چتربازی برای همه آزاد

دکتر محمدعلی اردکانی، استاد پژوهشکده مکانیک سازمان پژوهش‌های علمی صنعتی درباره تونل باد عمودی به جام‌جم می‌گوید: چتربازی دو مرحله دارد. مرحله اول آن سقوط آزاد و مرحله دوم چتربازی است. چتربازان در مرحله سقوط آزاد که بسیار خطرناک است، از فاصله چهار کیلومتری تا 800 متری زمین در آسمان شناور هستند و در فاصله 800 متری تا زمین، چترشان را باز می‌کنند.

وی ادامه می‌دهد: ساخت تونل باد شبیه‌سازی شده برای تجربه سقوط آزاد و چتربازی، باعث کاهش خطرات آموزش‌های مربوطه شده است. جریان هوا در این تونل باد به صورت واقعی شبیه‌سازی شده است. باد از پایین با سرعت 200 کیلومتر به سمت بالا حرکت می‌کند و فرد داخل محفظه امکان پرواز شناور می‌یابد. جهت وزش باد در این تونل برخلاف آسمان است که فرد بعد از سقوط آزاد، 100 تا 200 کیلومتر در آسمان ساکن است، اما شکل کار در تونل برعکس است و فرد از پایین به بالا تا 200 کیلومتر در هوا شناور است.

به گفته استاد پژوهشکده مکانیک سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی، این طرح در دو زمینه حرفه‌ای ـ نظامی و تفریحی کاربرد دارد و فرد در این تونل باد، احساس سقوط آزاد واقعی را تجربه می‌کند. علاوه بر این، مدت زمان آموزش از دو سال به دو هفته کاهش می‌یابد و فرد در فرآیند آموزش در عین حال که در امنیت کامل به سر می‌برد، در ارتباط نزدیک و مستقیم با مربی آموزشی خود قرار دارد. امکان فراهم کردن چنین شرایطی در آسمان وجود ندارد. علاوه بر این، مدت زمان تمرین سقوط آزاد در این تونل بسیار طولانی‌تر است در حالی که مدت زمان تمرین چتربازی در آسمان فقط 30 ثانیه است.

تونل باد عمودی شامل اجزای اصلی نظیر نازل، توری محافظ، محوطه پرواز، دیفیوزر و فن است که سرعت جریان هوا در تونل با کنترل سرعت دورانی فن امکان‌پذیر می‌شود. پایه علمی این طرح، علوم آیرودینامیک و مکانیک سیالات است. با ساخت این تونل باد، ضمن دستیابی به فناوری و دانش فنی ساخت تونل بادهای بزرگ عمودی و انتشار 10 مقاله علمی و پژوهشی، از خروج 5/2 میلیون دلار ارز از کشور نیز جلوگیری شده است.

به گفته دکتر اردکانی چتر بازی دارای انواع مختلف است؛ چتربازی اتوماتیک که در آن چتر به صورت اتوماتیک بعد از پرش چتر باز از وسیله پرنده باز می‌شود و چتر باز نقشی در بازکردن چتر ندارد. این نوع چتر بازی بیشتر کاربرد نظامی دارد ولی به علت داشتن اشکالاتی، در اکثر نقاط دنیا این روش چتربازی در حال منسوخ شدن است.

چتر بازی سقوط آزاد، نوع دیگر چتربازی است که شخص چترباز اقدام به بازکردن چتر خود می‌کند. این روش چتر بازی به علت داشتن کنترل بیشتر روی چتر، سرعت بالا، امکان پرش در سرعت بالای باد و امکان سقوط بیشتر برای چتر باز (بازکردن چتر در اختیار چتر باز است) بیشتر مورد توجه است.

سهیلا فلاحی

دانش