت شرکت بیمه ما نیز بوده و دیگر اینکه مقرر شده است مبالغ پرداختی به صندوق ملی محیط زیست به دلیل خسارات وارد شده به محیط زیست به دنبال تلفات پلنگ بر اساس ارزش توافقی 60 میلیون تومان، در زیستگاه های پلنگ صرف از بین بردن عوامل تهدیدی و بهبود وضعیت حفاظتی این گونه شود.

وی ادامه داد: از استان هایی که طی ماه های گذشته تلفات پلنگ داشته اند خواسته شده است مطابق مفاد حایز اولویت برنامه ملی در خصوص زیستگاه ها که طی نامه ای نیز به این مراجع اعلام شده، طرح های مرتبط خود را به اداره کل حفاظت و مدیریت شکار و صید ارسال کنند.

وی ادامه داد: همچنین از صندوق ملی محیط زیست انتظار می رود مطابق تفاهم نامه فی مابین به تعهدات خود پایبند باشد.

چندی پیش نیز علی تیموری مدیر کل دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا درباره تاثیر بیمه بر حفاظت از پلنگ گفته بود: این سازمان در راستای حفاظت از پلنگ اقدامات خوبی داشته که یکی از آنها افزایش جریمه ضرر و زیان پلنگ از 5 میلیون تومان به 80 میلیون تومان است که سال 94 انجام شد که این خود یکی از عوامل پیشگیری از تلفات این گربه سان بوده است.

یکی از عوامل تهدید پلنگ کشته شدن این گونه توسط دامدار است زیرا وقتی دامدار دام هایش را در خطر می بیند از راه های مختلف مانند شلیک مستقیم یا گذاشتن طعمه مسموم در مسیر رفت و آمد پلنگ اقدام به کشتن این گونه ارزشمند می کند از این رو بحث بیمه پلنگ ها و دادن خسارت به دامدار در سازمان محیط زیست مطرح شد که در این کار در کنار افزایش جرایم تخلفات با همکاری شرکت بیمه ما و سازمان محیط زیست انجام شد.

تیموری در این باره گفت: در ادامه بیمه کردن پلنگ، بیمه طرف قرارداد با سازمان محیط زیست از ابتدای سال تاکنون در دو مرحله و برای 5 قلاده پلنگ تلف شده در استان های یزد، گیلان، ایلام، مازندران و سمنان به دامداران خسارت دیده و صندوق محیط زیست پرداخت کرده است.

عوامل مختلفی از جمله از بین رفتن زیستگاه ها، کم شدن طعمه، انتقامجویی دامداران از پلنگ به علت حمله به دام ها، جدا شدن زیستگاه ها و قطع ارتباط ژنتیکی گروه های مختلف و طعمه های مسموم موجب تلفات پلنگ می شود، با بررسی های انجام شده نقش عوامل انسانی در این تلفات بیش از 70 درصد است که کاهش این عامل یکی از برنامه های اصلی سازمان حفاظت محیط زیست است.

بنابر اعلام سازمان حفاظت محیط زیست از سال 1384 تا 1393 حدود 156 قلاده پلنگ در کشور تلف شد؛ یعنی به طور متوسط هر سال 20 قلاده از بین رفته است در حالی که در سال جاری تلفات پلنگ 5 قلاده بوده است که بنا به اعتقاد کارشناسان بیمه و افزایش جریمه علت این کاهش تلفات بوده است.

توصیف پلنگ ایرانی

پلنگ ایرانی بزرگترین یا یکی از بزرگترین زیرگونه های پلنگ است که بومی غرب آسیا است و در فهرست گونه های «در معرض خطر انقراض» قرار دارد.

این پلنگ در بیشتر نقاط ایران یافت می شود اما اندازه و رنگ آنها با هم تفاوت قابل توجهی دارد. به طور کلی طول بدن پلنگ های بالغ به 160 و گاهی تا 180 سانتیمتر می رسد و طول دم آنها 110 سانتیمتر است. وزن این پلنگ نیز تا 90 کیلوگرم و ارتفاع آن تا شانه تا 75 سانتیمتر می رسد.
ایران مهمترین زیستگاه پلنگ در خاورمیانه است و جمعیت مناسب پلنگ در این کشور امکان بقای گروه های کوچک این حیوان در قفقاز، شرق ترکیه و ترکمنستان را از راه مهاجرت های بین مرزی افزایش می دهد.

اصلی ترین تهدید پیش روی بقای این حیوان جدا شدن زیستگاه ها و قطع ارتباط ژنتیکی گروه های مختلف این حیوان است که معمولا به تشکیل گروه های بسیار کوچک منجر شده است. به طوری که در همه قلمرو زیستی این حیوان هیچ گروه جمعیتی وجود ندارد که دربرگیرنده بیش از 100 پلنگ بالغ باشد.

کاهش طعمه بر اثر شکار انسان ها، گسترش زیربنایی، مزاحمت های انسانی و از میان رفتن زیستگاه (شامل چیدن گیاهان و قارچ های خوراکی، ساخت معدن، جاده سازی، جنگل زدایی، آتش سوزی و چرای دام) عواملی است که منجر به تکه تکه شدن زیستگاه های این حیوان شده است.