غول‌های هوشمند در راه جاده‌ها

خودروهای سنگین اصولا از مهندسی متفاوتی نسبت به خودروهای سبک برخوردارند. در ساختار این نوع خودروها قدرت بالای موتور و فضای چشمگیر برای حمل مسافران یا جابه‌جایی بار به عنوان دو شناسه اصلی در نظر گرفته می‌شود، اما شناسه مهم‌تری هم وجود دارد که نمی‌توان بدون توجه به آن چنین خودروهای بزرگی طراحی و روانه جاده‌ها کرد و آن چیزی جزایمنی نیست. در واقع منظور از ایمنی در خودروهای سنگین، حفظ سلامت و آسایش مسافران، راننده و امنیت بار در یک سو و توجه به محیط اطراف و حفظ سلامت انبوهی از عابران پیاده و سرنشینان خودروهای مجاور است. در علم کارشناسی تصادفات رانندگی، برخورد خودروهای سنگین با خودروهای سبک و عابران پیاده به عنوان بدترین سناریوی ممکن در نظر گرفته می‌شود.

حالا غول‌های خودروسازی دنیا مانند مرسدس بنز که ایمنی خودروهای سبکشان را با بهره‌گیری از فناوری‌هایی مانند حسگرهای پیشرفته و دوربین‌های متعدد به سطح بالایی رسانده‌اند از ایده‌های مشابهی در خودروهای سنگینشان نظیر کامیون و اتوبوس رونمایی می‌کنند.

لذت سفر با اتوبوس بدون راننده

اتوبوس بدون راننده مرسدس بنز در روزهای اخیر سر و صدای زیادی راه انداخته است. این خودروی سنگین با چنان فناوری‌های پیشرفته و مطمئنی طراحی و ساخته شده که برخی کارشناسان از احتمال ساخت و بهره‌برداری از این نوع اتوبوس‌ها پیش از خودروهای خودران خبر می‌دهند. محصول جدید مرسدس بنز، اتوبوس آینده نام دارد و با راه افتادن در جاده‌های هلند حسابی در دنیای خودروهای مدرن خبرساز شده است. این اتوبوس معمولا در مسیرهای مشخص و تثبیت شده‌ای حرکت می‌کند. در آزمایش اخیر نیز این اتوبوس مسافت 20 کیلومتری حد فاصل فرودگاهی در شیپل هلند تا شهر هارلم را درحالی طی کرد که راننده پشت فرمان آن نشسته بود، اما عملا دخالتی در هدایت اتوبوس نداشت.

اتوبوس جدید مرسدس بنز به مجموعه‌ای از فناوری‌های حسگر و تشخیص مجهز است که استفاده از آن را در خیابان‌های شلوغ و پر پیچ و خم ممکن می‌کند. این سیستم حرکتی براحتی و با ضریب دقت بالایی افراد مختلف را شناسایی می‌کند و حتی می‌تواند چراغ‌های راهنمایی و رانندگی را تشخیص دهد. برقراری ارتباط با این چراغ‌ها از مهم‌ترین ویژگی‌های این اتوبوس خودران محسوب می‌شود.

حال آن که شناسایی‌ عابران پیاده، موانع و هر چیز دیگری که ممکن است سر راه اتوبوس در حال حرکتی سبز شود از دیگر قابلیت‌های این فناوری جدید محسوب می‌شود. اتوبوس جدید بنز 70 کیلومتر بر ساعت حداکثر سرعت دارد و به لطف انبوهی از دوربین‌های نصب شده در بخش‌های مختلف آن براحتی در مسیرهای پر پیچ و خم درون شهری به حرکت خود ادامه می‌دهد.

چگونه به اتوبوس خودران اعتماد کنیم؟

حالا این پرسش مطرح می‌شود که اصولا با تکیه بر چه فناوری‌هایی می‌توان چنین اتوبوسی ساخت و با خیال راحت روانه شهرهای شلوغ کرد؟ مهندسان این خودروساز از دوربین‌های مخصوص و حسگرهای راداری ویژه تشخیص برد حرکتی استفاده کرده‌اند که تا شعاع 9 متری اطراف اتوبوس را بخوبی زیر نظر دارند. به این ترتیب احتمال برخورد با عابران پیاده تقریبا به صفر می‌رسد. البته دوربین‌ها هم وظیفه مهمی به عهده دارند.

آنها شعاع وسیعی را رصد کرده و تا حدود 60 متری مسیر پیش رو را آنالیز می‌کنند، اما کار باز هم تمام نشده است. این اتوبوس با برخورداری از سیستم رادار برد طولانی که خودروهای موجود در 200 متری پیش رو را تشخیص می‌دهد خیال همه را راحت کرده است.

غرش کامیون‌های خودران آلمانی

در کنار اتوبوس به عنوان خودرویی سنگین، طراحی و ساخت کامیون‌های خودران از مدت‌ها پیش مورد توجه مهندسان شرکت‌های مختلفی در این عرصه قرار داشته و به همین دلیل شاهد رونمایی از مدل‌های متنوعی بوده‌ایم. در این زمینه هم شرکت دایملر آلمان ازجمله پیشگامان بوده است. این خودروساز آلمانی بتازگی سه دستگاه از کامیون‌های خودران خود را راهی جاده‌های اروپا کرده تا نشان دهد می‌توان با اطمینان خاطر کامل از این نوآوری در جهت توسعه مراودات تجاری بهره برد. رونمایی رسمی از این کامیون‌ها در قالب چالشی هیجان‌انگیز به نام چالش گروه کامیون‌های اروپایی صورت گرفته که طی آن این خودروهای سنگین خودران صرفا با تکیه بر مجموعه متنوعی از فناوری‌های نوظهور اقدام به مسیریابی و حرکت هوشمندانه در جاده‌ها می‌کنند.

دایملر کامیون‌های خودران خود را از آلمان راهی هلند کرد و این درحالی بود که آنها در طول مسیر از طریق وای فای و سیستم پیشرفته و انحصاری این شرکت یعنی Connected Highway Pilot با یکدیگر در تماس بودند. برخلاف کامیون‌های عادی که برای جلوگیری از برخورد و وقوع تصادفات شدید باید فاصله 50 متری با یکدیگر را حفظ کنند، کامیون‌های خودران فقط با فاصله 15 متر از یکدیگر حرکت می‌کنند و این یعنی کاستن از حجم ترافیک. دایملر اعلام کرده اگر قرار باشد سه کامیون بزرگ در جاده به دنبال یکدیگر در حرکت باشند، همواره 150 متر از جاده را اشغال می‌کنند، اما این رقم برای کامیون‌های خودران تنها 80 متر خواهد بود. فاصله نزدیک این نوع کامیون‌های هوشمند به لطف استفاده از فناوری ترمز فوری مبتنی بر تشخیص سریع موانع و خودروهای پیش رو حفظ می‌شود که در این حالت فرآیند ترمز و توقف کامیون در یک دهم ثانیه صورت می‌پذیرد که این میزان 3/1 ثانیه سریع‌تر از واکنش طبیعی بهترین رانندگان خودروهای سنگین پس از مشاهده چراغ ترمز خودروی جلویی است.

معمولا در جابه‌جایی محموله‌های بزرگ، از چند کامیون در قالب یک دسته متوالی استفاده می‌شود. دایملر اعلام کرده در صورت استفاده از کامیون‌های خودران این شرکت در این گونه سیستم‌های حمل و نقل تا 10 درصد در مصرف سوخت صرفه‌جویی شده و در عین حال دی‌اکسیدکربن کمتری هم روانه اتمسفر می‌شود.

ارتباط با چراغ‌های راهنمایی

ارتباط برقرار کردن این اتوبوس با چراغ‌های راهنمایی و رانندگی، اوج نبوغ مهندسان بنز در ساخت آن است. براساس این درک پیشرفته، همزمان که اتوبوس به تقاطع نزدیک می‌شود سرعتش را با توجه به وضعیت چراغ‌ها (قرمز یا زرد) کاهش می‌دهد. افزایش ایمنی عابران پیاده و صرفه‌جویی چشمگیر در مصرف سوخت دو نتیجه مهم این نوآوری است که توجه کارشناسان این صنعت را به خود جلب کرده است.

به بخش هیجان‌انگیزتر این اتوبوس می‌رویم. فضای داخلی این اتوبوس مانند پارک است! سیستم روشنایی داخل اتوبوس هر مسافری را به یاد روشنایی داخل پارک‌ها و فضای سبز می‌اندازد. در این اتوبوس، مسافران شرایط جذابی برای غوطه‌ور شدن در دنیای مجازی دارند.

مرسدس بنز این اتوبوس را به عنوان نمایشی از خودروهای سنگین خودران آینده ارائه کرده که البته همچنان فاکتور هدایت انسانی در آن به عنوان یک اصل پررنگ به چشم می‌آید، هرچند راننده فقط پشت فرمان نشسته و در مواقع ضروری وارد عمل می‌شود.

کامیون‌های سوئدی در زیر زمین

تنها دایملر آلمان نیست که در زمینه خودروهای خودران سنگین فعال است. هرگاه صحبت از این نوع خودروها می‌شود به یاد خودروساز سرشناس سوئدی یعنی ولوو می‌افتیم که تخصص ویژه‌ای در تولید خودروهای سنگین دارد. این شرکت بتازگی از برنامه عجیبی برای آزمایش کامیون‌های سنگین خود خبر داده که بر این اساس ‌خبری از هدایت آنها در جاده‌های چین یا بریتانیا نیست، بلکه تردد در معادن زیرزمینی است.

مهندسان این شرکت از ساخت کامیون هوشمندی خبر داده‌اند که برای هدایت آن نیازی به حضور راننده نیست و تمام امور مربوط به حرکت و مسیریابی را به طور خودکار انجام می‌دهد. مزیت استفاده از این سیستم‌های حرکتی در معادن، افزایش بهره‌وری و تولیدات صنعتی است، جایی که دیگر خستگی نیروهای انسانی معنایی ندارد!

این کامیون‌ها به سیستم موقعیت یاب جهانی و حسگرهای LiDAR مجهز هستند. وظیفه این حسگرها رصد کردن مداوم محیط اطراف است. داده‌هایی که از این طریق به دست می‌آید راهی رایانه مرکزی کامیون شده تا در نهایت بهترین مسیر برای جلوگیری از موانع تعیین شود. فراموش نکنیم تمام این اتفاقات در کسری از ثانیه روی می‌دهد!

مهدی پیرگزی

جام‌جم

منابع: newatlas.com و treehugger.com