حذف گواهی عدم اعتیاد برای تاسیس سمن؛ درست یا نادرست؟

سازمان‌های مردم نهادی که دفتر مشارکت‌های مردمی جوانان در وزارت ورزش و جوانان به آنها مجوز تاسیس می‌دهد، در حقیقت نطفه‌های اولیه سازمان‌های مردم نهاد بزرگ هستند؛ چون پس از گذراندن دوره‌های آموزشی و یادگیری مشارکت‌پذیری، با دریافت مجوز از وزارت کشور به سمن‌های رسمی تبدیل می‌شوند.

دفتر مشارکت‌های مردمی جوانان تاکنون 1400 مجوز تاسیس سمن برای جوانان صادر کرده است و سمن‌ها به ترتیب فراوانی، مذهبی ـ اجتماعی، فرهنگی و علمی ـ پژوهشی بوده‌اند.

جوان‌هایی که سمن تاسیس می‌کنند، در همان سنی هستند که بیشترین سن ابتلا به اعتیاد در کشور است و به همین دلیل پیشنهاد حذف گواهی عدم اعتیاد از شروط تاسیس سمن‌ها، بشدت خطرناک است و می‌تواند در آینده برخی سمن‌ها را به پاتوق معتادان یا مراکز توزیع مواد مخدر تبدیل کند.

برای روشن شدن موضعگیری دفتر مشارکت‌های مردمی جوانان در این زمینه، با حجتی گفت‌وگو کرده‌ایم؛ مسئولی که بلافاصله به تماس‌مان پاسخ داد و آن‌قدر جرات داشت که در طول مصاحبه، با استدلال رای‌اش را از شک به یقین بگرداند.

پیشنهاد حذف گواهی نداشتن اعتیاد به‌عنوان شرط تاسیس سمن از سوی چه کسانی مطرح شده است؟

این پیشنهاد را گروهی از مدیران کل ورزش و جوانان استان‌ها و معاونان شان در جلسه‌ای که اخیرا با آنها داشتیم،در استان البرز مطرح کردند.

اما خبر به نقل از شما در رسانه‌ها منتشر شد .

من گفتم که در آن جلسه این موضوع طرح شده است.

استدلال آن مدیران برای این پیشنهاد چه بود؟

گفتند این نوع آزمایش‌ها برای جوانان، هزینه بر و ناکارآمد است و چون داوطلبان معتادی که بخواهند سمن تاسیس کنند، بسیار کم هستند پس نیازی نیست این آزمایش‌ها گرفته شود و ظاهرا در وزارت کشور هم، نداشتن اعتیاد، جزو شروط تاسیس سمن نیست و همین موضوع ما را دچار تردید کرد.

پس شما تردید دارید.

ما معتقدیم موضوع باید بررسی شود. منتها چون جلسه باز بود و خبرنگاران حضور داشتند، خبر را منتشر کرده‌اند.

جمعیت مراجعه‌کننده برای تاسیس سمن معمولا چند ساله هستند؟

معمولا جوان‌های 15 تا 30 ساله برای تاسیس سمن اقدام می‌کنند.

بر اساس آمارها، میانگین سنی معتادان در ایران بین 20 تا 40 سال است و 45 درصدشان کمتر از 20 سال دارند و جالب است بدانید که سن شروع اعتیاد در کشورمان به 15 سال رسیده است. با این حساب جمعیتی که به شما برای تاسیس سمن مراجعه می‌کنند، دقیقا در سن اعتیاد هستند.

درست است ولی آن مدیران ادعا کردند که معتادان کمی برای تشکیل سمن به آنها مراجعه کرده‌اند.

به نظر شما کم بودن آمار داوطلبان معتاد تاسیس سمن، دلیل منطقی برای حذف چنین گواهی مهمی است؟

خیر، اما آن مدیران استدلال دیگری هم داشتند. می‌گفتند اگر فردی معتاد باشد،می داند که چگونه باید مسئولان آزمایشگاه را فریب دهد تا آزمایش‌ها او را سالم نشان دهند.

نقص آزمایشگاه‌ها را نفی نمی‌کنم اما از دیدگاه شما آیا این کاستی در تشخیص دقیق اعتیاد، می‌تواند عذر ضربه‌ای بزرگ‌تر باشد تا آزمایش اعتیاد بکلی حذف شود؟

خیر منطقی نیست. قبول دارم که آزمایشگاه‌ها باید دقیق‌تر و حساس‌تر عمل کنند و با روش‌های به روز، فرصت تقلب به معتادان ندهند.

شما فکر می‌کنید معتادی که در حالت نشئگی اختیار رفتارش را ندارد و حتی برای تهیه پول مواد مخدر دست به بزه می‌زند، می‌تواند اختیاردار یک سازمان مردم نهاد شود؟

به نظرم قانون ما هم با قرار گرفتن معتاد در راس چنین امور حساسی مخالف است. البته حساب کسانی که پاک شده‌اند و مراکز بازپروری معتادان را می‌گردانند، جداست. آنها براساس قانون، نباید از حقوق اجتماعی شان محروم شوند اما فردی که وابستگی به مواد مخدر دارد، صلاحیت اداره سمن را ندارد. من هم جزو مخالفان این طرح هستم. استدلال شما را قبول دارم و 90 درصد بعید می‌دانم شرط عدم اعتیاد حذف شود.

مریم یوشی‌زاده - دبیر گروه جامعه