اقتصاد ایران هنوز مقاوم نیست

به گزارش جام‌جم، معاون اول رئیس‌جمهور بتازگی از اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مطابق برنامه زمان‌بندی و بدون عقب‌ماندگی خبر داده است؛ در حالی که نمایندگان مجلس از چنین برنامه‌ای بی‌خبرند و می‌گویند دولت به طور تفصیلی اعلام کند اقدامات انجام‌شده در راستای اقتصاد مقاومتی چیست. نه این که به طور کلی از روند آن ابراز رضایت کند. اسحاق جهانگیری اعلام کرد در اجرای اقتصاد مقاومتی، عقب‌ماندگی وجود ندارد و خوشبختانه دستگاه‌های اجرایی مطابق برنامه زمان‌بندی، اجرای طرح‌ها را دنبال کرده‌اند و عقب‌ماندگی زمانی نسبت به برنامه‌ها وجود ندارد.

وی اضافه گزارش‌های ارائه‌شده نشان می‌دهد برخی طرح‌ها و برنامه‌ها که اجرای آن نیازمند مشارکت چند دستگاه اجرایی بوده نیز مطابق برنامه‌ها پیش رفته است و باید این روند با جدیت ادامه یابد.

در این خصوص برخی کارشناسان عنوان می‌کنند دولت ضعف‌هایی در اجرای اقتصاد مقاومتی دارد و باید این پروژه عظیم و ملی را جدی بگیرد و با اهتمام بیشتری پیش برود.

اقتصاد مقاومتی اواخر سال 92 به دولت یازدهم ابلاغ شد که بسیاری از کارشناسان این ابلاغیه رهبر معظم انقلاب را یک نسخه درمانگر برای اقتصاد وابسته به درآمدهای نفتی ایران مطرح می‌کنند.

استراتژی اجرا نداریم

دکتر عباسعلی ابونوری، کارشناس اقتصادی در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: در اجرای اقتصاد مقاومتی، استراتژی مناسبی نداریم و بیشتر مسئولان دولتی قصد دارند به صورت دستورالعمل این رویه را پیش ببرند، در حالی که باید این سیاست پردازش شود و در همه بدنه‌های کشور قرار بگیرد.

وی افزود: به نظر می‌رسد اقتصاد مقاومتی باید در قالب یک قانون به دولت معرفی شود تا همه برنامه‌های خود را براساس این قانون تدوین و اجرایی کند و در آن صورت نمایندگان مجلس و ستاد اقتصاد مقاومتی می‌توانند پایش بهتری داشته باشند.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: البته این که تنها دولت را مقصر اصلی اجرا نشدن اقتصاد مقاومتی تلقی کنیم، درست نیست و به نوعی در اجرای این سیاست کلان باید همه دستگاه‌ها، ارگان‌ها و قوای دیگر به کمک دولت بیایند. دولت مجری اصلی اقتصاد مقاومتی نیست و همه ارگان‌ها باید دست به دست هم دهند.

ابونوری ادامه داد: اکنون اقتصاد مقاومتی به یک واژه سیاسی تبدیل شده و افرادی که قصد ورود به انتخابات ریاست جمهوری را دارند از این واژه برای تخریب یا انتقاد بهره می‌برند. ویروس سیاسی باید از اقتصاد مقاومتی فاصله بگیرد و دولت پاسخگوی پایش و اجرای اقتصاد مقاومتی باشد.

وی گفت: یکی از شاخص‌های اجرای اقتصاد مقاومتی، کاهش وابستگی به نفت است که هنوز ما نتوانسته‌ایم خود را از درآمدهای نفتی خلاص کنیم و روی پای خود بایستیم. این که اعلام می‌شود تراز تجاری مثبت شده معیار خوبی برای ارزیابی اجرای اقتصاد مقاومتی نیست و تا اجرای کامل آن باید توان زیادی گذاشته شود.

انتظارات برجام اقتصاد را عقب انداخت

دکتر محمدجواد توکلی، کارشناس اقتصادی درباره نحوه اجرای اقتصاد مقاومتی به جام‌جم گفت: برای اجرای اقتصاد مقاومتی نیاز به مدیریت جهادی داریم و نباید کارهای روزمره و عادی را به نام اقتصاد مقاومتی تمام کنیم.

وی افزود: دولت در راستای اقتصاد مقاومتی، طرح‌های زیادی را تصویب کرده و هدف این بوده که آن را اجرا کند؛ اما هنوز اجرایی را در این زمینه شاهد نیستیم.

توکلی ادامه داد: دولت در زمانی که برجام به نتیجه رسید انتظارات زیادی را در اقتصاد و کشور ایجاد کرد که متاسفانه هیچ کدام از آن توقعات به بار ننشست. دولت برخلاف رهبر معظم انقلاب خیلی به برجام خوشبین بود، اما تحرکی را نتوانست در اقتصاد به وجود بیاورد.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: در برخی بخش‌ها مانند مسکن به‌گونه‌ای عمل شده که محرک‌های کافی در اقتصاد ایجاد نشده و سیاست‌هایی که عمدتا اجرا شده بر پایه مسکن مهر بوده است. طرح‌هایی هم که معرفی شد هنوز به مرحله اجرا نرسیده و همین موضوع باعث شده رکود در کشور تشدید شود.

وی افزود: برای این که اقتصاد مقاومتی در همه اقشار جامعه شناخته شود باید از بخش‌های ابتدایی و پایه‌های اولیه آموزش و پرورش شروع کنیم و در دروس مدارس بگنجانیم. این کار در همه کشورهای پیشرفته دنیا انجام می‌شود و فرهنگ اقتصادی را از همان ابتدا در افراد قرار می‌دهند.

توکلی با اشاره به قراردادهای اخیر با کشورهای دیگر ادامه داد: این قراردادها با اقتصاد مقاومتی در تناقض است و اصلا انتقال فناوری در آن دیده نمی‌شود.

بی‌اطلاعی مجلس

از سوی دیگر امیرحسین قاضی‌زاده، عضو هیأت رئیسه مجلس در پاسخ به این پرسش که آیا دولت طرح‌های خود را در قالب اقتصاد مقاومتی تحویل مجلس داده یا خیر گفت: در این باره بنده اطلاعی ندارم و نمی‌توانم درباره صحت یا خلاف این جریان صحبت کنم. وی افزود: تنها موضوعی که می‌توانم روی آن تاکید کنم این است که من از این جریان بی‌اطلاعم.

همچنین معصومه آقاپور، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس به خبرنگار ما گفت: دولت گزارشی درباره اقتصاد مقاومتی به مجلس تحویل نداده و تنها طرح توانمندسازی بنگاه‌های کوچک و متوسط تولیدی مورد بررسی قرار گرفته است که با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار است انجام شود.

علی‌اکبر کریمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز به جام‌جم گفت: تا آنجا که ما مطلع هستیم هیچ گزارشی درباره عملکرد دولت برای پایش اقتصاد مقاومتی به مجلس نیامده و طرحی تحویل مجلس نشده است.

وی افزود: بیشتر موضوعاتی که در مجلس و کمیسیون اقتصادی مطرح شده شاخص‌های کلان بوده و اقتصاد مقاومتی هنوز به صورت جدی در بدنه دولت به اجرا درنیامده است.

این نماینده مجلس تصریح کرد: برخلاف اظهارات دولتمردان مبنی بر کاهش تورم و رشد اقتصادی، هنوز از فرصت‌های شغلی استفاده نمی‌شود و این رشد ناشی از فروش نفت و تزریق آن در اقتصاد بوده که اشتغالزایی زیادی ندارد. دولت در بحث خروج از رکود موفقیتی نداشته و باید در این زمینه تلاش مضاعفی داشته باشد.

برخی مسئولان مقاومت می‌کنند

در همین حال محمدرضا سبزعلیپور، رئیس شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی در بخش خصوصی با اشاره به زمزمه‌های برخی مسئولان مبنی بر پایان اقتصاد مقاومتی گفت: اولا هنوز چیزی از اقتصاد مقاومتی اجرا نشده که نیاز به جمع‌کردن باشد. ثانیا اقتصاد مقاومتی به عنوان تنها نسخه قابل اتکا برای پیشرفت کشور، دائمی و مختص به همه زمان‌هاست.

وی در گفت‌وگویی که با تسنیم داشت، افزود سال‌های گذشته به این شکل سپری شد که جمعی از دولتمردان و مقامات اجرایی کشور، اقتصاد مقاومتی را اقتصاد ریاضتی اعلام کردند و برخی نیز آن را به انزواگرایی و بستن درهای کشور تعبیر نمودند و جمعی هم اجرای اقتصاد مقاومتی را با توزیع فقر مساوی دانستند و از پیگیری آن احساس خطر کردند. عده‌ای هم تحت عنوان کاسبان تحریم‌ها، منافع خود را در خطر دیدند و اجرای اقتصاد مقاومتی را با پایین کشیده شدن کرکره نان‌دانی‌های خود برابر دانستند.

وی افزود: اما اینها همه تفاسیر و معناهایی بود که هر کس از ظن خود به آن رسیده و به جای اجرای اقتصاد مقاومتی برای خود و مردم توهم و غولی بزرگ و خطرناک ساخته بودند که بعضا برخی از این تحلیل‌ها هنوز هم ادامه دارد. درصورتی‌که رهبر معظم انقلاب شهریور 89 برای اولین بار واژه اقتصاد مقاومتی را معنا و مفهومی از کارآفرینی دانسته و دو دلیل فشار اقتصادی دشمنان و آمادگی کشور برای جهش را نیاز اساسی کشور به کارآفرینی و اقتصاد مقاومتی برشمردند.

رئیس شورای سیاستگذاری اقتصاد مقاومتی در بخش خصوصی اضافه کرد: پس از توافق‌نامه وین و آغاز اجرای برجام نیز متأسفانه برخی دولتمردان جوگیر شدند و تصور کردند همه مشکلات و تنگناهای کشورمان دیگر تمام شده است. از همین رو چند ماه پیش آرام آرام زمزمه‌هایی راه انداختند مبنی بر این که داستان اقتصاد مقاومتی تمام شده و بزودی بساط آن جمع خواهد شد که همان موقع به آن آقایان عرض کردیم بساط اقتصاد مقاومتی هنوز پهن نشده که با حصول توافقنامه وین برچیده شود.

محمدحسین علی‌اکبری