«Vote Gate» و نشانه‌های افول ایالات نه چندان متحد!

اگر هیلاری کلینتون نماد حزب دموکرات و لایه لیبرال کاپیتالیستی جامعه آمریکاست و نیز دونالد ترامپ نماد حزب جمهوریخواه بوده و شمایلی از لایه سرمایه‌داری محافظه‌کار تبعیض‌طلب است، پس می‌توان پذیرفت که ساختار سیاسی ایالات متحده که متکی بررقابت و همزمان تقسیم وظایف و منافع دیرپای دو حزبی بوده و هست، اکنون به بحرانی سخت و چالش‌برانگیز دچار شده است.

موضوع و ماهیت «Vote Gate» نه تنها به حضور بی‌اعتبار دوگانه کلینتون ـ ترامپ منحصر است، که بیش از آن به ناکارآمدی نظام دوحزبی آمریکا در برابر تحولات جهانی و مطالبات انباشته شده آمریکاییان مربوط می‌شود. فقدان پرنسیپ سیاسی در گفتمان انتخاباتی هر دو حزب از یک سو و کتمان ضعف‌های فزاینده کاخ سفید از سوی دیگر، رسوایی سیاسی است. از دست رفتن روزافزون اعتماد شهروندان آمریکایی به سیاست‌ها و خط‌مشی‌های هر دو حزب، آشکار شدن ضعف‌های بزرگ در لایه‌های امنیتی دولت فدرال، تداوم رکود اقتصادی به رغم نرخ پایین انرژی در جهان، ناکارآمدی نظام حمایت و پشتیبانی اجتماعی به رغم اجرای برنامه مصوب «اوباما کر»، اتلاف منابع و نیروی ماشین جنگی آمریکا در خاورمیانه بدون کسب نتایج ملموس برای مالیات‌دهندگان رای‌دهنده، پررنگ شدن تضادهای درونی در حزب دموکرات و حزب جمهوریخواه، از دست رفتن اقتدار و نفوذ (Othority) کاخ سفید، کنگره و سنا در داخل و کاهش شدید چیرگی و برتری (Hegemony) واشنگتن در جهان چیز‌هایی نیست که دوگانه کلینتون ـ ترامپ بتواند نوید حل و رفع آنها را در یک دوره هشت ساله بدهد.

فروکاستن رقابت‌های سیاسی انتخاباتی آمریکا به افشاگری رفتارهای ناهنجار جنسی یا مالی و نهان روشی هر دو نامزد، نشانگان افول پراتیک سیاسی ایالات سابقا متحدی است که اکنون نه در درون جامعه آمریکا چندان پایه‌های استواری دارد و نه در بیرون در جهان روز به روز پیچیده‌شونده، هیمنه و ابهتی که بتواند گفتارش را بر کرسی بنشاند و رفتارش را توجیه کند. برای اثبات این مدعا به دو نمونه اشاره می‌شود:

1ـ در عرصه سیاست خارجی: تاثیرگذاری آمریکا در روند‌های جهانی و بویژه در حل و فصل مناقشات منطقه‌ای ـ که پاره‌ای از آنها ناشی از سمت‌گیری‌های نادرست پیشین کاخ سفید است ـ رو به کاستی فزاینده‌ای گذارده و دیر نیست که منویات آینده واشنگتن در معادلات جهانی زیر تاثیر و نفوذ رشد یابنده قدر ت‌های دیگر قرار گیرد. از هم اکنون چین و هند در کنار روسیه، جا را برای ساکنان کاخ سفید در صحنه جهانی تنگ‌تر کرده‌اند. جان سائرز، رئیس سابق سازمان اطلاعات انگلستان (ام . آی .6) در مصاحبه با بی‌بی‌سی، می‌گوید: زمان تک قطبی بودن و یکه‌تازی آمریکا متاسفانه کوتاه بود و به‌سر رسیده و ما حالا داریم در جهانی با سه قدرت [چین، روسیه و آمریکا بدون احتساب هند] زندگی می‌کنیم که می‌توانند توان نظامی‌شان را فراتر از مرزها [یشان] به کار بگیرند. این تاکید بدان معناست که آمریکا نه تنها در عرصه‌های جهانی بی‌رقیب نیست که مجبور است برای حفظ منافع و پرستیژ خود با رقیبان سازش کند.

2ـ در عرصه داخلی: شکاف و گسست‌های اجتماعی نیز بسیاری از فرصت‌های پیشین را به تهدید تبدیل کرده است.

یک نمونه به‌ظاهر کم‌اهمیت و کوچک، نشان از ترک‌ها و شکاف‌های ریزی در جامعه آمریکا دارد که رو به رشد و بزرگ‌شدن است. لوئیز مارینلی، رهبر جنبش استقلال‌طلب کالیفرنیا (YesCalifornia) وعده داده که همه‌پرسی استقلال این ایالت در سال 2017 برگزار خواهد شد. آیا چنین جنبشی نشانگر پیش‌لرزه‌ای بزرگ‌تر، درست روی جغرافیای سیاسی «سن آندریاس» نیست؟

«Vote Gate» رسوایی فقدان عقلانیت و مدیریت معقول در رهبری ساختار سیاسی آمریکاست؛ ساختاری که اگر تا پیش از این کارآمد و کارساز بود، اما در آغاز هزاره سوم، بیش از پیش ضعف‌ها و کاستی‌های سازوکار آن در ایالات نه‌چندان متحد آمریکا آشکار می‌شود.

فرامرز قر‌ه باغی
کارشناس مسائل بین الملل