چرا محیطِ نیست؟

به نظر می‌رسد شبکه‌های مجازی تا حد زیادی گوی رقابت در جریان‌آفرینی را از دیگر رسانه‌ها ربوده‌اند و هر روز افکار عمومی را به سمت و سویی هدایت می‌کنند. حوزه محیط زیست هم از این بازار داغ بی‌نصیب نمانده است و در چند روز گذشته بیلبوردهایی با مضامین محیط‌زیستی در سطح شهر تهران به یک سوژه تبدیل شده و فعالان محیط زیست نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند. به عنوان مثال «قطع درختان را قطع کنیم» یکی از این پیام‌هاست که دستمایه طنز هم شده است.

منتقدان به استناد اظهار نظرهای صریح اعضای شورای شهر تهران اعتقاد دارند در حالی که در سالیان اخیر بیش از یکصد باغ در مناطق 1،2،3،4،5 تهران از شمول باغ بودن خارج و به برج‌باغ و ساختمان تبدیل شده‌اند، مخاطب این پیام‌ها کیست؟

فارغ از این که این اقدام چه ریشه‌ای دارد، سوال اینجاست که ایجاد این همه تشکیک و تردید در ذهن افکار عمومی به سود کیست؟ وقتی بیلبوردی در شهر نصب می‌شود که در آن از «محیط زیست» به عنوان «محیط نیست» یاد می‌شود، ذهن مخاطب ناخودآگاه به سمت سازمان متولی می‌لغزد و گمان می‌شود نوعی جدال میان شهرداری و سازمان حفاظت محیط‌زیست وجود دارد.

در به وجود آمدن شرایط نامطلوب محیط زیستی حال حاضر که نفس کشیدن را در بسیاری از شهرهای بزرگ کشور به شماره انداخته است، بسیاری از نهادها مقصر هستند و انگشت اتهام به سوی هم دراز کردن به هیچ وجه حال هوای تهران را خوب نمی‌کند. اما تردید جدی دارم که این سبک مجادله‌های خیابانی به کاهش آلودگی هوا و تبدیل «محیط نیست» به «محیط‌زیست» کمک کند.

تا زمانی که میان مسئولان و تصمیم‌گیران کلان همدلی، همسویی و مدارا برای حل مشکلات شکل نگیرد، نمی‌توان از مردم توقع داشت شعارها و پیام‌های آنان را باور کنند و در مورد نیاوردن خودروی شخصی به خیابان و کاستن از مصرف انرژی و حفظ فضای سبز شهری همراهی کنند.

دکتر اصغر محمدی‌فاضل

کارشناس محیط زیست