سرمایه‌گذاری سودآور

از این رو، سرمایه‌گذاری در زمینه ساخت و تولید هواپیما علاوه بر کاهش وابستگی به کشورهای بیگانه می‌تواند زمینه اشتغال‌زایی و انتقال فناوری بالایی را برای شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی به ارمغان آورد تا جایی که پس از مدتی بتوانیم بومی‌سازی در این زمینه داشته باشیم، اما لازم است برنامه‌ریزی دقیقی انجام دهیم.

با توجه به این‌که ساخت و تولید هواپیما نیازمند پیش‌نیازهای کاملا مشخصی است و تولید این نوع وسیله، استانداردهای بسیار بالایی در سطح بین‌المللی طلب می‌کند، بهترین گزینه قبل از هرگونه برنامه‌ریزی توجه به بازار هدف تولیدات احتمالی در کشورمان خواهد بود.

از آنجا که طراحی و ساخت هواپیماها در رده‌های مختلف نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان و قابل توجهی در شرکت‌های متفاوت است باید برای این‌گونه سرمایه‌گذاری‌ها دقت عمل داشته باشیم و بر اساس مفروضات اقتصادی مشخصی برنامه‌ریزی کنیم. با در نظر گرفتن این موارد سرمایه‌گذاری در زمینه تولید هواپیماهای پهن‌پیکر برای کشورمان توجیه اقتصادی ندارد، در حالی که می‌توانیم برای تولید هواپیماهایی با ظرفیت کمتر از صد نفر مسافر برنامه‌ریزی هدفمندی داشته باشیم مثل آنچه که در برزیل، کانادا، چین و ژاپن صورت گرفته است.

هر چند تجربه گذشته ساخت هواپیمای ایران 140 به دلیل برخی موارد به اهداف تعیین‌شده نرسید که اصلی‌ترین مشکل درباره تأمین نقدینگی و تولید قطعات و تجهیزات مورد نیاز بود اما با توجه به این‌که اکنون این زیرساخت‌ها در کشور ایجاد شده و در پی آن نیز زیرساخت‌های مدرن‌تری هم ایجاد شده است، فرصت مناسبی برای حرکت هوشمندانه و اقتصادی در این زمینه وجود دارد.

با توجه به وسعت کشور و همچنین بازارهای موجود درباره هواپیماهای نازک پیکر (کمتر از صد نفر) بهترین گزینه برای آغاز کار و سرمایه‌گذاری هدفمند برای ساخت هواپیما در داخل ایران بازنگری در پروژه ایران 140 و یافتن مشکلات احتمالی و برطرف کردن آنها در قالب پروژه‌ای جدید است. یکی از امتیازهایی که اکنون برای اجرایی شدن بومی‌سازی ساخت هواپیما در اختیارمان قرار گرفته مربوط به شرکت‌های دانش‌بنیان و توانمندی‌های متخصصان و طراحان داخلی است که اکنون اغلب دانش‌آموختگان این صنعت داخل کشور مشغول به کار هستند از این رو می‌توان با اعمال نظر در قراردادهای خرید هواپیما، برنامه‌ریزی کرد تا این افراد بتوانند در بخش تولید قطعات وارد شوند.

ورود در بخش قطعه‌سازی نه تنها نیازمند سرمایه‌گذاری کلان مثل طراحی و ساخت خود پرنده نیست بلکه اساسی‌ترین گام برای بومی شدن توانمندی‌های مورد نیاز است و در نهایت می‌توان آن را در بخش‌های دیگر ساخت هواپیما متناسب با نیازهای داخلی به‌کار گرفت.

ارتباط هرچه بیشتر شرکت‌های صنعت هوانوردی با توجه به فضای بین‌المللی موجود پس از اجرایی شدن برجام می‌تواند افق‌های تازه‌ای را در صنعت هوانوردی ایران ایجاد کند چون زیرساخت‌های مناسبی در اختیار داریم.

علیرضا منظری

معاون اسبق سازمان هواپیمایی کشوری