مهمان تلویزیونی؛ خوانده یا ناخوانده؟!

نگاه ویترینی

امیر قمیشی، تهیه‌کننده برنامه «چشم‌شب روشن» است که از شنبه تا چهارشنبه با اجرای محمد صالح‌علا از شبکه چهار پخش‌می‌شود.

وی درباره الزامات و شرایط دعوت از مهمان در برنامه ترکیبی به جام‌جم گفت: مهمان باید متناسب با موضوع، مخاطب و شبکه دعوت شود، چراکه هر شبکه‌ای بر اساس طیفی از مخاطبان تعریف شده است. من جزو تهیه‌کنندگانی هستم که در هشت سال اخیر غیر از برنامه هفته نامه که اختصاص به بررسی برنامه‌های طنز تلویزیون داشت و از دست‌اندرکاران چنین برنامه‌هایی دعوت می‌کرد، همیشه سعی کرده‌ام از چهره‌های ویژه‌ای دعوت کنم که کمتر در تلویزیون دیده شده‌اند.

وی ادامه داد: حتی دو سال تهیه‌کننده برنامه سال تحویل بودم و در این برنامه‌ها هم از چهره‌های محبوب سینما و تلویزیون دعوت نکردم، بلکه سراغ ادبیاتی‌ها رفتم. البته منظورم این نیست که از سلبریتی‌ها دعوت نشود، چون این افراد به عنوان شهروند در رسانه ملی سهم دارند و شهروندان باید صحبت‌های آنها را بشنوند، اما باید از این افراد به جا در برنامه دعوت شود. نباید نگاه ویترینی داشته باشیم و بر این اساس از این افراد دعوت کنیم. باید برنامه‌سازان در انتخاب مهمان بشدت دقت کنند و نباید به این امر بی توجه باشند.

بانک کارشناس

سحر رضوی، تهیه‌کننده برنامه «عصر خانواده» که میزبان مهمانان مختلف است و از شبکه دو پخش می‌شود، درباره الزامات و شرایط دعوت از مهمانان در برنامه‌های ترکیبی گفت: گرچه حضور سلبریتی‌ها باعث پربیننده‌تر شدن برنامه‌های ترکیبی می‌شوند، اما اگر قرار باشد یک راه حل درباره یک معضل یا پیامی را به مخاطب منتقل کنیم باید از کارشناس مرتبط با بحث دعوت کنیم.

وی ادامه داد: باید مهمان برنامه متناسب با موضوع انتخاب شود. البته قبل از دعوت مهمان باید رزومه او به دقت بررسی شود. ممکن است یک کارشناس رزومه پرباری هم داشته باشد، اما به زبان رسانه ناآشنا بوده و نتواند پیام را به بهترین شکل به مخاطب منتقل کند. بنابراین باید این مسائل از سوی برنامه‌ساز مورد توجه قرار بگیرد. باید کارشناس با زبان مردم حرف بزند. گاهی کارشناسان نگاه سمیناری در برنامه دارند و از اصطلاحات انگلیسی استفاده می‌کنند تا این نگاهشان پررنگ شود. دعوت از چنین کارشناسانی اشتباه است و کارشناس باید با شناخت مخاطب در برنامه صحبت کند.

این تهیه‌کننده در پایان گفت: علاوه بر آن ما در برنامه عصر خانواده از کارشناسان همیشه خواسته‌ایم به جای مباحث شفاهی به شکل عملیاتی در برنامه توضیح بدهند. این روش با اقبال مخاطبان روبه‌رو شده است. به نظرم بهتر است برای مهمانان برنامه، بانک کارشناسان شکل بگیرد و دوره‌های آموزشی هم برایشان گذاشته شود.

مهمانان عادی

احسان ارغوانی، تهیه‌کننده برنامه «امروزی‌ها» است که از شنبه تا چهارشنبه با حضور مهمانانی از اقشار مختلف اعم از کارشناسان آی تی، مخترعان، جامعه‌شناسان، روان‌شناسان، هنرمندان، مداحان، ورزشکاران و ... از شبکه یک پخش می‌شود.وی درباره شرایط و الزامات دعوت از مهمان در برنامه‌های ترکیبی گفت: بهترین راه برای دعوت از مهمان، توجه کردن به حال و هوای برنامه و موضوع آن است. گرچه دعوت از افراد سرشناس در برنامه‌های ترکیبی در همه جای دنیا اولویت اصلی است، اما برنامه‌های گفت‌وگو محور موفق همچون ماه عسل هم نشان داده که اگر مهمان از جنس مردم باشد، مورد توجه و اقبال مخاطبان قرار می‌گیرد و برایشان جذاب است. وی متذکر شد: اما هر مجری این توانایی را ندارد که کنار چنین مهمانانی بنشیند که از جنس خود مردم هستند، چراکه افراد عادی حرف زیادی برای گفتن ندارند و ضمن این‌که جلوی دوربین درگیر اضطراب می‌شوند و همین مانع زدن حرف‌هایشان می‌شود و در اینجا مجری باید این توانایی را داشته باشد تا از آنها سوالاتی بپرسد که برای مردم جذاب باشد

این تهیه‌کننده تصریح کرد: ما به عنوان تهیه‌کننده موظف هستیم اگر مساله‌ای را در برنامه طرح می‌کنیم، برای آن راهکار هم ارائه بدهیم؛ نه این‌که صرفا از سلبریتی‌ها دعوت کنیم. زمانی راهکار ارائه می‌شود که از کارشناس متخصص و متبحر در برنامه دعوت کنیم. البته هر کارشناسی برای برنامه مناسب نیست و باید از قبل بیوگرافی آن بررسی شود. به عنوان مثال بین دو نیمه بازی‌های فوتبال از کارشناس برای تحلیل مسابقه دعوت می‌شود، اما هر کارشناسی مجاز نیست و باید حرفی برای گفتن داشته باشد.

ارغوانی با اشاره به برنامه سمت خدا گفت: این برنامه با وجود این‌که از سلبریتی‌ها دعوت نمی‌کند، ولی با حضور چند کارشناس خوب معارفی توانسته رضایت مردم را جلب کند و بینندگان با علاقه پیگیر برنامه شوند. موفقیت چنین برنامه‌هایی نشان می‌دهد نیاز نیست همیشه از سلبریتی‌ها دعوت کنیم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا برای دعوت از مهمانان اتاق فکر وجود دارد یا نه؟ گفت: برنامه‌های گفت‌وگو محور موفق اعم از ماه عسل، نود، خندوانه، دورهمی و ... نشان می‌دهند که صاحب اتاق فکر هستند. امیدواریم بودجه برنامه‌های گفت‌وگومحور همچون فیلم و سریال افزایش یابد، چرا که تا امروز مردم ثابت کرد‌ه‌اند که اگر برنامه گفت‌وگومحور خوبی پخش شود، حتما مثل سریال بیننده آن هستند.

مهمانان قدرت تفسیر و تحلیل داشته باشند

مجید حسینی‌زاد، کارشناس رسانه و مدرس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران درباره شرایط دعوت مهمانان به برنامه‌های ترکیبی گفت: این‌که یک نفر فوتبالیست یا بازیگر خوبی است، لزوما دلیل بر این نمی‌شود که در همه زمینه‌ها تخصص داشته باشد. به همین دلیل نباید صرفا از افراد مشهور برای برنامه‌های ترکیبی دعوت شود. اگر می‌خواهیم اطلاعات مناسب به مخاطب بدهیم باید از کارشناسانی دعوت کنیم که قدرت تحلیل و تفسیر خوبی دارند.

وی ادامه داد: مهمان غیرمرتبط می‌تواند به مباحث برنامه‌ها آسیب وارد کند. بنابراین باید برنامه‌سازان نسبت به این امر توجه داشته باشند. ضمن این‌که مهمانان باید به گونه‌ای به برنامه دعوت شوند که نظرات متفاوت داشته باشند تا یک مبحث از زوایای مختلف برای مخاطبان مورد بررسی قرار گیرد. گرچه بازیگران جذاب و پرطرفدار هستند و کارشناسان این ویژگی را ندارند، اما در نهایت محتوا برای مخاطب کاربرد دارد.

این کارشناس رسانه با اشاره به موضوع و هدف برنامه عنوان کرد: وقتی تهیه‌کننده هدف و مسیر برنامه را بدرستی مشخص کند، می‌تواند محتوا را برای مخاطب جا بیندازد. به همین دلیل باید متناسب با موضوع و هدف، مهمان به برنامه دعوت کند.

فاطمه عودباشی