واقعا زنده‌باد

سینمای ایران هم اگرچه شاکله اصلی آن در خدمت فیلمفارسی و سینمای نازل و سطح پایین تجاری بود، اما خیلی از هنرمندان فعال در این عرصه هم دل خوشی از فضای آن دوره نداشتند و دنبال فضای مناسب و سالمی برای کار هنرمندانه درست و تاثیرگذار بودند؛ فضایی که وقوع انقلاب اسلامی ایران آن را تامین و تضمین می‌کرد. بنابراین بجز مسائل اعتقادی و شخصی و اجتماعی، این وجه هم می‌توانست نقش تعیین‌کننده‌ای در همراهی هنرمندان با مردم در حرکت انقلابی داشته باشد.

البته سینمای ایران در ماه‌های نزدیک به انقلاب اسلامی و تا یکی دو سال، به خاطر این‌که یکی از مصادیق بارز مظاهر طاغوت به شمار می‌رفت، تعطیل شد و امکان فعالیت برای سینماگران وجود نداشت. اما پس از صحبت حضرت امام (ره) که فرمودند: «ما با سینما مخالف نیستیم، با فحشا مخالفیم.»، حساب سینمای سالم از جریان ناسالم سینمای پیش از انقلاب جدا شد و سینماگران بتدریج مشغول فعالیت شدند. البته فضای سال‌های اولیه انقلاب اسلامی هنوز شعارگونه و ملتهب بود و به تبع آن بسیاری از آثاری هم که در سینما ساخته شد، متاثر از همین جریان بود. با این حال هنرمندانی هم بودند که تلاش می‌کردند نگاهی ظریف‌تر به انقلاب داشته باشند؛ از جمله خسرو سینایی که با ساخت فیلم «زنده باد......» در سال 58 سراغ طیف‌های مختلفی رفت که در انقلاب سهیم بودند؛ از جوانان انقلابی و مبارز تا افرادی که سعی می‌کردند خودشان را از یک اتفاق مهم و تاریخ‌ساز دور نگاه دارند.

این فیلم بااین که الان و پس از 37 سال از ساخت، در بسیاری جاها گل درشت و شعاری به نظر می‌رسد، اما چیزهای خوبی هم برای تماشا دارد.

از جمله دیدنِ مهدی هاشمی آن موقع جوان به نقش جوان انقلابی فیلم که با کوله‌بار گرانبهایی از تئاتر به سینما آمده بود و نخستین فیلمش را به عنوان بازیگر تجربه می‌کرد تا مواجهه با بازی ثریا قاسمی که آن زمان 39 سال داشت. زنده یادان رقیه چهره آزاد و غلامرضا طباطبایی هم بازیگرانی هستند که با دیدنشان در این فیلم تعجب خواهید کرد. خانواده خسرو سینایی هم مشارکت ویژه‌ای در این فیلم داشتند؛ یاسمین و سمیرا سینایی، نقش دختران خانواده را بازی می‌کردند، گیزلا وارگا سینایی مسئولیت دکور و لباس این فیلم را به عهده داشت و فرح اصولی هم کار عکس و گرافیک «زنده‌باد......» را انجام داد.

این فیلم باوجود ضعف‌هایی در فیلمنامه، بازی‌ها و میزان شعارزدگی که داشت و الان در گذر زمان بیشتر هم به چشم می‌آید، اما به دلیل تعهد سازنده آن که از زاویه دید خودش به انقلاب اسلامی ایران نزدیک شد، حائز اهمیت و ارزشمند است.

علی رستگار

سینما