کارکرد رسانه‌های معارض در فتنه شام

انقلابی که در کنار سرنگونی رژیم‌های وابسته، بارقه‌های امید را نزد صدها هزار آواره فلسطینی روشن کرد که می‌توان بعد از 60 سال دوری از وطن به میهن بازگشت، همین شد که رژیم صهیونیستی یکباره خود را در محاصره آوارگانی دید که میل بازگشت به وطن را یک صدا فریاد می‌زدند. رویدادی که در روز نکبت سال 2010 منجر به حرکت خودجوش هزاران جوان فلسطینی به سوی مرزهای فلسطین اشغالی از لبنان، سوریه و اردن شد و این زنگ خطری برای موجودیت نامشروع رژیمی بود که تا این لحظه در قبال موج اعتراضات و بیداری کشورهای اسلامی سکوت اختیار کرده بود. بعد از این تحول بی سابقه بود که سران رژیم صهیونیستی با همراهی سرویس‌های اطلاعاتی به فکر مهار، کنترل و منحرف کردن موج بیداری مردم کشورهای اسلامی افتادند که خواب را از چشمانشان ربوده بود. نقطه آغاز این رویکرد کشاندن موج تغییرخواهی به سوریه بود، موجی که در ابتدا با تبلیغات گسترده رسانه‌های غربی ـ عربی تلاش شد؛ تا آن را ادامه روند دموکراسی‌خواهی در کشورهای عربی یا به عبارت دیگر بهارعربی نمایش دهند.

رسانه‌ها، پیشقراولان بحران سوریه

در این میان رسانه‌هایی که به مدد تحولات میدانی یکساله در کشورهای عربی و حمایت ظاهری از قیام‌های مردمی در تونس، مصر و لیبی اعتباری ظاهری برای خود کسب کرده بودند، تلاش کردند با برجسته سازی اختلافات قومی و مذهبی برتشدید شکاف در جامعه سوریه را تعمیق بخشند.

شبکه‌های الجزیره، العربیه، بی‌بی‌سی عربی، ابوظبی و ده‌ها شبکه محلی و بین‌المللی وابسته به جریان غربی ـ عربی با پوشش لحظه به لحظه اعتراضات مخالفان سوری فضا را برای ورود گروه‌های مسلحی که از پیش برای آغاز فاز نظامی بحران سوریه آماده شده بودند، فراهم کرد.

به‌طور کلی هر رویدادی در دنیا برای تصویرسازی نیازمند رسانه است، اما در سوریه بیش از آن‌که به میدان توجه کنند، رسانه‌ها فضا را ساختند. در سوریه یک گروه چند ده نفره تظاهرات می‌کنند، اما رسانه‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای طوری آن را پوشش می‌دهند که گویا همه سوریه مخالف هستند و در مقابل تظاهرات‌های میلیونی مردم در حمایت از نظام حاکم سانسور می‌شود و بازتابی پیدا نمی‌کند.

شبکه الجزیره تا زمان بیداری اسلامی در مصر رفتاری تقریبا حرفه‌ای داشت. الجزیره درباره مصر به دلیل چالش امیر قطر و حسنی مبارک موضع منفی داشت. چون رسانه‌های مصری دائم درباره همسر امیر قطر مسائلی را مطرح می‌کردند. اما همین رسانه رفتار خود را در ماجرای بحرین و سوریه تغییر داد. به طوری که تعدادی از مسئولان و خبرنگاران الجزیره در اعتراض به این رفتار دو‌گانه دست به استعفا زدند. غسان بن جدو، رئیس دفتر الجزیره در لبنان، خانم لونشیل که گوینده بود، خانم تمور که او هم گوینده بود و خانم زهرالدین ازجمله کسانی هستند که در اعتراض به این رویه الجزیره استعفا دادند و برای بیان واقعیات تحولات سوریه و بحرین اقدام به ایجاد شبکه المیادین کردند. الجزیره در واقع به عنوان یک اتاق فکر و هماهنگ کننده میان مخالفین مسلح عمل کرد. بسیاری از افراد رسانه‌ای در جهان عرب به العربیه، العبریه می‌گویند. چون این شبکه سیاست رژیم صهیونیستی را به زبان عربی ترجمه و پخش می‌کند؛ مثل ایجاد جنگ مذهبی و طایفه ای، تضعیف مقاومت، جلوگیری از فراگیر شدن موج بیداری اسلامی و...

تقابل شبکه‌های مقاومت و معارض

در کنار این اقدامات، شبکه‌های المنار، العالم و پرس‌تی‌وی با پوشش واقعیات تحولات سوریه و بحرین نقش موثری در رسوایی آتش فتنه شام داشتند تا جایی که رویکرد این شبکه‌ها به قطع پخش فرکانس آنها از ماهواره‌های بین‌المللی منجر شد.

اما این پایان کار نبود چرا که گروه‌های تروریستی فعال در سوریه برای شکستن مقاومت مردم آنچنان تصاویر دلخراشی از جنایات خود منتشر کردند که حتی برخی حامیان آنان هم از این اقدامات اعلام انزجار کردند. در این بین نباید از نقش فضای مجازی غافل شد، چرا که این تصاویر دست به دست گشت و موج بیرحمی این گروه‌های خون‌آشام نقل هر مجلس و محفلی بود؛ از تصاویر خوردن جگر سرباز سوری گرفته تا به خاک و خون کشیدن زنان و کودکان... تصاویری که بعد از مدتی حرفه‌ای‌تر هم شد.

گروه‌های تروریستی رسانه‌های حقیقی و مجازی را به ابزاری برای ترویج خشونت تبدیل کردند، ابزاری که موجب شد برخی شهرها بدون شلیک حتی یک فشنگ تسلیم شوند. اما این تنها بخشی از کارکرد رسانه برای تروریست‌ها بود، بعد از شکل‌گیری داعش روند کار شکل دیگری گرفت به طوری که شبکه‌های متعدد تلویزیونی در فضای مجازی وظیفه عضو‌گیری برای این گروه را برعهده گرفتند.

تروریست‌هایی از کشورهای مختلف غربی از فرانسه و آلمان گرفته تا چچن و چین و برخی کشورهای آفریقایی برای ساقط کردن نظام سوریه عازم این کشور شدند... و به این ترتیب رسانه همچنان در خط مقدم جبهه فتنه شام است، فتنه‌ای که رژیم صهیونیستی را در حاشیه امن قرار داده و جهان اسلام را از جبهه اصلی مقابله با این رژیم جعلی غافل کرده است، فتنه‌ای که در صدد احیای رویای از نیل تا فرات رژیم صهیونیستی بوده و تنها راه برون رفت از این بحران تقویت و حمایت رسانه‌های مستقل و حقگراست.

محمدرضا طلاجوران/ خبرنگار و مدیر سابق دفتر خبری بیروت